Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

VĂN HỌC PREMIUM, => So với các bạn cùng thời, Lưu Quang Vũ là người trẻ…

- - - - "Lão Hai chính là tôi. Viết đi viết lại hình như cuối cùng câu chuyện cũng là mình. Từ tình cảm đến lời ăn tiếng nói, tính nết, cách xử sự việc đời của nhân vật, đều chính là mình”. Hay trong tuyện ngắn đầu tay “Đứa con người vợ lẽ”, nhà văn Kim Lân cũng phản ánh chính nỗi cơ cực tủi hờn của mẹ con mình.
      - Với truyện ngắn “Vợ nhặt”, ông lại để lại dấu ấn trong văn học Việt Nam. Tác phẩm này được chọn trích giảng dạy trong sách giáo khoa.
        
        Về tác phẩm này, nhà văn có lần chia sẻ: "Khi viết về nạn đói người ta thường viết về sự khốn cùng và bi thảm. Khi viết về con người năm đói người ta hay nghĩ đến những con người chỉ nghĩ đến cái chết. Tôi muốn viết một truyện ngắn với ý khác.
        
        Trong hoàn cảnh khốn cùng, dù cận kề bên cái chết nhưng những con người ấy không nghĩ đến cái chết mà vẫn hướng tới sự sống, vẫn hi vọng, tin tưởng ở tương lai. Họ vẫn muốn sống, sống cho ra con người”.
      - Tinh ý, đọc tác phẩm của Kim Lân thấy bóng dáng của ông, của gia đình, và làng quê nơi ông sinh ra, lớn lên, chứng kiến những kiếp sống lầm than. Chính Kim Lân cũng từng thừa nhận, “truyện “Làng” tôi viết về làng Chợ Giầu, nhưng chẳng có ai là Lão Hai cả.
      - Thành thử, người ta thấy Kim Lân “gác bút” từ khá sớm, quãng sau năm 1960. Khi đó ông mới vào tuổi 40 sung sức.
        
        Văn chương có cố cũng chỉ thêm những tác phẩm xoàng. M.Gorki cũng từng bảo: “Dấu hiệu của một tài năng còn ở chỗ anh ta đã biết dừng lại đúng lúc”.
        
        Đúng là bây giờ, nhìn lại những tác phẩm của nhà văn Kim Lân người ta thấy không đồ sộ. Ngoài những tác phẩm “cho người lớn”, ông có viết một ít truyện cho thiếu nhi, và một số bài viết về bạn văn, nghề văn. Nhưng Kim Lân là vậy. Khi đã lên tới đỉnh của mình, ông biết nên dừng lại.
        
        Còn với nhà văn Kim Lân, ông quan niệm: “Lắm lúc tôi thấy văn chương là một thứ đạo, đạo làm người, như một thứ tôn giáo. Mà tôn giáo nào cũng đòi hỏi sự thương yêu giữa con người với con người, đòi con người có quyền làm người, bình đẳng, tự do, bác ái.
        Mỗi người truyền một cách, nhưng cuối cùng con người vẫn thương yêu nhau và làm cho con người có tư cách, có nhân phẩm, tài năng để đánh giá đúng và chống lại bạo ngược, cường quyền, áp bức. Cũng như các ngành nghệ thuật khác, văn chương còn là một thứ giải trí. Làm cho người ta vui thích, yêu đời, thư giãn sau những mệt mỏi, như thế cũng là ích lợi, là nhân văn cho người thưởng thức”.
        
        Dường như Kim Lân ý thức được mình từ rất sớm. Ông biết rõ cái tạng của mình. Ông suy nghĩ nhiều, ý tưởng nhiều, nhưng viết ra thì hình như có một trở lực nào đó. Cũng còn bởi, ông là người kỹ lưỡng với chữ và chỉ viết từ gan ruột, không chấp nhận sự giả tạo trong văn học.
  - - - Anh làm thơ như một sự ký thác, gửi gắm, như một sự tự bộc lộ những gì đã có trong cõi lòng anh với những "tin yêu cuộc đời theo cách của tôi", rất Lưu Quang Vũ.
      - Có thể nói từ Hương Cây (1968), Mây trắng của đời tôi (1989) đến Bầy ong trong đêm sâu -> Thơ của Vũ lôi cuốn người đọc không ở sự chau chuốt lời lẽ, ngôn từ với những kỹ xảo, ngón nghề mà chính ở một hồn thơ đắm đuối mà chân thành, giản dị mà nồng nàn, da diết.
      - Giữa dòng thơ chống Mỹ ngày ấy, không theo quy ước chung, Vũ lặng lẽ tìm "tín ngưỡng" riêng cho thơ mình. Ngòi bút anh hướng vào bên trong, khám phá nội tâm, khai thác triệt để "cái tôi" của chính mình.
    - - Anh là người có khả năng nhạy cảm cao độ với nỗi buồn đau của chính mình và của cả kiếp người, với những "viễn vông, cay đắng, u buồn", với "Nỗi buồn chân thành đời chẳng nhận hay sao", "nhưng từ đáy nỗi buồn tôi thăm thẳm!", "Bị lừa dối, bị lăng nhục; rách rưới bơ phờ, cô độc"... Có lúc buồn đến nỗi tự trào.
      - Nhưng cũng từ những nỗi buồn của cảnh ngộ cá thể, của bi kịch nội tâm, Vũ đã nhận thức được đến tận cùng con người mình, viết ra những "dòng thơ giằng xé, dày vò". => Suy cho cùng, nỗi đau đớn, nỗi buồn của Vũ trong một lúc nào đó lại là sự an ủi nỗi lòng con người. => Có thể nói trong ngõ ngách của mỗi tâm trạng cá nhân, dường như ai đó đều cảm thấy có chút nỗi niềm của mình trong những câu thơ Vũ.
        
        Trong thơ của thời kỳ này, Lưu Quang Vũ không che dấu những tai ương, những bất hạnh ập lên số phận mình. Chông chênh trên đường công danh, bất hạnh trong đời tư, Vũ rơi vào tình thế cô độc, bất ổn. Giữa hoàn cảnh sôi động, hào hùng lúc ấy, anh không dễ tìm được tiếng nói đồng cảm của người đương thời và có lúc anh cảm thấy tuyệt vọng: "Lòng tốt ai cần đến", "Thơ không đâu dùng:, "Quen thất vọng tôi hồ nghi mọi chuyện".
      - Mấy năm trong không khí dân chủ hoá và đổi mới nền văn học, các nhà thơ mới có điều kiện thể hiện nỗi buồn và những bi kịch nội tâm, của cuộc đời thì ngay từ ngày ấy, Lưu Quang Vũ đã tự cấp "giấy phép" cho mình "quyền được buồn" của thi sĩ.