Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
มหาเวสสันดรชาดก - Coggle Diagram
มหาเวสสันดรชาดก
เรื่องย่อทั้ง ๑๓ กัณฑ์
1 กัณฑ์ทศพร พระอินทร์ลงมาขอพรจากพระเจ้าสญชัย
(พระราชบิดาของพระเวสสันดร) ให้พระเวสสันดรเกิดมาเพื่อบำเพ็ญทานบารมีจนบรรลุธรรม พระเจ้าสญชัยทรงให้พร 10
ประการแก่พระอินทร์ ซึ่งเกี่ยวข้องกับความสำเร็จในการบำเพ็ญทานของพระเวสสันดร
- กัณฑ์หิมพานต์ เมื่อพระเวสสันดรประสูติ ทรงบำเพ็ญทานอย่างต่อเนื่อง พระองค์ถวายช้างปัจจัยนาค ซึ่งเป็นช้างคู่บารมีให้แก่พราหมณ์เมืองกลิงคราษฎร์ เพื่อช่วยให้บ้านเมืองของพราหมณ์มีฝนตกตามฤดูกาล การถวายช้างครั้งนี้สร้างความไม่พอใจแก่ชาวเมือง ทำให้พวกเขาขอให้พระเจ้าสญชัยเนรเทศพระเวสสันดร
- กัณฑ์ทานกัณฑ์ พระเวสสันดรทรงออกจากเมืองไปยังป่าหิมพานต์ ระหว่างทางพระองค์ได้แจกทานสิ่งของมากมาย เช่น รถม้าและม้า จนกลายเป็นที่กล่าวขานถึงความมีน้ำใจของพระองค์4.
- กัณฑ์วนประเวศน์ พระเวสสันดรเสด็จเข้าสู่ป่าเขาวงกตพร้อมกับพระนางมัทรีและบุตรทั้งสอง (พระกัณหาและพระชาลี) เพื่อบำเพ็ญพรต พระองค์อาศัยอยู่ในป่าหิมพานต์อย่างสงบสุข บำเพ็ญศีลและทานต่อไ
- กัณฑ์ชูชก ชูชกพราหมณ์เฒ่าผู้ขัดสน เดินทางไปขอพระกัณหาและพระชาลีจากพระเวสสันดรเพื่อนำไปให้ภรรยา พระเวสสันดรทรงตัดสินใจยกบุตรทั้งสองให้แก่ชูชกด้วยใจเมตตา
- กัณฑ์จุลพน เมื่อชูชกได้นำพระกัณหาและพระชาลีไป พระนางมัทรีกลับมาจากป่าและทรงเสียใจเมื่อทราบว่าพระเวสสันดรยกบุตรให้แก่ชูชก แต่พระเวสสันดรทรงปลอบโยนและแสดงถึงความเป็นกลางใจในการบำเพ็ญทาน
- กัณฑ์มหาพน หลังจากที่พระเวสสันดรได้ยกบุตรทั้งสองให้แก่ชูชกแล้ว พระอินทร์เสด็จลงมาทดสอบพระเวสสันดรโดยปลอมเป็นพราหมณ์ ขอให้พระองค์ยกพระนางมัทรีให้ พระเวสสันดรก็ยอมถวายพระนางมัทรีด้วยใจบริสุทธิ์
- กัณฑ์กุมาร ชูชกนำพระกัณหาและพระชาลีเดินทางไปพบพระเจ้าสญชัย (พระอัยกาของเด็กทั้งสอง) ซึ่งทรงรับพระกัณหาและพระชาลีกลับคืนมา พระเจ้าสญชัยทรงตอบแทนชูชกด้วยทรัพย์สมบัติจำนวนมาก9
- กัณฑ์มัทรี บรรยายถึงความทุกข์ใจของพระนางมัทรีในการหาผลไม้และอาหารในป่า รวมถึงความรักและความห่วงใยที่มีต่อพระเวสสันดรและลูกๆ
- กัณฑ์สักกบรรพ พระอินทร์ทรงพอพระทัยในความเมตตาของพระเวสสันดร จึงเสด็จลงมาประทานความช่วยเหลือและถวายพระขรรค์อันศักดิ์สิทธิ์เพื่อป้องกันอันตรายในป่า
- กัณฑ์มหาราช พระเจ้าสญชัยทรงสำนึกในความผิดที่เนรเทศพระเวสสันดร จึงส่งทูตมาทูลเชิญพระเวสสันดรกลับไปยังกรุงสีวี เพื่อครองราชสมบัติ พระเวสสันดรทรงตอบรับการกลับคืนเมือง
- กัณฑ์ฉกษัตริย์ พระเวสสันดรพร้อมด้วยพระนางมัทรีและบุตรทั้งสองเสด็จกลับกรุงสีวีอย่างสมพระเกียรติ ประชาชนต่างแสดงความยินดีและขอขมาพระเวสสันดรสำหรับการเนรเทศพระองค์
- กัณฑ์นครกัณฑ์ พระเวสสันดรทรงกลับคืนสู่ราชสมบัติอย่างสง่างาม พร้อมกับพระราชทานทานแก่ประชาชนในกรุงสีวีอย่างกว้างขวาง และทรงครองราชย์อย่างมีธรรม จนเป็นที่รักของปวงชนเรื่องพระเวสสันดรชาดกจึงแสดงถึงการบำเพ็ญทานบารมีของพระเวสสันดรในทุกแง่มุม ทั้งการเสียสละความสุขส่วนตัว ความรักต่อครอบครัว และการทำเพื่อประโยชน์ของผู้อื่น
-
-
ลักษณะคำประพันธ์
แต่งด้วยร่ายยาว มีแบบแผนการแต่งคือ ขึ้นต้นกัณฑ์ด้วยจุณณียบท เป็นคาถาบาลีสั้นๆสรุปใจความของเนื้อเรื่องของกัณฑ์นั้นๆ ดำเนินความด้วยร่ายยาวบางตอนที่สาคัญ
-
ประโยชน์และคุณค่า
เสียสละได้ทุกอย่างแม้กระทั่งชีวิต ซึ่งน้อยคนนักที่คนธรรมดาสามัญทั่วไปจะสละได้ถึงขนาดนั้นหรือเพียงนั้น สามารถที่จะสละให้ผู้อื่นได้ทั้งหมด ไม่ยึดติดกับอะไรทั้งสิ้น
-
