Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
IZAKI BIZIDUNEN JATORRIA, EBOLUZIOA ETA SAILKAPENA - Coggle Diagram
IZAKI BIZIDUNEN JATORRIA, EBOLUZIOA ETA SAILKAPENA
-
ESPEZIEEN JATORRIA
TEORIA EBOLUZIONISTAK
Espeziak aldatu eta sortu daitezkeela onartzen duten teoriak. Lamarckismoa, Darwinismoa eta Neodarwinismoa.
Lamarckismoa
Espezieak transformatu egiten direla esaten du. Hartutako karaktereak heredagarriak direla eta hainbat animalien eboluzioa azaldu zuen
OINARRIAK
Organismoek konplexutasunerako joera dute (Hau da, gero eta konplexuagoak gara) Organo bat askotan erabiliz gero garatu egiten da. Eta ez bada erabiltzen atrofiatu egiten da. Ezaugarri eskuratuak heredagarriak dira.
-
AKATSAK
Ezaugarri eskuratuak ez zaizkie ondorengoei transmititzen. Izan ere, geneetan egon behar da ezaugarrien informazio heredagarri izateko.
-
-
Neodarwinismoa
ADIBIDEA
Jirafen adibide bera azaltzeko, darwinismoaren aurretik pauso bat agertzen da neodarwinismoa. Jirafa batzuk lepo luzez eta beste batzuk lepo laburrez zergatik agertu ziren azaltzeko, Mendelen legeak aplikatu ziren (bikonbinazio genetikoa, mutazioak...)
OINARRIAK
Espezieen eboluzioa material genetikoa aldatuz doan heinean gertatu da: mutazioengatik edo ugalketa sexualgatik (meiosian gertatzen den birkonbinazio genetikoa)
-
Populazioak eboluzionatze du, ez banakoak
Teoria hau genetikaren legeak (Mendelen legeak), paleontologia, darwinismoa eta biokimika nahasten du.
Genetikaren arloan egindako aurkikuntzen bidez, eboluzioaren teoria berria egin ahal zuten. Teoria berriaren arabera, birkonbinazio genetikoa, mutazioak eta hautespen naturala ziren eboluzio aldaketaren faktore garrantzitsuenak.
-
TEORIA FIXISTAK
Fixismoaren arabera, bizidunak sortu zirenetik ez dira aldatu; Aristoteles-en garaitik XIX mendera arte nagusitu zen.
-
EBOLUZIOAREN FROGAK
Anatomia konparatua
Organismoen gorputz egituren azterketa konparatu egiten da. Zenbait espezietako organoen arteko parekotasunak eta ezberdintasunak aztertzen dira.
-
-
AZTARNA ORGANOAK: Bere funtzio galdu duten organoak dira. Adibideak: Apendizea, Koxis-a eta jakinduri hortzak.
Paleontologikoak
Fosilak izaki bizidunen arrastroak dira, fosilizazio prozesuei esker kontserbatu direnak. Paleontologoek fosilen mineralak aztertuz jakin dezakete zein garaikoa den. Bi motatako frogak daude:
ARCHAEIOTERYX: espezieen arteko izakia. Multzo desberdinetan sailkatuta dauden espezieen ezaugarriak dituzte espezie-fosilak dira. Honek esan nahi du espezie horrek ezaugarri komunak dituztela.
SEGIDA FILOGENETIKOA: Desagertutako espezieen eta gaur egungo espeizeen artean egon diren aldaketak dira.
Biogeografikoak
Espezieak, aintzinako espezie komun batetik datozelako ebidentziak dira. Modu desberdinean eboluzionatu.
-
Eremu jakin batean elkarrekin bizi diren organismoek antzeko eboluzioa izaten dutela. Populazioak bakartuta geratzen direnean, ez dute eboluzio bera izaten.
-
-
-
-
ZER DA EBOLUZIOA?
Denboran zehar espezieek dituzten aldaketa prozesua, ondorioz, biodibertsitatea sortzen da.