Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
QUAI BỊ - MUMPS - Coggle Diagram
QUAI BỊ - MUMPS
TC
ủ bệnh: 18-21ng, ko có TC
-
toàn phát
- sốt vừa. cao, ít rét run
- sung tuyến mang tai sau 24-48h, 2 bên, ko đối xứng, da căng bóng,ko đỏ, ấn ko lõm, nóng đau, nc bọt ít, quánh
- điểm đau Rillet- Barthez: khớp thái dương-hàm, mỏm x.chũm, sau góc x.hàm dưới
- viêm đỏ lỗ ống Stenon (dh Mourson), họng đỏ
- hạch góc hàm sưng
- viêm tuyến dưới lưỡi, dưới hàm
lui bệnh: 10 ngày
- hết sốt: 3-4ng, hết sưng: 8-10ng
- tuyến nc bọt ko hóa mủ, ko teo
CLS
- BC giảm, ĐNTT giảm,lympho tăng
- amylase máu, nc tiểu tăng
thể LS khác
-
viêm tinh hoàn: ở tuổi dậy thì
- sau sưng tuyến mang tai 1-2 tuần
- sưng to 3-4 lần bth, thường 1 bên (2 bên: vô sinh)
- tiến triển 4-5 ngày, ko hóa mủ -> 2 tuần hết sưng -> 2th ms biết teo hay ko
- nhồi máu phổi do viêm tắc TM tuyến tiền liệt, đám rối vùng chậu
TTTK
- VMN
- VNAO: hiếm hơn
- viêm tụy cấp: tuần thứ 2
MB
Paramyxovirus ái tính với tuyến ngoại tiết, hệ TK
120-200nm, sợi ARN ở trung tâm hình xoắn, ngoài có vỏ bọc bằng lipid, protein
tồn tại lâu, bị tia cực tím hủy trong vài giây
- có thể phân lập trong gđ cấp, ở máu, nước bọt, tuyến tụy, tinh hoàn, DNT, nc tiểu, sữa
- cấy được trên phôi gà, gây bệnh cho khỉ, mèo, chuột lang, chuột bạch
CĐ
dịch tễ
- động xuân, tiếp xúc vs BN, ch mắc bệnh lần nào
LS
- sưng đau tuyến mang tai 2 bên, ko cùng lúc
CLS
- amylase tặng, lipase máu cao trong viêm tụy
- phân lập virus ở nc bọt, DNT
- huyết thanh cđ
phân biệt
viêm tuyến mang tai
- HC Mikulicz: viêm TMT, viêm mống mắt
- HC Heerfordt (sarcoidose): viêm TMT, TK mặt, u lympho phù trc xương ức, hạch sau x.ức
- HC Sjogren:viêm TMT, tuyến nc bọt, khô giác mạc, kết mạc
ĐT
viêm tuyến nước bọt
- cách ly tối thiểu 2 tuần
- chườm nóng, an thần, giảm đau
viêm tinh hoàn
- mặc quần lót chặt
- corticoid 25-30mg
- 5-7 ngày thì dùng
viêm não-màng não
- khi tăng ALNS nhiều -> chọc DNT <15ml
- corticoid truyền TM + dd glucose
-
DTH
nguồn bệnh
- BN đang mắc bệnh ở thể điển hình
đường lây
- đg hh khi ho, hắt hơi, nch
- tg lây: 7 ngày trc -> 7ng sau khi có TC đầu tiên
cảm thụ, MD
- nhỏ, mùa đông xuân
- TE 4-16t, nam > nữ, dưới 2t-ng già hiếm bị
- ND bền vững, truyền cho con khoảng 1 năm
CCBS
miệng, mũi, họng -> máu: gây nhiễm virus huyết -> NT-NĐ tk đầu -> tuyến nc bọt (mang tai): viêm cục bộ -> thải qua nc bọt/ vào máu gây tt tuyến khác
đáp ứng MĐT, tự nhiên, KT duy trì ở nồng độ thấp, bị 1 lần
PB
- đeo khẩu trang khi tiếp xúc
- tiêm globulin MD cho ng tiếp xúc
- tiêm vaccin sống giảm độc lực