Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Triết học Mac-Lenin, Nguồn gốc, bản chất và kết cấu của ý thức, Cuộc cách…

- - - - "Thế giới quan" là cái nhìn tổng thể về thế giới, bao gồm tri thức, niềm tin và lý tưởng, định hướng hành động, thái độ và giá trị của con người.
    - - Giúp hình thành và định hướng tư duy của con người.
      - Có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực và là yếu tố cốt lõi trong các nền văn hóa khác nhau.
      - Ảnh hưởng mạnh mẽ, ngay cả trong các thế giới quan khác như tôn giáo hay kinh nghiệm thông thường.
      - Định hình các quan niệm và thế giới quan khác
    - - Là nền tảng quan trọng để phát triển tư duy và phương pháp khám phá.
      - Mức độ phát triển là tiêu chuẩn quan trọng đánh giá sự trưởng thành của cá nhân và xã hội.
      - Đưa ra các câu hỏi và thách thức về thế giới quan.
  - - - Chủ nghĩa duy vật
        
        Chủ nghĩa duy vật siêu hình
        
        Chủ nghĩa duy vật biện chứng
        
        Chủ nghĩa duy vật chất phác
      - Chủ nghĩa duy tâm
        
        Chủ nghĩa duy tâm chủ quan
        
        Chủ nghĩa duy tâm khách quan
    - - Nhất nguyên luận
      - Nhị nguyên luận
    - - Mặt bản thể luận: giải thích thế giới, trả lời câu hỏi về yếu tố nào là tính thứ nhất, dẫn đến hai lập trường: duy vật và duy tâm.
      - Mặt nhận thức luận: giải quyết khả năng nhận thức thế giới của con người, dẫn đến hai học thuyết: khả trì và bất khả trì
    - - Khả tri
      - Bất khả tri
  - - - Phép biện chứng duy tâm
      - Phép biện chứng duy vật
      - Phép biện chứng chất phác
- - - - +Nguyên nhân sâu xa : LLSX phát triển -> chế độ tư hữu
      - +Nguyên nhân trực tiếp : mâu thuẫn giai cấp
    - - +Quản lý dân cư trên vùng lãnh thổ nhất định
      - Có một bộ máy quyền lực chuyên nghiệp mang tính cưỡng chế
      - Hình thành hệ thống thuế khoá
    - - Chức năng xã hội
      - Chức năng đối nội
      - Chức năng đối ngoại
      - Chức năng thống trị chính trị
    - - CHNL
        
        Quân chủ
        
        Cộng hoà
        
        Quý tộc
        
        Dân chủ
      - Phong kiến
        
        Quân chủ phân quyền
        
        Quân chủ tập quyền
      - Tư sản
        
        Cộng hoà
        
        Quân chủ lập hiến
      - Vô sản
        
        Công xã
        
        Xô viết
        
        Dân chủ nhân dân
  - - - Thị tộc
      - Bộ lạc
      - Bộ tộc
    - - Nghĩa rộng
      - Nghĩa hẹp
    - - Cộng đồng ổn định trên một lãnh thổ thống nhất
      - Cộng đồng thống nhất về ngôn ngữ
      - Cộng đồng thống nhất về kinh tế
      - Bền vững về văn hoá, tâm lý và tính cách
      - Có nhà nước và pháp luật thống nhất
  - - - Khái niệm
      - Tính chất
  - - - Định nghĩa
      - Nguồn gốc: Sự phát triển của LLSX / Chế độ tư hữu
      - Kết cấu xã hội: giai cấp Giai cấp thống trị, Giai cấp bị trị, Giai cấp và tầng lớp trung gian
    - - +Tính tất yếu và thực chất của đấu tranh giai cấp
      - Vai trò của đấu tranh giai cấp trong sự phát triển của xã hội có giai cấp
- - - - Lực lượng sản xuất
      - Quan hệ sản xuất
      - Kiến trúc thượng tầng
- - - - ( Mối quan hệ giữa BChứng khách-chủ quan : Thống nhất. Trong đó khách quan qui định chủ quan)
  - - - Khái niệm:
        Phát triển là quá trình vận động từ thấp-cao, từ kém hoàn thiện-hoàn thiện hơn, từ cũ-mới. Phát triển là vận động theo khuynh hướng đi lên.
      - Tính chất
        
        Tính đa dạng, phong phú: Mỗi sự vật có quá trình phát triển riêng, chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, có thể tạo ra sự thụt lùi hoặc phát triển khác.
        
        Tính phổ biến: Hiện diện ở mọi lĩnh vực, mọi sự vật, hiện tượng, và giai đoạn.
        
        Tính khách quan: Xuất phát từ bản thân sự vật, không phụ thuộc con người.
        
        Tính kế thừa: Cái mới ra đời dựa trên cái cũ, giữ lại phần hữu ích và loại bỏ phần lỗi thời.
      - Ý nghĩa
        
        Là cơ sở lý luận khoa học để định hướng việc nhận thức thế giới và cải tạo thế giới. Mọi nhận thức và thực tiễn cần phải có quan điểm phát triển.
    - - khái niệm: Chỉ sự tương tác, quy định và ảnh hưởng lẫn nhau giữa các yếu tố trong một hoặc nhiều đối tượng; sự thay đổi của một đối tượng có thể gây ra thay đổi ở đối tượng khác.
      - Tính chất
        
        Tính đa dạng, phong phú: Các mối liên hệ đa chiều và phức tạp, có thể theo không gian, thời gian, hoặc cụ thể, phản ánh tính chất và vai trò riêng
        
        Tính khách quan: Sự tác động tồn tại độc lập, không phụ thuộc vào ý chí con người.
        
        Tính phổ biến: Mọi sự vật đều có vô số mối liên hệ đa dạng, đảm nhiệm vai trò trong quá trình phát triển của chúng.
      - Ý nghĩa
        
        Tính khách quan và phổ biến của mối liên hệ đòi hỏi có quan điểm toàn diện. Đồng thời, cần xác định các mối liên hệ cơ bản, trọng tâm theo quan điểm lịch sử-cụ thể.
- - - - Bắt nguồn từ sự phản ánh thế giới khách quan vào bộ óc con người qua hoạt động thực tiễn.
    - - Là quá trình biện chứng, phát triển liên tục từ chưa biết đến biết, kết hợp kinh nghiệm và lý luận.
    - - Thực tiễn là hoạt động vật chất - xã hội nhằm cải tạo tự nhiên và xã hội, gồm sản xuất, chính trị, và khoa học.
    - - là cơ sở, động lực, và tiêu chuẩn kiểm nghiệm chân lý của nhận thức, chỉ đạo và hướng dẫn hoạt động thực tiễn.
    - - Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, và từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn.
- - - - Sự củng cố và phát triển phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.
      - Giai cấp vô sản bước lên vũ đài chính trị.
      - Nhu cầu lý luận của thực tiễn cách mạng.
    - - Triết học cổ điển Đức.
      - Kinh tế chính trị học Anh.
      - Chủ nghĩa xã hội không tưởng Pháp, Anh thế kỷ XIX.
    - - Định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng.
      - Học thuyết về tế bào.
      - Học thuyết tiến hoá của Darwin.
    - - Tư chất cá nhân của Mác và Ăngghen.
    - - Thời kì hình thành của Mac
        
        1841-1844: Thời kỳ hình thành tư tưởng triết học từ chủ nghĩa duy tâm và dân chủ cách mạng sang chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa cộng sản.
        
        1844-1848: Thời kỳ đề xuất những nguyên lý triết học duy vật biện chứng và duy vật lịch sử .
        
        1848-1895: Thời kỳ C. Mác và Ph. Ăngghen bổ sung và phát triển toàn diện lý luận triết học
      - Ý nghĩa và thực chất
        
        Kế thừa và khắc phục hạn chế của chủ nghĩa duy vật và của phép biện chứng duy tâm -> Xây dựng chủ nghĩa duy vật biện chứng.
        
        Vận dụng và mở rộng quan điểm duy vật biện chứng
        -> Nghiên cứu lịch sử xã hội, hình thành chủ nghĩa duy vật lịch sử.
        
        Bổ sung những đặc tính mới vào triết học
        -> Hình thành triết học duy vật biện chứng.
      - Giai đoạn V.I.Lênin trong sự phát triển Triết học Mác
        
        1893-1907: Bảo vệ và phát triển triết học Mác, thành lập đảng Mác-xít ở Nga, chuẩn bị cuộc cách mạng dân chủ tư sản lần 1.
        
        1907-1917: Phát triển toàn diện triết học Mác, lãnh đạo phong trào công nhân Nga, chuẩn bị cách mạng xã hội chủ nghĩa.
        
        1917-1924: Tổng kết kinh nghiệm thực tiễn cách mạng, bổ sung, hoàn thiện triết học Mác, nghiên cứu các vấn đề xây dựng chủ nghĩa xã hội.
        
        1924 - nay: Triết học Mác - Lênin tiếp tục được các đảng cộng sản và nhân dân bổ sung, phát triển.
  - - - +Tư duy - thế giới quan và phương pháp luận khoa học
      - +Cách mạng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các lực lượng xã hội tiến bộ trong nhận thức và cải tạo thế giới.
      - Hệ thống quan điểm duy vật biện chứng về tự nhiên , xã hội
    - - Giải quyết mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trên lập trường duy vật biện chứng.
      - Nghiên cứu các quy luật vận động, phát triển chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy.
    - - Thế giới quan.
      - Phương pháp luận.
    - - Thế giới quan; phương pháp luận khoa học, cách mạng cho con người trong nhận thức và thực tiễn.
      - Cơ sở thế giới quan, phương pháp luận phân tích xu hướng phát triển của xã hội trong cuộc cách mạng khoa học công nghiệp hiện đại.
      - Cơ sở lý luận khoa học của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội trên thế giới và sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam.
- - - - Phương thức tồn tại của vật chất: Vận động
        
        Vận động là tuyệt đối, vĩnh cửu
        
        Đứng im là tương đối, tạm thời
      - Hình thức tồn tại
        
        Không gian: Khách quan, vô tận, 3 chiều
        
        Thời gian: Khách quan, vĩnh cửu, 1 chiều
    - - Thế giới thống nhất ở tính vật chất
      - Tồn tại của thế giới là tiền đề cho sự thống nhất của thế giới
    - - Vật chất
        
        Tác động vào các giác quan con người
        → Cảm giác cho con người
        
        Vật chất quyết định ý thức
        
        Thực tại khách quan, tồn tại độc lập với ý thức
    - - Chủ nghĩa duy vật thế kỷ XV - XVIII:
        
        Ảnh hưởng tư duy siêu hình, máy móc
      - Chủ nghĩa duy vật thời cổ đại
        
        Quy vật chất về vật thể hữu hình, cảm tính đang tồn tại
        → Khởi nguyên của thế giới.
  - - - Chủ nghĩa duy tâm
        
        Ý thức quyết định vật chất
        
        Ý thức quyết định vật chất
        
        Ý thức quyết định vật chất
      - Chủ nghĩa duy vật siêu hình
        
        Nhấn mạnh một chiều vai trò: Vật chất sinh ra ý thức, phủ nhận tính độc lập tương đối của ý thức.
        
        Khách quan chủ nghĩa, thụ động, ỷ lại, trông chờ.
    - - Vật chất quyết định:
        
        Nội dung
        
        Bản chất, kết cấu
        
        Nguồn gốc ý thức
        
        Sự vận động, phát triển
      - Ý thức có tính độc lập tương đối và tác động trở lại vật chất
        
        Sự tác động của ý thức lên vật chất xảy ra thông qua hoạt động thực tiễn của con người
        
        Ý thức chỉ đạo sự thành công hay thất bại trong hành động của con người
        
        Ý thức có quy luật vận động, phát triển độc lập
        
        Ý thức có tính động, sáng tạo. Không vượt xa tiền đề vật chất, điều kiện khách quan