Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
CHƯƠNG 4: DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA - Coggle…
CHƯƠNG 4: DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
I. DÂN CHỦ VÀ DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
1. Sự ra đời phát triển của dân chủ
a) Quan niệm về dân chủ
Thuật ngữ dân chủ ra đời khoảng thế kỷ VII – VI trước công nguyên: xuất phát từ Hy Lạp cổ phát âm là “demoskratos”
demos là nhân dân
kratos là cai trị
=>> dân chủ là quyền lực thuộc về nhân dân
Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin dân chủ
Dân chủ là sản phẩm và là thành quả của quá trình đấu tranh giai cấp
Chủ nghĩa Mác-Lênin nhấn mạnh: dân chủ là mục tiêu, tiền để, cũng là phương tiện để vươn tới tự do, giải phóng con người , giải phóng giai cấp và xã hội
3 phương diện:
Phương diện quyền lục: dân chủ là quyền thực thuộc về nhân đân, nhân dân là chủ nhà nước
Phương diện chế độ xã hội và trong lĩnh vực chính trị: dân chủ là một hình thức hay hình thái nhà nước
Phương diện tổ chức và quản lý xã hội: Dân chủ là một nguyên tắc trong tổ chức và quản lý xã hội - nguyên tắc tập trung dân chủ
Quan niệm dân chủ của Chủ Tịch Hồ Chí Minh
Dân chủ là một giá trị nhân loại chung
Dân chủ là một thể chế chính trị, một chế độ xã hội
Địa vị cao nhất là nhân dân
Dân là chủ nhân và Chính phủ là đày tớ trung thành của nhân dân
Dân chủ là dân là chủ và dân làm chủ
Vậy Dân chủ là một giá trị xã hội phản ánh những quyền cơ bản của con người; là hình thức tổ chức nhà nước của giai cấp cầm quyền; là một phạm trù lịch sử gắn với quá trình ra đời và phát triển của lịch sử xã hội nhân loại.
b) Sự ra đời và phát triển của dân chủ
Cộng sản nguyên thủy: trong thời kì này đã xuất hiện hình thức manh nha của dân chủ mà Ăngghen gọi là “dân chủ nguyên thủy”
Đặc trưng: nhân dân bầu ra thủ lĩnh quân sự thông qua “Đại hội nhân dân”
Chế độ chiếm hữu nô lệ
Nền dân chủ chủ nô ra đời
Có quyền lực của dân bao gồm tăng lữ, thương gia và một số tri thức. không bao gồm nô lệ
Dân chủ đại diện cho thiểu số
Thời kì phong kiến
Chế độ dân chủ chủ nô bị xóa bỏ thay thế bởi chế độ độc tài chuyên chế phong kiến
Cha truyền con nối
Quyền lực thuộc về 1 người
Tư bản chủ nghĩa
Giai cấp tư sản mở đường cho sự ra đời của dân chủ tư sản
Là một bước tiến lớn với quyền tự do, bình đẳng dân chủ
Tuy nhiên do được xây dựng trên chế độ tư hữu cho nên nền dân chủ này vẫn là nên dân chủ của thiểu số thuộc về người nắm tư liệu sản xuất đối với đại đa số nhân dân lao động
Chủ nghĩa xã hội
Nhân dân lao động làm chủ nhà nước, làm chủ xã hội thiết lập nền dân chủ vô sản
Đặc trưng của dân chủ xã hội chủ nghĩa
Thực hiện quyền lực nhân dân tức là xây dựng nhà nước dân chủ thực sự
Dân làm chủ nhà nước và xã hội
Bảo vệ quyền lợi cho đại đa số đó là nhân dân
Các nền dân chủ của nhân loại
Nền dân chủ chủ nô gắn với chế độ chiếm hữu nô lệ
Nền dân chủ tư sản gắn với chế độ tư bản chủ nghĩa
Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa gắn với chế độ xã hội chủ nghĩa
2. Dân chủ xã hội chủ nghĩa
a) Quá trình ra đời của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa
Dân chủ XHCN đã được phôi thai từ thực tiễn đấu tranh giai cấp ở Pháp và công xã Pari 1871
Cách mạng Tháng Mười Nga 1917 thắng lợi đánh dấu sư ra đời của nền dân chủ XHCN
Dân chủ xã hội chủ nghĩa
Là nền dân chủ cao hơn về chất so với dân chủ tư sản, là nền dân chủ mà ở đó mọi quyền lực thuộc về nhân dân, dân là chủ, dân làm chủ
Dân chủ và pháp luật nằm trong sự thống nhất biện chứng
Được thực hiện bằng nhà nước pháp quyền XHCN đặt dưới sự lãnh đạo của ĐCS
b) Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa
Bản chất chính trị
Vừa mang bản chất của giai cấp công nhân vừa mang tính nhân dân rộng rãi
Do Đảng cộng sản lãnh đạo-bản chất nhất nguyên
Trên mọi lĩnh vực xã hội đều thực hiện quyền lực của nhân dân
Bản chất kinh tế
Tư tưởng: Hệ tư tưởng chủ đạo trong xã hội là CN Mác – Lênin
Văn hóa: giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại
Xã hội: đảm bảo sự công bằng; kết hợp hài hòa về lợi ích giữa cá nhân, tập thể và lợi ích của toàn XH
Điểm khác biệt của biệt giữa dân chủ XHCN với dân chủ tư sản
Về mục đích: dân chủ XHCN phục vụ cho số đông đó là nhân dân lao động, còn dân chủ tư sản phục phụ cho thiểu số
Về bản chất: dân chủ XHCN phục vụ cho giai cấp công nhân, con dân chủ tư sản mang bản chất của giai cấp tư sản
Cách thức: dân chủ XHCN do Đảng cộng sản lãnh đạo nhất nguyên về chính trị, còn dân chủ tư sản do đảng của gia cấp tư sản lãnh đạo, đa đảng về chính trị
Cơ sở kinh tế: dân chủ XHCN trên cơ sở kinh tế công hữu còn DCTS thì trên cơ sở KT tư nhân