Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบหายใจ พยาธิสรีรวิทยาการหายใจ (Physiology of Respiration) - Coggle…
ระบบหายใจ
พยาธิสรีรวิทยาการหายใจ (Physiology of Respiration)
ระบบหายใจมีโครงสร้างที่สำคัญหลายส่วน ซึ่งทำหน้าที่หลักในการนำอากาศเข้าสู่ร่างกายและแลกเปลี่ยนก๊าซ เพื่อให้ร่างกายได้รับออกซิเจนและขับคาร์บอนไดออกไซด์ออกไป
ทางเดินหายใจส่วนต้น:
จมูก (Nose): ทำหน้าที่กรองอากาศด้วยขนและเมือก, อุ่นและชื้นอากาศก่อนเข้าสู่ปอด
ปาก (Mouth): เป็นทางเลือกในการหายใจเมื่อต้องการ
ลำคอ (Pharynx): เชื่อมระหว่างจมูกและหลอดลม
หลอดลม (Trachea):
เป็นท่อที่นำอากาศจากลำคอเข้าสู่ปอด แบ่งเป็นหลอดลมหลักสองข้าง (ขวาและซ้าย) เพื่อเข้าสู่ปอด
ปอด (Lungs):
มีโครงสร้างที่ซับซ้อน แบ่งออกเป็นส่วนย่อยเรียกว่า lobes (ปอดขวามี 3 lobes ส่วนปอดซ้ายมี 2 lobes)
ภายในปอดมีถุงลม (Alveoli) ซึ่งเป็นที่เกิดการแลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างอากาศและเลือด
ถุงลม (Alveoli):
เป็นโครงสร้างเล็กๆ ที่มีผนังบาง ทำหน้าที่เป็นจุดแลกเปลี่ยนก๊าซ ออกซิเจนจากอากาศเข้าสู่เลือด และคาร์บอนไดออกไซด์จากเลือดเข้าสู่อากาศ
กล้ามเนื้อหายใจ:
กระบังลม (Diaphragm): เป็นกล้ามเนื้อหลักที่ช่วยในการหายใจโดยการขยายและหดตัว
กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง (Intercostal muscles): ช่วยในการเคลื่อนที่ของซี่โครงเมื่อหายใจ
กระบังลม (Diaphragm): เป็นกล้ามเนื้อหลักที่ช่วยในการหายใจโดยการขยายและหดตัว
การหายใจเข้า (Inhalation)
เกิดจากการหดตัวของกล้ามเนื้อกระบังลมและกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง ทำให้ปอดขยายและลดความดันภายในปอด
อากาศจากภายนอกไหลเข้าสู่ปอดผ่านทางเดินหายใจ
การแลกเปลี่ยนก๊าซ
(Gas Exchange)
เกิดที่ถุงลม (Alveoli) ภายในปอด โดยอากาศที่เข้าไปจะมีออกซิเจน (O₂) สูงและคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ต่ำ
ออกซิเจนจะแพร่ผ่านผนังถุงลมเข้าสู่เลือด ในขณะที่คาร์บอนไดออกไซด์จะแลกเปลี่ยนกลับออกมา
การหายใจออก (Exhalation)
เกิดจากการผ่อนคลายกล้ามเนื้อกระบังลมและกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง ทำให้ปอดหดตัวและดันอากาศออกมา
อากาศที่ออกมาจะมีคาร์บอนไดออกไซด์สูงและออกซิเจนต่ำ
การควบคุมการหายใจ
การหายใจถูกควบคุมโดยระบบประสาทผ่านศูนย์หายใจในสมอง (Medulla oblongata และ Pons)
สัญญาณจากตัวรับความดันในหลอดเลือดและระดับก๊าซในเลือดช่วยปรับอัตราการหายใจให้เหมาะสมตามความต้องการของร่างกาย
การส่งก๊าซ
ออกซิเจนถูกขนส่งในเลือดโดยโปรตีนฮีโมโกลบินในเซลล์เม็ดเลือดแดง
คาร์บอนไดออกไซด์ถูกขนส่งในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ในรูปของไบคาร์บอเนต (HCO₃⁻) ในพลาสมา
การแลกเปลี่ยนก๊าซในระบบหายใจเป็นกระบวนการที่สำคัญในการรักษาสมดุลของออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ในร่างกาย
ถุงลม (Alveoli) ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างอากาศที่เข้าไปในถุงลมกับเลือดในเส้นเลือดฝอย โดยออกซิเจนจะแพร่เข้าสู่เลือด ขณะที่คาร์บอนไดออกไซด์จะแพร่กลับออกไปในถุงลม
กลไกการแลกเปลี่ยนก๊าซ
การแพร่ (Diffusion): การแลกเปลี่ยนก๊าซเกิดจากการแพร่ผ่านผนังของถุงลมและเส้นเลือดฝอย
คาร์บอนไดออกไซด์จากเลือดที่มีความเข้มข้นสูงจะเคลื่อนที่เข้าสู่ถุงลมที่มีความเข้มข้นต่ำ
ออกซิเจนจากอากาศที่มีความเข้มข้นสูงในถุงลมจะเคลื่อนที่เข้าสู่เลือดที่มีความเข้มข้นต่ำ
การควบคุมการแลกเปลี่ยนก๊าซ
การควบคุมการไหลของเลือดในปอดมีบทบาทสำคัญในการเพิ่มประสิทธิภาพการแลกเปลี่ยนก๊าซ
ระบบประสาทและฮอร์โมนสามารถปรับอัตราการหายใจและการขยายหลอดเลือดในปอดได้
ความผิดปกติในการแลกเปลี่ยนก๊าซ
ภาวะขาดออกซิเจน (Hypoxemia): เกิดจากการแลกเปลี่ยนก๊าซที่ไม่เพียงพอ อาจนำไปสู่อาการต่าง ๆ เช่น เหนื่อยหอบหรือหมดสติ
ปอดบวม (Pneumonia): การอักเสบในถุงลมทำให้เกิดน้ำและเซลล์อักเสบที่ส่งผลต่อการแลกเปลี่ยนก๊าซ
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD): ทำให้การไหลของอากาศและการแลกเปลี่ยนก๊าซลดลง