Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

BÀI 3 CƠ CHẾ BIỂU HIỆN THÔNG TIN DI TRUYỀN - Coggle Diagram

- - - - Cấu trúc
        
        Có cấu tạo một mạch đơn , dạng thẳng
        
        Chứa codon mã hóa amino acid
        
        Ở đầu 5' phosphate gần bộ ba mở đầu 5' AUG3' có trình tự nucleotide đặc hiệu giúp ribosome nhận biết và gắn vào để dịch mã
      - Chức năng : Dùng làm khuôn cho quá trình tổng hợp protein
    - - Cấu trúc
        
        Là một chuỗi polynucleotide , có một số đoạn các nucleotide liên kết hydrogen bổ sung với nhau và những đoạn trình tự nucleotide không bắt cặp bổ sung
        
        Trong số những trình tự nucleotide không bắt cặp bổ sung với nhau, có 3 vùng tạo nên ba thùy chức năng. Một thùy của tRNA chứa bộ 3 đối mã (anticodon) có thể bổ sung với amino acid (codon) trên mRNA , hai thùy còn lại liên kết với các protein của ribosome
        
        Mỗi tRNA có đầu 3' với trình tự nucleotide đặc thù (thường là CCA3') để liên kết với một loại amino acid nhất định
      - Chức năng
        
        Vận chuyển amino acid tới ribosome và tiến hành dịch mã
        
        Mỗi loại amino acid đều có tRNA vận chuyển riêng. Trong tế bào, có ít nhất 1 loại tRNA vận chuyển một loại amino acid tới ribosome khi dịch mã
    - - Cấu trúc : rRNA có cấu trúc mạch đơn và thường có kích thước lớn, có hàng chục nghìn nucleotide
      - Chức năng: rRNA liên kết với các protein tạo thành tiểu đơn vị lớn và tiểu đơn vị nhỏ của ribosome , ribosome là nơi xảy ra dịch mã
  - - - Phiên mẫ là quá trình tổng hợp RNA dựa trên mạch khuôn của gene. Chi có mạch 3'-5' của gene được dùng làm khuôn tổng hợp RNA, mạch 5' - 3'** không tham gia phiên mã**
    - - Ở sinh vật nhân thực , phiên mã xảy ra ở những vị trí có DNA như trong tế bào và trong các bào quan như ti thể , lục lạp trong tế bào chất.
        
        Ở sinh vật nhân sơ, phiên mã trên DNA vùng nhân và plasmid
    - - Ngoài nguyên liệu để tổng hợp RNA là các loại nucleotide A,U,G,C thì quá trình phiên mã còn có sự tham gia của DNA , ATP, một số protein và enzyme
    - - Khởi đầu
        
        Một số protein liên kết với vùng điều hòa của gene và thu hút enzyme RNA polymerase đến liên kết với promoter trên mạch khuôn
      - Kéo dài
        
        Enzyme RNA polymerase sau khi liên kết với promoter sẽ tách hai mạch DNA
        
        Các nucleotide tự do được RNA polymerase gắn với các nucleotide trên mạch khuôn của gene theo nguyên tắc bổ sung (A-U; T-A; G-C; C-G) , hình thành phân tử RNA theo chiều 5'-3'
        
        Sau đó RNA polymerase sẽ trượt trên mạch khuôn. Vì RNA được tổng hợp theo chiều 5'-3' nên RNA polymerase trượt trên mạch khuôn có chiều 3'-5' của gene để tổng hợp RNA
      - Kết thúc
        
        Quá trình phiên mã kết thúc khi RNA polymerase gặp tín hiệu kết thúc phiên mã ở đầu trên mạch khuôn thuộc vùng kết thúc của gene
    - - Tế bào nhân sơ
        
        Phiên mã thường xảy ra ở một vài gene cùng lúc tạo ra một mRNA
        
        Phiên mã đến đâu thì mRNA được dịch mã đến đó
      - Tế bào nhân thực
        
        Phiên mã tạo ra tiền mRNA và được gắn thêm nucleotide 7-methyl guanine đầu 5' và một chuỗi nucleotide loại adenine được gọi là đuôi poly A ở đầu 3'
        
        Sau đó , tiền mRNA được loại bỏ intro** tạo exon được nối với nhau tạo nên mRNA trưởng thành đi ra khỏi nhân sẵn sàng để dịch mã** ở ribosome
- - - - Mã di truyền là trình tự các nucleotide trên mRNA mang thông tin mã hóa cho các amino acid trong chuỗi polypeptide
    - - Có 64 mã di truyền
      - Mã di truyền được đọc liên tục từ một điểm xác định theo từng bộ ba nucleotide mà không ngắt quãng , không gối lên nhau và theo một chiều nhất định , trên mạch gốc của gene mã di truyền gọi là triplet dọc theo chiều 3'-5' , trên mRNA mã di truyền gọi là codon dọc theo chiều 5'-3'
      - Mã di truyền có tính PHỔ BIẾN: + Hầu hết sinh vật đều có chung mã di truyền
        
        Mã di truyền của gene trong ti thể có một số khác biệt với mã di truyền của gene trong nhân tế bào
      - Mã di truyền có tính ĐẶC HIỆU : ngoại trừ 3 bộ ba kết thúc , 1 bộ mã hóa chỉ mã hóa cho một loại amino acid
      - Mã di truyền có tính THOÁI HÓA:
        
        Nhiều bộ ba khác nhau cùng mã hóa một amino acid
        
        chỉ có bộ ba 5'AUG3' mã hóa Methionine và chỉ có bộ ba 5'UFGG3' mã hóa Tryptophan
        
        Các mã di truyền có tính thoái hóa thường giống nhau ở nu thứ 1 và thứ 2 , khác nhau ở nucleotide thứ 3
  - - - Là quá trình tổng hợp protein trong đó trình tự nu của mRNA được chuyển thành trình tự amino acid của chuỗi polypeptide
    - - Dịch mã xảy ra tại tế bào chất , tại những bào quan có ribsome như lưới nội chất , trong ti thể , lục lạp
    - - Ngoài nguyên liệu để tổng hợp protein là các amino acid thì quá trình dịch mã còn có sự tham gia của ATP, tRNA, ribosome, enzyme