Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Chủ đề 1: Máy tính và xã hội tri thức - Coggle Diagram
Chủ đề 1: Máy tính và xã hội tri thức
Bài 1 : Hệ điều hành
Chức năng của hệ điều hành
Quản lí thiết bị
Quản lí việc lưu trữ dữ liệu
Môi trường để chạy các ứng dụng
Cung cấp môi trường giao tiếp với người sử dụng
Cung cấp 1 số tiện ích giúp nâng cao hiệu quả sử dụng máy tính
Hệ điều hành Windows
Phiên bản 1: phát hành năm 1985 với giao diện đồ họa
Phiên bản 3 (1990) có khả năng đa nhiệm và chức năng kéo thả.
Tính năng cơ bản của hệ điều hành mới được tích hợp trực tiếp vào Windows từ phiên bản Windows 95 (1995) với cơ chế plug & play lần đầu tiên được sử dụng.
Windows XP (2001) là phiên bản thành công nhất với nhiều cải tiến đáng kể về giao diện và hiệu suất làm việc.
Windows 7 (2009), Windows 8 (2012), Windows 10 (2015) và Windows 11 (2021) là thế hệ mới với nhiều thay đổi lớn, dễ dùng hơn và ổn định hơn.
Hệ điều hành Linux và các phiên bản
Có nguồn gốc từ hệ điều hành UNIX
Là hệ điều hành đa nhiệm đa người dùng
Có mã nguồn mở được sử dụng cho môi trường cá nhân và thiết bị di dộng
Đã có nhiều biến thể của LINUX ra đời như RedHat, Suse, Ubuntu và hệ điều hành Android được xây dựng trên lõi của LINUX.
Hệ điều hành cho thiết bị di động
Nhỏ gọn, giao tiếp tiện lợi
Có tính di động
Có nhiều tiện ích như: nghe goij, chụp ảnh..
Hệ điều hành cho thiết bị di động: IOS của Apple, ADR của Google
Quan hệ giữa hệ điều hành, phần cứng và phần mềm ứng dụng
Phần cứng là thiết bị xử lí thông tin, hệ điều hành là môi trường trung gian giúp phần mềm ứng dụng khai thác phần cứng.
Bài 3: Phần mềm nguồn mở và phần mềm chạy trên internet
Phân loại phần mềm theo cách chuyển giao sử dụng
Phần mềm tự do (free software) là phần mềm miễn phí và được sử dụng tự do
Phần mềm nguồn mở (open-source software) là phần mềm có thể sửa đổi, cải tiến, phát triển, phân phối lại theo giấy phép được quy định
Phần mềm thương mại (commercial software) là phần mềm để bán, thường đóng mã nguồn.
Giấy phép đối với phần mềm nguồn mở
Phần mềm thương mại chỉ được cài trên một số lượng máy tính nhất định và người dùng cần tuân thủ giấy phép sử dụng.
Phần mềm nguồn mở cần có giấy phép để giải quyết mâu thuẫn giữa quy định bản quyền và quyền sử dụng. Giấy phép cung cấp cho người dùng các quyền vốn bị cấm bởi các quy định bản quyền.
Vai trò của phần mềm thương mại và phần mềm nguồn mở
Phần mềm thương mại là nguồn thu nhập chính của các tổ chức, cá nhân làm phần mềm chuyên nghiệp, góp phần tạo ra thị trường phần mềm phong phú, đáp ứng nhu cầu riêng của cá nhân, tổ chức và nhu cầu chung của xã hội
Phần mềm nguồn mở giúp những người có nhu cầu được sử dụng phần mềm chung chấ lượng tốt, ổn định với chi phí thấp
Phần mềm chạy trên Internet
Là phần mềm cho phép sử dụng qua Internet mà không cần phải cài đặt vào máy
Có thể sử dụng ở bất cứ đâu, bất cứ nơi nào, bất cứ máy tính nào miễn là có kết nối Internet, chi phí rẻ hoặc không mất phí.
Bài 4: Bên trong máy tính
Các thiết bị bên trong máy tính
Bộ xử lí trung tâm
Bộ xử lí trung tâm (Central Processing Unit – CPU) là thành phần quan trọng nhất của máy tính, đảm nhận việc thực hiện các chương trình máy tính
CPU có một đồng hồ xung, tạo ra các xung điện áp để đồng bộ các hoạt động. Tốc độ CPU được đánh giá bằng tần số đồng hồ xung, thường là GHz
Bộ nhớ trong ROM và RAM
ROM là bộ nhớ chỉ có thể đọc, không thể ghi hay xoá. ROM được dùng để lưu các dữ liệu hệ thống cố định và các chương trình kiểm tra hay khởi động máy tính
RAM là bộ nhớ có thể ghi được, dùng để lưu dữ liệu tạm thời khi chạy các chương trình, nhưng không giữ được lâu dài
Bộ nhớ ngoài
Bộ nhớ ngoài có thể đặt bên trong hoặc bên ngoài thân máy và thường bao gồm các loại đĩa từ, đĩa thể rắn hay đĩa quang
Bộ nhớ ngoài được sử dụng để lưu trữ dữ liệu lâu dài, không cần nguồn nuôi, có dung lượng lớn và giá thành rẻ hơn RAM
Đĩa cứng là thiết bị điện cơ nên tốc độ truy cập chậm hơn nhiều so với đĩa SSD, nhưng nhanh hơn rất nhiều so với đĩa quang
Mạch logic và vai trò của mạch logic
Một số phép toán logic và thể hiện vật lý của chúng
Các đại lượng lôgic chỉ nhận giá trị "Đúng" hoặc "Sai", được thể hiện bằng bit 1 và 0
Có một số phép toán lôgic trên các đại lượng lôgic, bao gồm phép cộng, phép nhân (AND hoặc ^), phép phủ định (NOT hoặc một dấu gạch ngang trên đối tượng phủ định) và phép hoặc loại trừ
Phép nhân và phép cộng đại lượng logic chỉ đạt giá trị 1 khi các đại lượng tương ứng bằng 1. Phép phủ đính đảo ngược giá trị của đại lượng logic (0 thành 1 và ngược lại). Phép hoặc loại trừ XOR cho kết quả bằng 1 khi các đại lượng khác nhau
Phép cộng trên hệ nhị phân
Hệ nhị phân chỉ sử dụng 2 chữ số 0, 1. Mỗi số đều được biểu diễn bằng dãy chữ số nhị phân. Ví dụ, số 19 trong hệ nhị phân là 10011
Trong phép cộng, chỉ khi cả hai số đều là 1 thì phép cộng mới phát sinh số nhớ bằng 1
Minh hoạ dùng mạch logic xây dựng mạch điện thực hiện phép cộng 2 bit
Cổng XOR cũng như mọi cổng lôgic đều có thể tổng hợp từ các cổng AND, OR, NOT
Mọi mạch lôgic đều có thể xây dựng từ các cổng AND, OR và NOT
Mạch lôgic cộng hai số 1 bit là mạch có hai đầu vào (X, y) và hai đầu ra (z, t). Có thể thấy z chính là X˄y, còn t chính là X⊕y
Bài 5: Kết nối máy tính với thiết bị số
Một số thiết bị vào - ra thông dụng
Thiết bị vào
Cho phép nhập dữ liệu như bàn phím, chuột
Thiết bị ra
Chuyển thông tin ra ngoài như màn hình, máy in, máy chiếu.
Những thiết bị trao đổi thông tin hai chiều với máy tính thì được coi là thiết bị vào - ra, ví dụ như các bộ nhớ ngoài kết nối theo cổng USB
Kết nối máy tính với thiết bị số
Các cổng kết nối
Cổng A, B là VGA và HDMI để kết nối với màn hình hoặc máy chiếu ra
Cổng VGA dùng tín hiệu tương tự, không truyền âm thanh
Cổng HDMI truyền tín hiệu số, truyền đồng thời âm thanh và hình ảnh
Các cổng C, D, E thuộc họ cổng USB, truyền tuần tự, đa năng đã thay thế nhiều cổng kết nối khác
Cổng F là cổng mạng, cho phép nhiều thiết bị kết nối với máy tính
Kết nối máy tính với thiết bị số
Không có phương thức kết nối chung cho các thiết bị số với máy tính. Cần đọc kĩ tài liệu kĩ thuật hoặc nhờ chuyên gia tư vấn
Plug & play giúp kết nối máy tính với các thiết bị số dễ dàng hơn. Các thiết bị như chuột hay USB có thể sử dụng ngay, trong khi cần thiết lập các tham số kết nối trong một số trường hợp khác
Bài 2:Thực hành sử dụng hệ điều hành
Một số chức nagw cơ bản của HDH cho máy tính cá nhân
Thể hiện giao diện người dùng
Quản lí hệ thống
Quản lí tập tin
Quản lí thiết bị
Quản lí bộ xử lí
Quản lí bộ nhớ
Hỗ trợ phát hiện lỗi vận hành
Phối hợp giữ người dùng với phần mềm khác
Một số tiện ích trên HDH máy tính cá nhân
Phần mềm Microsoft Office.Đây chắc chắn là phần mềm cần thiết cho tất cả máy tính,laptop..
Các phần mềm có trên laptop:Phần mềm gõ tiếng Việt, phần mềm diệt virus..
Trình duyệt web..
Phần mềm giải nén, phần mềm dọn rác..
Ứng dụng nhắn tin, trao đổi thông tin..
Ứng dụng nghe nhạc, xem phim..
Một số tiện ích của HDH cho thiết bị di động
Bảo mật sinh trắc học:Mở khóa bằng vân tay hoặc nhận diện khuôn mặt
Chế độ tiết kiệm pin
Quản lí thông báo, tùy chỉnh thông báo
Quản lí ứng dụng, ứng dụng quản lí tác vụ