Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

KHÁM SẢN PHỤ CHUYỂN DẠ - Coggle Diagram

- - - - Mục đích giúp xác định ngôi, thế và xem thai đã lọt vô tiểu khung hay chưa
      - Kỹ thuật: sản phụ nằm ngửa, bộc lộ vùng bụng, người khám đứng bên phải sản phụ, trong 3 thủ thuật đầu người khám quay mặt về phía sản phụ, trong thủ thuật thứ 4 người khám quay mặt về phía chân sản phụ
        
        Thủ thuật 2: dùng hai bàn tay ấn nhẹ nhàng hai bên thành bụng để xác định bên nào là lưng (sờ thấy một cấu trúc phẳng cứng), bên nào là chi (nhiều khối nhỏ, di động)
        
        Thủ thuật 3: dùng ngón cái và các ngón tay còn lại của bàn tay phải nắn nhẹ nhàng vùng bụng dưới của sản phụ trên xương vệ nhằm xác định lại cực thai nằm ở dưới, nếu cảm thấy phần thai di động là ngôi chưa lọt
        
        Thủ thuật 1: dùng 10 đầu ngón tay sờ nắn nhẹ nhàng vùng đáy TC để xác định là đầu hay mông ở đáy TC. Nếu sờ thấy khối lổn nhổn, mềm khả năng là mông, khối tròn cứng là đầu
        
        Thủ thuật 4: đứng quay mặt về phía chân sản phụ, dùng đầu các ngón tay của hai bàn tay, ấn sâu theo trục của eo trên. Nếu là ngôi đầu một trong hai bàn tay sẽ bị chặn lại bởi ụ đầu trong khi bàn tay còn lại sẽ xuống sâu hơn. Khi đầu chưa lọt hai tay có hướng hội tụ, khi đầu đã lọt hay tay sẽ có hướng phân kỳ
    - - Xác định vùng 1⁄4 bụng nghe tim thai, bôi gel, đặt đầu dò doppler ở phần vai thai nhi, vuông góc với thành bụng, hướng về phía van tim và tránh các xương sườn, di chuyển nhẹ đầu dò xác định vị trí nghe rõ nhất
      - Nghe tim thai trong vòng một phút, đếm tần số tim thai, đều hay không đều, nghe rõ hay không rõ. Kết luận (VD: nhịp tim thai 150 lần/phút, đều, rõ). Bình thường tim thai dao động từ 120-160 lần/phút
    - - Đặt bàn tay lên bụng sản phụ vùng rốn (nơi thành bụng mỏng nhất), cảm nhận cơn co TC
      - Xác định thời gian co (từ lúc tử cung co cứng lên đến khi tử cung mềm)
      - Cường độ cơn co (cường độ manh khi các ngón tay không thể ấn lõm được, cường độ yếu thì các ngón tay dễ dàng ấn xuống),
      - Thời gian nghỉ (khoảng thời gian giữa hai cơn co)
      - Thông thường nên bắt 3 cơn co liên tiếp hoặc số cơn co trong vòng 10 phút
      - Kết luận: số cơn co trong 10 phút, thời gian co, nghỉ, cường độ. VD: 3 cơn co trong vòng 10 phút, co 30 giây nghỉ 3 phút, co 40 giây nghỉ 3 phút, co 40 giây nghỉ 2 phút 10 giây, cường độ trung bình
    - - Mục đích để đánh giá sự phát triển thai, có thể gợi ý các tình trạng bất thường của của thai
      - Bề cao TC giảm trong thai chậm tăng trưởng, thiểu ối hoặc tính sai tuổi thai
      - Bề cao TC tăng trong đa thai, thai trứng, đa ối
      - Bề cao TC có thể bị ảnh hưởng bởi tư thế của thai nhi (ngôi ngang, ngôi xéo), tình trạng mập ốm của sản phụ, thể tích nước ối
      - Kỹ thuật: Đo bề cao TC khi không có cơn gò, dùng thước dây đo từ bờ trên xương vệ đến đáy TC
  - - - Đánh giá độ mở CTC: dùng ngón trỏ và ngón giữa để ước lượng độ mở CTC, đưa ngón trỏ vào lỗ CTC nhẹ nhàng, nếu CTC rộng hơn thì đưa thêm ngón giữa vào, dang hai ngón tay để ước lượng đường kính mở của CTC. Nếu đút lọt một ngón tay, mô tả CTC mở được 1cm, nếu rộng hơn mô tả bằng đơn vị cm, nếu CTC mở rộng không sờ được 2 mép thì mô tả CTC mở trọn (thường là 10cm)
      - Đánh giá độ xóa CTC: là độ mỏng và ngắn đi của CTC, dùng ngón trỏ và ngón giữa để ước lượng. Bình thường CTC dài 25-30mm, nếu CTC ngắn đi 50% thì mổ tả xóa 50%, tương tự cho đến khi không còn cảm nhận được độ dày CTC là xóa 100% (cổ tử cung trọn)
      - Hướng cổ tử cung: mối liên quan giữa CTC và đầu thai được chia thành hướng trước, hướng trung gian, hướng sau
      - Mật độ: mềm, trung gian, chắc
      - Kết luận: độ mở, độ xóa, hướng, mật độ (vd: CTC mở 3cm ,xóa 70%, trung gian,mềm)
      - Khám ngôi thai và kiểu thế
        
        Xác định đường liên thóp, xác định thóp trước (hình tứ giác) và thóp sau (hình tham giác)
        
        Trong ngôi chỏm, dựa vào điểm mốc là thóp sau so với các vị trí khung chậu của mẹ, có các kiểu thế sau
        
        Chẩm chậu trái trước
        
        Chẩm chậu trái ngang
        
        Chẩm chậu trái sau
        
        Chẩm vệ
        
        Chẩm cùng
        
        Chẩm chậu phải sau
        
        Chẩm chậu phải ngang
        
        Chẩm chậu phải trước
        
        Xác định ngôi dựa vào điểm mốc của ngôi thai, kiểu thế là tương xứng giữa điểm mốc của ngôi so với điểm mốc ở khung chậu của sản phụ. Trong ngôi chỏm điểm mốc của ngôi là thóp sau
      - Khám lọt
        
        Khám bụng: xác định độ lọt bằng 5 ngón tay lên trên xương vệ, độ lọt tương ứng với số ngón tay ôm hết đầu thai nhi (5/5,4/5...0/5). Thai lọt khi ở mức 2/5
        
        Khám âm đạo: ước lượng phần thấp nhất của thai so với 2 gai hông. Mô tả độ lọt: -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3. Ngôi thai gọi là lọt khi phần cứng nhất của đầu thai nằm ngang mức mặt phẳng 2 gai hông
      - Khám ối
        
        Khám xem ối còn hay vỡ, nếu ối còn khám xem là ối phồng (sờ thấy màng ối phồng căng lớp màng ối cách xa da đầu thai nhi) hay ối dẹt (màng ối sát da đầu thai, chỉ có một lớp dịch ối mỏng giữa màng ối và da đầu thai)
        
        Nếu ối vỡ (lấy nước ối chảy ra, nitrazintest (+), ngón tay sờ được da đầu và tóc thai thai), xem màu sắc nước ối, mùi
        
        Kết luận: ối phồng/ối dẹt/ối vỡ trắng đục, không hôi.
      - Khám khung chậu
        
        Eo trên: đánh giá mỏm nhô (ước lượng đường kính mỏm nhô-hạ vệ trên lâm sàng), gờ vô danh.
        
        Eo giữa: độ cong xương cùng, gai hông, khoảng cách hai gai hông. Khám 2 gai hông: đưa 2 ngón tay qua lỗ âm đạo khoảng 3 cm, và đưa sang vị trí 4h và 8h, gai hông là phần nhô lên. Bình thình khi độ cong xương cùng vừa phải, 2 gai hông tù. Nếu 2 gai hông nhô ra nhiều, khoảng cách giữa 2 gai hông hẹp, vách chậu hội tụ có khả năng bất thường đường kính eo giữa
        
        Eo dưới: đo góc vòm vệ: bình thường >90 độ hoặc áp sát được 2 ngón tay vào góc vòm vệ. Đo đường kính lưỡng ụ ngồi: nếu nắm tay lọt giữa 2 ụ ngồi là bình thường
      - NItrazintest
        
        Chuẩn bị
        
        Sản phụ nằm trên bàn khám tư thế sản phụ khoa
        
        Người khám đội nón, mang khẩu trang, mang găng vô trùng
        
        Tiến hành
        
        Đảm bảo vô trùng
        
        Đặt mỏ vịt bộc lộ CTC, hướng dẫn sản phụ ho, hay rặn, quan sát dịch chảy ra từ lổ CTC
        
        Dùng kẹp hình tim đưa 1 miếng bông gòn khô – vô khuẩn đặt ở cùng đồ sau, hướng dẫn sản phụ ho hay rặn
        
        Lấy bông gòn ra và thấm lên giấy quỳ
        
        Nếu giấy quỳ chuyển sang màu xanh: test dương tính
        
        Mục đích: xác định có vỡ ối hay không (làm trong trường hợp nghi ngờ rỉ ối)