Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ĐVCX - Coggle Diagram

- - - - Chủ yếu sống Châu Ucs
        
        Bộ Marsupialia có 1 túi hd như 1 túi ấp, k thai toàn, thai sống trong túi
  - - - Nguyên thú
    - - Thú nhau
    - - Thú túi
  - - - 18 bộ
  - - - Miệng có vỏ sừng
        
        3 loại thuộc 2 họ, sống ở châu Úc
  - - - Ăn côn trùng, trái cây
        
        khoảng 1k loài
  - - - Các loài thg gặp như sóc, chuột, hải ly, nhím
  - - - Đi = ngón chân hay bàn chân, ngón cso móng vuốt
  - - - Dưới da có lớp mỡ dày, cách nhiệt, giảm tỷ trọng cơ thể
        
        Sống ở Bắc Cực
- - - - 1 GĐ sống dưới nc, 1 trên cạn/ Di chuyển qua lại giữa 2 mtrg nc và cạn trong suốt vòng đời
  - - - Tiết kiệm nc- Bảo tồn tránh mất nc
        
        Ssản- Cần mtrg ẩm ướt để ss
        
        Mất độ nổi- Cần hỗ trợ trọng lượng cơ thể trên cạn
        
        Da k thấm nc
        
        Thụ thể cảm giác- Lưỡng cư cần giác quan đc cải thiện để tồn tại
  - - - Bve cơ thể, trao đổi khí, nc và các chất khác
        
        Tập tính xh; tuyết dưới da tiết pherronmone, vtro trong ssan
        
        Tiết độc tố tve
        
        Tdoi màu sắc: ngụy trang, thích nghi vs mtrg
  - - - Ngoài cùng là lớp sừng (stratum corneum) có thể bong ra và thay = lớp mới
        
        Thay da k lq đến dduong và ttruong, bị ảnh hg bởi t, tdo tdoi chất và as
  - - - Stratum compactum: gồm chủ yếu các sợi collagen
        
        Tuyến da: tuyến pha, tiết chất nhầy, tuyến độc
  - - - Tve tuyến bufonin ở cóc
  - - - Kênh nc xuyên tb (AQP)
        
        Mối nối giữa các tb
        
        14/59
  - - - Cổ 1 đốt: dchuyen lên xuống
  - - - Buccopharyngeal- Qua khoang miệng/ yết hầu
        
        Pulmonary- phôi (tle thấp)
        
        Gills- Qua mang ở gd ấu trùng và neotenics
        
        18/59
  - - - 22/59
  - - - Trên cạn: bài tiết rất ít qua thận
        
        24/59
  - - - Kiểm soát quần thể côn trùng
        
        Chỉ thị sinh học- Lưỡng cư nhạy cảm vs ô nhiễm và chỉ ra sức khỏe HST
        
        Nguồn gen quý giá- Cung cấp ttin chi tiết về nghiên cứu khoa học và y học
        
        Gtri VH và GD-Ý nghĩa VH và GD
  - - - Hy lạp cổ- Êchs lk vs các vị thần đát, nc, có thể tg trưng cho sự ssan, phong phú
        
        Châu Á- TQ, ếch 3 chân btuong cho giàu có, NB thì nghe giống 'trở về'
        
        Maya + Aztec- Ếch + cóc đc lk vs mưa, sự phì nhiêu, tiếng kêu đc coi là dấu hiệu của mưa
        
        Dân gian Châu Âu- Ếch + cóc xuất hiện trogn cổ tích như sv bị nguyền rủa hoặc mang lạ may mắn, cóc đc lk vs ma thuật
        
        Các VH bản địa- Lưỡng cư đc kết nối vs TG tâm linh và sm tự nhiên, trogn các nghi lễ shaman và huyền thoại
  - - - Kích thước nhỏ
        
        Đóng góp sinh khối
  - - - Peptide giảm đau: Dermorphin, Deltorphin
        
        Peptide kháng virus: Esculentins, Temporins
        
        Peptide kháng nấn Magainins, Dermaseptins
        
        Các hợp chất khác: Peptide ức chế Angiogenesis, Alkaloids
- - - - Sinh ra lực nâng, lực đẩy
        
        Giữ nhiệt
        
        Lông k phủ kín toàn thân, đảm bảo cho sự co cơ ngực
  - - - Có 2 chân
        
        2 chi trước thành cánh
    - - Không có răng
    - - Bay, giữ nhiệt, nhận diện giới tính, chống thấm nước
        
        Được duy trì và thay lông định kỳ
    - - nhẹ nhưng chắc
    - - Nâng cơ thể
        
        Đẩy về phía trước
    - - cấu trúc mỏ và bộ phận khác của hệ tiêu hóa
    - - Nhịp tim nhanh
        
        Tăng cường quá trình trao đổi chất nhanh chóng
    - - Kkhi gần như luôn luôn qua bề mặt hệ hô hấp
    - - Qua qtrinh chuyển hóa nl
        
        Cách nhiệt = mỡ + lông vũ
    - - Tăng diện tích bán cầu não của chim
        
        Thị giác quan trọng và ptrien 1st
    - - Ssan
        
        Thiết lập, bv lãnh thổ, tỏ tình, làm tổ, ấp và nuôi con
    - - Tránh đk khí hậu khắc nghiệt
        
        Chu kỳ sáng là tín hiệu qtrong trong việc di cư
  - - - Mỏng, nhẹ rắn
        
        Sọ gắn liền nhau, k có đường khớp sọ
        
        Xương sườn chim dẹt và xương ức ptrien có gờ lưỡi hái gắn kết xương và cơ vận động bay
        
        18/117
    - - Khoảng 175 cơ
        
        Các cơ lq hoạt động bay (đai vai + đai hông)
        
        Cơ ngực chiếm 15-20% trọng lg cơ thể trong khi vùng lưng tiêu giảm
        
        Bàn chân k cơ, nhưng gân ptr, cơ chế tự động xiết chặt
      - Ptrien hơn bò sát,-> cơ ngực cơ dưới đòn, cơ đập cánh, cơ bám da=> cử động cánh linh hoạt
        
        Tìm thức ăn, nơi ở ms
      - Cơ cổ ptr-> đầu linh hoạt-> phát huy tối đa giác quan ở dầu-> chủ động trong hd bắt, tự vệ, atk=> Tích cực
      - Đa số loài chim ngủ trên cành cây-> Cơ quắp ngón sâu phức tạp giúp chim k mỏi, k rơi
      - Hệ cơ chim tiến hóa nhiều hơn so vs cá, bò sát, lưỡng cư
  - - - Não bộ lớn hơn so vs bò sát
        
        Thùy thị giác, tiểu não, bán cầu não rất lớn
        
        Thùy khướu giác kém ptrien
    - - Khứu giác kém ptr
        
        Thính giác cảu chim thính gấp 10l con ng
        
        Xác định vtri tổ có chim con, lãnh thổ (dùng âm thanh xd ranh giới lãnh thổ)
        
        Ngoài ra thính giác còn thực hiện chức năng sinh sản (lựa chọn bạn tình)
      - Mắt chim có cỡ rất lớn, cơ quan định hướng cơ bản của chim, gần giống mắt bò sát
        
        Vtri mắt chim ở cao 2 bên đầu, trông rộn xung quanh (3/4 vòng tròn)
      - Cấu tạo
        
        Thủy tinh thể mềm có thể co giãn
        
        Con ngươi lớn làm ảnh hiện lên võng mạc rõ ràng
        
        Màng võng nhạy cảm với ánh sáng
        
        Các tb hình que (nhìn trong đêm)
        
        Có tb hình nón (pbiet màu sắc)
  - - - Dạ dày có cơ quan nghiền thức ăn (mề- dạ dày cơ)
        
        28/117
  - - - Nhịp tim nhanh và tỉ lệ nghịch với kl cơ thể
        
        Hồng cầu k có nhân, nhiều lồi 2 mặt
    - - 4p (2 tâm nhỉ, 2 thất), chia thành 2 nửa trái riêng biệt
        
        Nửa chứa máu tỉnh mạch, nửa chứa động mạch
        
        Cung ĐM chủ phải tham gia vào vòng tuần hoàn lớn (k giống đv có vú là cung ĐM chủ trái)
        
        31/117
  - - - Lúc chim hít vào, 75% lượng kkhi sạch k đi qua phổi mà tới trực tiếp túi khí sau, 25% lượng khí còn lại đi vào phổi
        
        Thở ra, kkhi đã sd đi ra khỏi phổi vào các túi khí trc, còn kkhi sạch chứa trong túi khí sau cùng lúc đó đi vào phổi
  - - - Thận lọc chất thải gốc nito từ máu và bài tiết dạng acid uric (thay vì ure, ammoniac) thông qua ống niệu trong ruột
        
        K có bàng quang
- - - - Tiêu giảm hoặc k có ở 1 số loài
        
        Có tuyến mồ hôi, xạ, nhẩy, sữa
        
        2 hàm răng, răng sữa rụng 1l và duy trì hết đời
        
        Mí mắt di chuyển đc, có tai ngoài
        
        Hệ tuần hoàn tim 4 ngăn, động mạch chủ trái tham gia vòng tuần hoàn lớn, hồng cầu k nhân, lõm 2 mặt
        
        Hô hấp = phổi, có nhiều túi dạng tổ ong
    - - Hệ TK ptrien cao, đb là vỏ não, có 12 đôi dây TK sọ, khứu giác ptr
        
        Đẳng nhiệt
        
        ĐV đơn tính, cơ quan ss ở con đực có dương vật và tinh hoàn (thg nằm tỏng bìu)), ở con cái có buồng trứng, ống dẫn trứng, tử cung, NST giới tính dị hợp ở đực
        
        Thụ tinh trong, phôi ptr trong tử cung nối vs nhau thai, nuôi = sữa
  - - - Lông
        
        Lông mao là sp đặc trung của lớp thú
        
        2 dạng: lông mịn/ lông thô và dài, ngoài ra còn lông cứng (heo, nhím), lông cảm giác ở mũi (trang 63/117)
        
        Ở một số loài dưới nc (sư tử biển, rái cá, hải ly): lông dày, k thấm nc vào da
    - - Sừng( true horn)
        
        ở họ Bovidae) sừng rỗng): bò, cừu
        
        Là lớp bbi keratine bao quanh lõi là xương nhô lên trên hộp sọ, k rụng k nhánh có ở 2 gtinh
      - Gạc
        
        Có ở họ Cervidae (sừng đặc): hưu, nai
        
        Là phức hợp dạng xương cứng, có nhánh
        
        Thay hằng nam sau mùa ssan, có ở con đực
      - Sừng ở Linh dương giống Bovidae, rụng hàng năm ngược lại
        
        Hưu cao cổ giống Cervidae nhưng k rụng
        
        Sừng tê giác gồm nhiều sợi tóc (hairlike) kết dính với nhau nhô lên từ bbi, k dính vs hộp sọ
    - - Tuyến mồ hôi: Eccrine tiết nc điều hòa t cơ thể, ptrien ở vùng ít lông
        
        Apocrine tiết ra những dịch có màu hơi trắng hoặc vàng và tạo thành lớp film trên da,..
        
        Có lq đến tính hiệu sinh dục ở giới cái
      - Tuyến xạ
        
        tiết ra xạ hương nhằm thu hút con khác giới, đánh dấu lãnh thổ, cảnh báo
      - Tuyến nhờn
        
        Sát vs nang lông, tiết chất nhờn làm mượt lông
      - Tuyến sữa
        
        Ptr ở cái, sơ khai ở đực,
        
        Hình thành từ các mô dưới da dọc bụng, tuyến sữa lớn lên khi trường thành, thg lớn hơn trong thời kỳ mang thai và cho con bú
  - - - Răng sữa là bộ răng tạm, đc thay = bộ răng khác khi hộp sọ ptrien đầy đủ
        
        Nha thức: 68/117a
    - - Tiêu hóa Cellulose
        
        Nhai lại
        
        Canivorous
        
        Omnivorous