Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
chapter 12, 13, 14, chapter 14 surrealism, chapter 13 - Coggle Diagram
chapter 12, 13, 14
de stijl
chapter 12
Theo van Doesburg (1883-1931)
- de drijvende kracht achter de vorming en ontwikkeling van de
Styl,
hoewel
- Mondriaans grotere bekendheid in Parijs en vooral in New York hem tot een prominent symbool van de beweging maakte.
Van Doesburg, Mondriaan en hun collega Bart van der Leck werden een tijdlang door elkaar gevoed.
Maar in de jaren twintig, toen Van Doesburgs
aandacht zich op de architectuur richtte, gingen ze ieder hun eigen weg.
-
met zijn geloof in de
- integratie van beeldende en toegepaste kunsten
vertoont het experiment van de Stijl veel overeenkomsten met dat van
- het Bauhaus.
-
chapter 14 surrealism
De elementen van
- toeval,
- willekeur
- en toevalligheid
in de vorming van een kunstwerk waren al jarenlang door
Nu vormden ze de basis voor
- intensieve studie door de surrealisten,
wier ervaring van
- vier jaar oorlog hen ertoe aanzette veel belang te hechten aan hun isolement, hun vervreemding van de maatschappij en zelfs van de natuur.
Net als dadaïsme
genoot het surrealisme van
- het verkennen van onconventionele technieken
- en van het ontdekken van creatief potentieel op gebieden die buiten het conventionele terrein van de kunst lagen.
Wat surrealisten zagen als de bron van artistieke creativiteit week af van eerdere opvattingen. Renaissancekunstenaars zagen genialiteit als
*een aangeboren talent, een goddelijke vonk die slechts bij weinigen tot uiting kwam.Academische kunstenaars uit de achttiende en negentiende eeuw zagen genialiteit
- in termen van navolging en intellectuele verworvenheden.
Kunstenaars uit de Romantiek introduceerden het idee van genialiteit als iets
- aangeboren maar zeldzaams, een creatief vermogen dat aanleiding gaf tot originaliteit.
Het surrealisme deelt het romantische idee van genialiteit als uitzonderlijk en gekenmerkt door originaliteit,
- maar vindt zijn oorsprong in het onderbewustzijn.
Artistiek genie is voor het surrealisme afhankelijk
van
- het vermogen om de rauwe impulsen, verlangens en angsten aan te boren
- die volgens Freud in het onderbewustzijn huisden.
De ongedwongen toe-eigening van de psychoanalytische theorie door de surrealisten
- bracht deze perceptie van vrouwen als objecten van verlangen of angst met zich mee,
waardoor
- de femme fatale, die zo dominant was in de symbolistische kunst, krachtig werd heropgewekt.
Salvador Dali Zijn gedetailleerde
was bedoeld om
- zijn droomwereld tastbaarder en echter te maken dan de waargenomen natuur
(hij noemde zijn schilderijen ‘met de hand geschilderde droomfoto’s’).
Hij begon een schilderij met het
- eerste beeld
dat in hem opkwam en ging van de ene associatie naar de andere,
- waarbij hij beelden van vervolging of grootheidswaanzin vermenigvuldigde,
net als een ware paranoiak.
Zijn picturale metamorfose, waarbij materie van de ene staat in de andere transformeert, is
een fundamenteel aspect van het surrealisme.
De schilderkunst van Dalí uit de jaren dertig schommelde tussen
- buitensporige fantasie
Gala and the Angelus of Millet Immediately Preceding the Arrival of the Conic Anamorphoses 
illustreert
dit eerste aspect.
- en een vreemde sfeer van stilte die op minder voor de hand liggende wijze tot uitdrukking kwam.
Pablo Picasso
Picasso was nooit een echte surrealist. Hij deelde niet de obsessie van de groep met het onderbewustzijn en de droomwereld,
- hoewel zijn schilderijen zeker de diepten van de psyche konden peilen en intense emoties konden uitdrukken.
Julio Gonzalez was de pionier van een nieuw ijzertijdperk,
Alberto Giacometti (1901-1966) opende een bronzen
tijdperk
Surrealisme
- Het werd officieel opgericht door André Breton,
wiens Surrealistisch Manifest uit 1924 het omschreef als
- ‘puur psychisch automatisme’.
Het surrealisme probeerde
- het onderbewustzijn te ontsluiten,
waarbij het zich sterk baseerde op
- de Freudiaanse psychoanalyse, dromen, toeval en irrationaliteit.
In tegenstelling tot dadaïsme, dat anarchistischer was, streefde het surrealisme ernaar om
- het leven en de maatschappij te veranderen door een dieper begrip van de menselijke psychologie.
Automatisme
- abstracte, spontane creatie
Veristisch surrealisme
- illusionistisch, droomrealisme
Frottage en Grattage:
- technieken ontwikkeld door Max Ernst om willekeur in oppervlaktetexturen te benutten.
Droombeelden: kunstenaars als
- Salvador Dalí en René Magritte
- schilderden hyperrealistische scènes vol symbolische, dromerige tegenstellingen
Salvador Dalí:
- De beroemdste veristische surrealist; schilderde hallucinatoire, hypergedetailleerde scènes
René Magritte:
- Bekend om zijn paradoxale, geestige visuele statements.
Een van de oefeningen die de kunstenaars tijdens hun bijeenkomsten uitvoerden, was het zogenaamde 'exquisite corpse'.
De eerste groepstentoonstelling van surrealistische kunstenaars vond plaats
- in 1925 in Galerie Pierre.
Onder hen waren
- Arp, De Chirico, Ernst, Klee, Man Ray, Masson, Mird en Picasso.
In 1927 werd er een surrealistische galerie geopend met een tentoonstelling van deze kunstenaars, samen met Marcel Duchamp en Picabia.
-
-
Een van de surrealistische kunstenaars die uiteindelijk
- van Parijs naar New York emigreerde, was
- André Masson (1896-1987).
Het surrealisme was als stroming
- niet bepaald gastvrij voor vrouwen,
behalve
- als een terrein waarop mannelijke kunstenaars hun erotische verlangens en psychische angsten projecteerden.
chapter 13
Bauhaus
info
Andere vormen van artistieke productie, waaronder
- decoratieve of ‘toegepaste’ kunst,
samen met
- grafische kunst en fotografie,
werden doorgaans uitgesloten van academieprogramma’s, waar alleen ‘schone kunsten’ werden onderwezen.Een andere afspraak die door kunstacademies werd gehanteerd, was
- de nadruk op de natuur als model.
Tegen het einde van de negentiende eeuw meden moderne kunstenaars deze "enge categorieën" steeds meer,
en toonden ze een gretigheid om diverse media en technieken te verkennen.
Voorbeeld
Paul Gauguin bijvoorbeeld maakte gebruik van
- schilderkunst, beeldhouwkunst en prentkunst om zijn esthetische doelen vorm te geven.
Dergelijke experimenten kwamen pas in het begin van de twintigste eeuw steeds vaker voor.
-
Het waren Gropius'
toewijding aan
zijn sympathie
- voor constructivistische ideeën
en zijn geloof
- dat kunst de maatschappij kon verbeteren,
die deze ongeëvenaarde instelling in het leven riepen. Elke serieuze discussie over het Bauhaus moet beginnen met een beschouwing van
Gropius' werk en carrière.
Walter Gropius and Adolph Meyer Fagus Shoe Factory 1911-25in effect:
- Gropius here had invented teh curtain wall that would play such a visiable role in the form of a subsequent large scale twentieth century architecture
Gropius werd geroepen om een van de vele culturele instellingen die tijdens de oorlog waren verwaarloosd, nieuw leven in te blazen en te leiden, waaronder
- de School voor Industriële Kunst (Kunstgewerbeschule Sachsen)
die Henry van de Velde in 1908 in Weimar had opgericht.
De school was gebaseerd op
- de principes van Arts and Crafts:
- maatschappelijk nut en eenheid van de kunsten.
Gropius deelde deze ideeën, maar
- zou het curriculum en de organisatie van de school radicaal wijzigen,
die hij omdoopte tot Bauhaus.
-
Het programma van Gropius was innovatief,
- niet omdat het eiste dat de architect, de schilder en de beeldhouwer met de ambachtsman zouden samenwerken,
- maar omdat het specificeerde dat zij in de eerste plaats ambachtslieden moesten zijn.
De concepten van
- leren door te doen,
- het ontwikkelen van een esthetiek op basis van gedegen ambachtelijke vaardigheden
- en het doorbreken van de barrières tussen 'schone kunst' en ambacht
waren fundamenteel voor de Bauhaus-filosofie, evenals
- een verzoening tussen ambacht en industrie.
Bauhaus Dessau
Bauhaus verhuisde van Weimar naar Dessau , een ideale plek omdat het een groeiende industriële stad was
De Bauhaus combineerde
- functionele organisatie en structuur met een geometrisch, door De Stijl geïnspireerd ontwerp.
De gebouwen waren niet alleen revolutionair vanwege
- hun veelzijdigheid en de toepassing van abstracte ontwerpprincipes
- gebaseerd op de interactie tussen verticale en horizontale lijnen,
maar ze belichaamden ook
- een nieuw concept van architectonische ruimte.
Voorbeeld
Het platte dak van het Bauhaus en de lange, ononderbroken vlakken van witte muren en doorlopende raamopeningen creëren een lichtheid die de ruimte van het gebouw vergroot.
De Bauhaus-boeken bevatten
- essays en reproducties van kunstwerken,
die bijdroegen aan
- het verspreiden van de esthetische en sociale principes van de school.
Naast de theoretische publicaties produceerde het Bauhaus ook
- catalogi met meubels en andere huishoudelijke artikelen die te koop waren.
Klee
Zowel in zijn onderwijs als in zijn kunst wilde Klee
- het architectonische en het poëtische op harmonieuze wijze samenbrengen.
Net als Mondriaan en Kandinsky hield Klee zich in zijn onderwijs en schilderkunst bezig met
- de geometrische elementen van het kunstwerk: de punt, de lijn, het vlak, het volume.
De grootste praktische prestaties van het Bauhaus lagen waarschijnlijk op het gebied van
- interieur-, product- en grafisch ontwerp.
Zo heeft Marcel Breuer (1902-1981) bij het Bauhaus veel meubelontwerpen gemaakt die klassiekers zijn geworden, waaronder
- de eerste stoel van buisstaal
Albers opperde een manier om
- geometrische abstractie onderdeel te maken van een functionele omgeving.
Het Bauhaus, zoals Gropius het zag, kan worden begrepen als een mix van drie belangrijke invloeden:
- de Arts and Crafts-beweging,
- met haar integratie van de kunsten en haar nadruk op de sociale rol van kunst
- het middeleeuwse gildensysteem
- dat de nadruk legde op een collaboratieve, gemeenschapsgerichte benadering van kunstmaken boven de romantische nadruk op individueel genie;
- de esthetische principes van het constructivisme.