Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ATASÖZLERİ VE DEYİMLER - Coggle Diagram
ATASÖZLERİ VE DEYİMLER
Atasözü: Uzun gözlemler ve deneyimler sonucunda oluşmuş, kim tarafından söylendiği belli olmayan, genellikle mecaz anlamlı olan, bilgi ve öğüt veren kalıplaşmış kelime gruplarıdır.
ÖR:
Ayağını yorganına göre uzat.
Burada ayağını yorganına göre uzatmak gerçek anlamıyla değil, mecaz anlamıyla kullanılmıştır çünkü kast edilen maddi durumuna göre harcama yapmaktır.
! Atasözlerinden bazıları aynı anlama gelir. ÖR: 
Mum dibine ışık vermez & Terzi kendi söküğünü dikemez.
-
Deyimler:** Bir olayı, bir durumu, bir kavramı daha etkileyici anlatmak için en az iki sözcüğün bir araya gelmesiyle oluşan ve çoğu zaman gerçek anlamdan uzaklaşıp kendine özgü anlam kazanan kelime gruplarına deyim denir.
ÖR:Aklını kaçırmak
Yine burada da gerçekten aklını kaybetmiyor. Aklını kaçırmak deyimiyle delirmek, delice işler yapmak anlatılmak isteniyor.
-
! Bazı deyimlerin gerçek anlamları da vardır.
ÖR: El sürmemek: Değmemek, dokunmamak
!Deyimler şahsa ve zamana göre çekimlenebilir.
ÖR: Ödevimi yapınca öğretmenin gözüne girdim. (Ben)
Ödevimizi yapınca öğretmenin gözüne girdik. (Biz)
-
Atasözü ve deyimlerin ortak noktaları: Çok eski zamanlardan günümüze ulaştıkları için kimin tarafından söylendikleri belli değildir.
-
Atasözü ve deyimlerin farklılıkları: Atasözleri cümle şeklindeyken, deyimler çoğunlukla söz grubu şeklindedir.
ÖR: İşleyen demir ışıldar. (atasözü)
İki yakası bir araya gelmemek (deyim)
Atasözleri topluma öğüt verirken, deyimler sadece içinde bulunulan durumları bildirir. Yani deyimlerin ders verme özelliği yoktur.
ÖR: Çobansız koyunu kurt kapar.” sözü ders verdiği için atasözüdür.
“Burnu havada olmak” sözü ise öğüt verme amacı taşımadığı için deyimdir.
Atasözleri tüm zamanlar için ve herkes için geçerlidir. Deyimler ise anlık durumlar için ve sözü söyleyen kişi ya da kişiler için geçerlidir.
ÖR: "Öfkeyle kalkan zararla oturur” sözü her zaman ve herkes için geçerli olduğu için atasözüdür,
“kulak kabartmak” sözü ise anlık bir durumu bildirdiği için deyimdir.
-
-
-