Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chương 3.I, Trình độ của lực lượng sx được thể hiện ở trình độ phân công…

- - - - QHSX (tổng hợp QHSX tạo thành cơ sở hạ tầng)
      - Kiến trúc thượng tầng
      - LLSX
- - - - Người lao động (mặt kinh tế - xã hội) là nhân tố hàng đầu, giữ vai trò quyết định
      - Tư liệu sản xuất (mặt kinh tế - kỹ thuật)
        
        Tư liệu lao động
        
        Đối tượng lao động
        
        Công cụ lao động (giữ vai trò quyết định đến năng suất lao động)
        
        Là yếu tố động nhất, cách mạng nhất trong lực lượng sản xuất
        
        Là nguyên nhân sâu xa của mọi biến đổi kinh tế-xã hội trong lịch sử
        
        Là thước đo trình độ tác động, cải biến tự nhiên của con người và tiêu chuẩn để phân biệt các thời đại kinh tế khác nhau
        
        Phương tiện lao động
    - - Quan hệ trong tổ chức quản lý
      - Quan hệ về phân phối sản phẩm
      - Quan hệ về sở hữu đối với tư liệu sản xuất: là quan hệ xuất phát, cơ bản, trung tâm của quan hệ sản xuất, luôn có vai trò quyết định các quan hệ khác
  - - - Nguyên nhân
        
        LLSX là nội dung của phương thức sx, vì vậy LLSX quyết định QHSX là hình thức XH của nó
        
        LLSX là yếu tố động nhất và cách mạng nhất, còn QHSX là yếu tố tương đối ổn định, có khuynh hướng lạc hậu hơn so với sự ptrien của LLSX
      - Biểu hiện
        
        LLSX nào thì QHSX ấy, QHSX phù hợp với trình độ ptrien của LLSX
        
        LLSX biến đổi thì QHSX cũng biến đổi theo. LLSX vận động, ptrien k ngừng sẽ mâu thuẫn với tính "đứng im" của QHSX. QHSX từ chỗ là hình thức phù hợp, ptrien của LLSX trở thành xiềng xích kìm hãm sự ptrien của LLSX -> Đòi hỏi tất yếu phải xóa bỏ QHSX cũ, thiết lập lại QHSX mới phù hợp với trình độ của LLSX đã phát triển
    - - Nguyên nhân
        
        QHSX là hình thức xã hội của LLSX, có tính tương đối với LLSX
        
        QHSX quy định mục đích sản xuất, tác động đến thái độ người lao động, đến tổ chức phân công lao động xã hội... nên nó tác động đến sự ptrien của LLSX
      - Biểu hiện
        
        Ngược lại, nếu QHSX ko phù hợp với trình độ ptrien của LLSX thì nó sẽ kìm hãm sự ptrien của LLSX. QHSX lỗi thời, lạc hậu hay ptrien trước đều ko phù hợp
        
        Việc giải quyết mâu thuẫn giữa LLSX và QHSX phải thông qua đấu tranh giai cấp và cách mạng xã hội
        
        Nếu QHSX phù hợp với trình độ ptrien của LLSX thì nó sẽ thúc đẩy LLSX ptrien. Sự phù hợp là trạng thái trong đó QHSX là hình thức ptrien của LLSX và tạo địa bàn đầy đủ cho LLSX ptrien
    - - Muốn xóa bỏ một QHSX cũ, thiết lập QHSX mới phải căn cứ từ trình độ ptrien của LLSX. Việc xóa bỏ một QHSX ko được tùy tiện, chủ quan, duy tâm, duy ý chí mà phải từ tất yếu kinh tế, yêu cầu khách quan của quy luật kinh tế
      - Nhận thức đúng đắn quy luật QHSX phù hợp với trình độ ptrien của LLSX có ý nghĩa rất quan trọng trong quán triệt, vận dụng quan điểm, đường lối, chính sách của đảng, là cơ sở khoa học để nhận thức sâu sắc sự đổi mới tư duy kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam
      - Muốn phát triển kinh tế phải bắt đầu từ LLSX, trước hết là ptrien LLLĐ và công cụ LĐ
- - - - Là toàn bộ những quan hệ sản xuất của một xã hội trong sự vận động hiện thực của chúng hợp thành cơ cấu kinh tế của xã hội đó
      - Cấu trúc của cơ sở hạ tầng bao gồm: quan hệ sản xuất thống trị, quan hệ sản xuất tàn dư, QHSX mầm mống. Trong đó, QHSX thống trị đặc trưng cho cơ sở hạ tầng của xã hội đó
    - - Bao gồm toàn bộ những quan điểm, tư tưởng về chính trị, pháp quyền, đạo đức, tôn giáo, nghệ thuật, triết học... cùng những thiết chế xã hội tương ứng như nhà nước, đảng phái, giáo hội, các đoàn thể và tổ chức xã hội khác
      - Các yếu tố của kiến trúc thượng tầng có đặc điểm riêng, có quy luật vận động và phát triển riêng nhưng chúng liên hệ, tác động qua lại lẫn nhau và đều được hình thành từ cơ sở hạ tầng
      - KN: là toàn bộ những quan điểm, tư tưởng xã hội với những thiết kế xã hội tương ứng cùng những quan hệ nội tại của thượng tầng hình thành trên một cơ sở hạ tầng nhất định
      - Trong kiến trúc thượng tầng, các yếu tố như chính trị, pháp lý có mối liên hệ trực tiếp với cơ sở hạ tầng, còn các yếu tố khác như triết học, nghệ thuật, tôn giáo, đạo đức.. có mối liên hệ gián tiếp với cơ sở hạ tầng sinh ra nó
      - Trong xã hội có giai cấp, kiến trúc thượng tầng cũng mang tính chất đối kháng
      - Bộ phận có quyền lực mạnh nhất trong kiến trúc thượng tầng của xã hội có đối kháng giai cấp là nhà nước - công cụ quyền lực chính trị đặc biệt của giai cấp thống trị
  - - - Dựa trên cơ sở
        
        Quan hệ vật chất quyết định quan hệ tinh thần, tính tất yếu kinh tế xét đến cùng quyết định tính tất yếu chính trị - xã hội. Kiến trúc thượng tầng được hình thành từ cơ sở hạ tầng. Mọi hiện tượng của kiến trúc thượng tầng đều do nguyên nhân sâu xa nằm trong cơ cấu kinh tế gây ra
      - Biểu hiện
        
        Cơ sở hạ tầng quyết định sự vận động phát triển của kiến trúc thượng tầng. Những biến đổi căn bản của cơ sở hạ tầng sớm hay muộn sẽ dẫn đến sự biến đổi căn bản trong kiến trúc thượng tầng. Sự thay đổi đó không phải chỉ diễn ra từ hình thái kinh tế - xã hội này sang hình thái kinh tế - xã hội khác mà còn diễn ra ngay trong chính một hình thái kinh tế - xã hội
        
        Sự thay đổi cơ sở hạ tầng dẫn đến thay đổi kiến trúc thượng tầng diễn ra phức tạp.Khi cơ sở hạ tầng thay đổi, những yếu tố của kiến trúc thượng tầng thay đổi nhanh chóng như chính trị, pháp luật, v.v., nhưng cũng có những yếu tố thay đổi chậm như nghệ thuật, tôn giáo, v.v.
        
        Cơ sở hạ tầng như thế nào thì cơ cấu, tính chất của của kiến trúc thượng tầng như thế ấy. Nếu cơ sở hạ tầng có đối kháng hay không đối kháng, thì kiến trúc thượng tầng của nó cũng có tính chất y như vậy. Trong xã hội có giai cấp, giai cấp nào thống trị về kinh tế cũng chiếm địa vị thống trị về chính trị. Mâu thuẫn trong lĩnh vực kinh tế quyết định mâu thuẫn trong lĩnh vực tư tưởng của xã hội
        
        Cơ sở hạ tầng quyết định nguồn gốc ra đời của kiến trúc thượng tầng. Mỗi cơ sở hạ tầng sẽ hình thành nên một kiến trúc thượng tầng tương ứng
    - - Cơ sở
        
        Kiến trúc thượng tầng có tính độc lập tương đối so với cơ sợ hạ tầng. Vai trò của kiến trúc thượng tầng chính là vai trò tích cực, tự giác của ý thức, tư tưởng. Vai trò của kiến trúc thượng tầng còn do sức mạnh vật chất của bộ máy tổ chức - thể chế luôn có tác động một cách mạnh mẽ trở lại cơ sở hạ tầng
      - Biểu hiện
        
        Kiến trúc thượng tầng củng cố, hoàn thiện và bảo vệ cơ sở hạ tầng sinh ra nó;ngăn chặn cơ sở hạ tầng mới, đấu tranh xóa bỏ tàn dư cơ sở hạ tầng cũ; định hướng, tổ chức, xây dựng chế độ kinh tế của kiến trúc thượng tầng. Thực chất vai trò kiến trúc thượng tầng là vai trò bảo vệ duy trì, củng cố lợi ích kinh tế của giai cấp thống trị xã hội
        
        Kiến trúc thượng tầng tác động trở lại cơ sở hạ tầng theo hai chiều hướng. Khi kiến trúc thượng tầng phản ánh đúng tính tất yếu kinh tế, các quy luật kinh tế khách quan sẽ thúc đẩy kinh tế phát triển. Và ngược lại, khi kiến trúc thượng tầng không phảnánh đúng tính tất yếu kinh tế, các quy luật kinh tế khách quan thì sẽ kìm hãm sự phát triển của kinh tế và đời sống xã hội
      - Ý nghĩa quy luật