Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Tuberculosis - TB 🦠🫁 - Coggle Diagram

- - - - منفی: هیچ باسیل در 100 میدان میکروسکوپی.
      - Scanty: 1 تا 9 باسیل در 100 میدان.
      - +1: 1 تا 10 باسیل در میدان.
      - +2: 11 تا 20 باسیل در میدان.
      - +3: 30 یا بیشتر باسیل در میدان.
      - نکته: لام +3 نشان‌دهنده عفونت شدید و احتمال انتقال بالاتر است. ⬆️
- - - - > 5 میکرون: در دهان، تراشه، مری (اثر بالینی ندارند).
      - > 2-5 میکرون: در برونش‌ها و برونشیول‌های تنفسی فوقانی (اثرات بالینی ایجاد می‌کنند).
      - < 2 میکرون: نفوذ به راه‌های تنفسی محیطی و آلوئول‌ها (اثر بالینی دارند). 🎯
- - - - ساختار ندولار گرانولوماتوز (Tubercle) شامل لنفوسیت‌ها و ماکروفاژهای فعال شده (به شکل سلول‌های اپی‌تلیوئید و غول‌آسا).
      - ضایعه اولیه معمولاً زیر پلور، اغلب در نواحی میانی تا تحتانی ریه.
    - - فوکوس گون + غده لنفاوی درگیر شده مجاور.
      - بیانگر عفونت نهفته (Latent Infection).
    - - ناتوانی میزبان در ایجاد پاسخ ایمنی سلولی مناسب ➡️ تخریب پیشرونده ریه.
      - TNF-α، واسطه‌های اکسیژن/نیتروژن، محتویات لنفوسیت‌های سایتوتوکسیک (پرفورین، گرانزیم)، آپوپتوز ماکروفاژها ➡️ نکروز پنیری.
      - مشخصه وجود توبرکلوز.
  - - - سل میلیاری (Miliary TB) 🌾:
        
        فرم منتشر سل با ضایعاتی شبیه به بذر ارزن در CXR.
        
        می‌تواند مغز، دستگاه گوارش، صفاق، کلیه‌ها، استخوان و سایر نواحی را آلوده کند.
        
        نکته: کودکان تا 4 سالگی (سیستم دفاع سلولی ضعیف) ➡️ احتمال گسترش به سایر سیستم‌های بدن بالا.
  - - - برخلاف نوع اولیه، اغلب به صورت لوکال ادامه می‌یابد. 📍
      - درگیری عقده‌های لنفاوی و نکروز پنیری کمتر رخ می‌دهد.
      - ضایعات عمدتاً در قله ریه (Upper Lobes) ایجاد می‌شوند (به علت جریان خون کمتر و هوای بیشتر). ⛰️
      - فرم سیستمیک بیماری بیشتر در صورت ضعف سیستم ایمنی رخ می‌دهد.
- - - - شناسایی عفونت نهفته سل.
      - کمک به تشخیص سل فعال (در کنار سایر تست‌ها).
      - ارزیابی ایمنی در افراد در معرض خطر.
    - - حداقل زمان برای مشاهده تست بعد از بوستر: 48 تا 72 ساعت.
      - اگر در تست بوستر همچنان منفی باشد، دیگر اقدامی لازم نیست.
    - - ≥ 5 mm:
        
        مبتلایان به HIV.
        
        تماس اخیر با بیمار سل فعال (Recent contacts).
        
        دریافت‌کنندگان پیوند عضو (Organ transplant recipients).
        
        بیماران با ضایعات فیبروتیک مشکوک به سل قدیمی در CXR.
        
        بیماران با سرکوب ایمنی (مصرف‌کنندگان گلوکوکورتیکوئید یا مهارکننده TNF-α).
        
        بیماران با شرایط طبی خطرناک (سیلیکوزیس، ESRD تحت همودیالیز).
      - ≥ 10 mm:
        
        مهاجران جدید (< 5 سال) از مناطق با شیوع بالا.
        
        معتادان تزریقی.
        
        پرسنل آزمایشگاه‌های مایکوباکتریولوژی و کارکنان مراکز پرخطر (زندان‌ها، خانه‌های سالمندان، پناهگاه‌های بی‌خانمان‌ها، بیمارستان‌ها).
        
        کودکان < 5 سال و نوجوانان در معرض افراد پرخطر.
      - ≥ 15 mm:
        
        بیماران با ریسک پایین.
      - نکته: اگر برای فردی قرار است داروهای ایمونوساپرسیو تجویز شود، حتماً قبل از آن تست PPD انجام شود و اگر نتیجه > 5 میلی‌متر باشد، درمان سل نهفته انجام شود.
- - - - شایع‌ترین: INH (ایزونیازید) 💊 (روزانه یک قرص برای 6 تا 12 ماه).
        
        نکته: ایزونیازید سیف‌ترین دارو برای سل است.
        
        عوارض: تهوع، استفراغ، اختلال عملکرد کبد (نیاز به آنالیز دوره‌ای آنزیم‌های کبدی).
      - ریفامپین (Rifampin): گاهی استفاده می‌شود.
      - نکته: ایزونیازید و ریفامپین داروهای خط اول درمان سل هستند.
  - - - بیمار باید از سایر افراد جدا شود تا زمانی که شروع به از بین بردن باسیل سل کند (معمولاً 2 هفته یا بیشتر).
      - اگر اسمیر فرد مثبت باشد، باید ایزوله شود و حداقل تا 2 هفته بعد از شروع درمان دارویی از ایزوله خارج شود.
    - - دو ماه اول: چهار دارویی (Four-drug regimen). 💊💊💊💊
      - سپس 6 تا 8 یا 9 ماه (بسته به ریسک فاکتورها): درمان دو یا سه دارویی.
    - - حداقل دوره درمان: 6 ماه.
    - - ترکیبی از: ریفامپین (Rifampin)، ایزونیازید (Isoniazid).
      - بسته به شرایط: پیرازینامید (Pyrazinamide)، اتامبوتول (Ethambutol).
  - - - علت: مصرف بی‌مورد آنتی‌بیوتیک‌ها (مثلاً فلوروکینولون‌ها توسط پزشکان عمومی برای سرماخوردگی).
      - این تجویزهای بی‌مورد ➡️ ماسکه کردن علائم سل ➡️ تأخیر در تشخیص ➡️ افزایش خطر عود یا تشدید بیماری.
      - نکته: مونوتراپی (تک‌دارویی) با لووفلوکساسین (تاوانکس) در سل اکیداً ممنوع است. 🚫
- - - - تماس بیش از 1 ساعت با فرد اسمیر مثبت.
      - گفت‌وگوی نزدیک‌تر از 1.5 متر.
      - CPR کردن بیمار مبتلا به سل.
      - زندگی با فرد مبتلا به سل در یک خانه.
    - - چه کسانی باید ایزوله شوند؟
        
        فردی که در معرض ابتلا به TB بوده.
        
        افرادی که تشخیص سل در آنها باید رد شود (مشکوک به TB).
        
        بیمارانی که اسمیر مثبت دارند.
        
        بیمارانی که واکنش پوستی (PPD) قابل توجهی دارند.
        
        بیماری که با ذات‌الریه بستری است و خلط خونی یا سرفه دارد (در معرض خطر بالا برای ابتلا به سل).
      - این افراد باید تا انجام بررسی‌های کامل ایزوله بمانند.
      - مادران شیرده: در ایزوله تا 2 هفته نباید به فرزندشان شیر بدهند (به علت انتقال بیماری و عوارض دارویی). 🤱🚫
    - - حداقل 6 بار در ساعت تهویه هوا. 🌬️
      - فشار منفی (Negative Pressure) (جریان هوای تازه به اتاق و خروج هوای قبلی).
      - در و پنجره اتاق برای حفظ فشار منفی باید مدام بسته باشد.
      - تعداد کارکنان ورودی به اتاق ایزوله محدود شود.
    - - بیمار: باید از ماسک استفاده کند (مخصوصاً هنگام صحبت و خروج از اتاق) ➡️ مانع انتقال بیماری. 😷
      - ملاقات‌کنندگان: باید از ماسک‌های فیلتردار استفاده کنند (نیازی به آزمایش ندارند).
      - برای بیمار: Surgical Mask کافی است.
    - - تب 🌡️
      - بی‌اشتهایی 🍽️🚫
      - تعریق شبانه (باعث بیداری) 💦
      - سرفه خونی 🩸
      - لرز 🥶
      - خستگی 😴
      - دشواری تنفس 😮‍💨