Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

HÔ HẤP, -, : - Coggle Diagram

- - - - rửa tay -> mặc áo phòng hộ -> găng
      - tháo găng -> rửa tay-> tháo áo -> rửa tay
  - - - phế nang đưa O2 vào máu, CO2 từ máu vào phế nang
    - - khí đi ra và đi vào (hít vào-thở ra): xảy ra ở đường dẫn khí: đường hh trên và hh dưới (khí quản đến ống phế nang: 23 thế hệ)- trao đổi khí tại phổi (17 trở đi có tham gia 1 phần trao đổi khí) (phế nang- mm: sp trao đổi O2,CO2) do nồng độ O2 bên ngoài cao, CO2 thấp so với pn => sự chênh lệch nồng độ pn và mm => nồng độ o2 trong Pn > mm và co2 pn<mm=> o2 đi từ pn vào mm nhờ sự khuếch tán và co2 đi từ mm và pn: quá trình xảy ra liên tục vì máu chảy liên tục - vận chuyển khí trong máu - trao đổi khí tại tế bào
        
        Hít vào: 21% O2, 78% N2, 1% khí khác (CO2(0,03-0,05%)). Khí mới đi vào có sự trộn lẫn => 1 phần trộn lẫn đi ra ngoài. (Có 1 số tài liệu 21% khí vào chỉ có 5% trao đổi khí). Ngta tính = áp suất riêng phần
        
        Áp suất trong kk là 1 atm, 760mmHg nhưng ngta qui ước = 0.
        %O2 trong kk là 21% => áp suất riêng phần O2= áp suất % kk trong hh khí = 0,21x760=160mmHg => áp suất o2 ngoài kk 160mmhg (% o2 khí hít vào).
        
        O2 trong mm: 2 dạng: dạng gắn kết với Hb và dạng hòa tan
        
        Thở ra: CO2 cao hơn so với hít vào, o2 thấp hơn hít vào và các khí khác do % o2 trong pn thấp hơn so với mt (21% mt vào pn (trao đổi khí) => o2 trong pn thấp hơn mt và co2 cao hơn mt.
        
        Quá trình hô hấp gồm O2,CO2. Ngoài ra còn có khí CO khi bị ngộ độc, khi có cháy ss ra CO, ái lực của Hb gắn với CO > O2 => hít vào Hb gắn với CO => gây độc. Khí N2 là khí trơ và kh tham gia vào quá trình trao đổi khí.
  - - - trao đổi khí nằm chính ở phế nang (trên đường dẫn khí thế hệ 17 cũng có tham gia trao đổi khí nhưng chính vẫn ở phế nang)
    - - đường dẫn khí lớn và còn sụn
        
        tránh chếch hẹp đường dẫn khí
        
        hít vào đường dẫn khí mở rộng: khí dễ vào và thoát ra
        
        kĩ thuật phần gần: sd kt áp lực lớn, lưu lượng mạnh, thở V phổi cao
    - - tiêu biến sụn và đường khí nhỏ dần
        
        chứa đựng và đào thải
        
        Ex: cái ống (đưa nhiu vào nhiu, kh giãn nở đc nữa) và bong bóng (có thể giãn nở để chứa khí và đàn hồi có thể về vị trí ban đầu để đẩy khí ra)
  - - - nén thở - giữ hít -> cuối thì hít vào vài cái buông lực đột ngột
        
        bn tỉnh táo hơn
        
        trong giai đoạn máy thở, bn thở nhanh và chưa kiểm soát nhịp thở tốt. Tốt hơn khi BN hỗ trợ.
        
        thở ra mình nén xuống thì nhịp thở sau mình giữ lại rồi nhịp sau mới lên cao lại: thở tốt -> thở xấu -> thở tốt ->..
    - - nén khi thở nhưng hít vào thì thả lỏng theo nhìn VTi
        
        bn chưa tỉnh táo có thể dùng
        
        khi bn đc máy hỗ trợ áp lực hít vào -> mình nén khi bn thở ra -> đàn hồi của LN nhô lên -> bn hít thêm 1 lượng vào
    - - hít ngực nâng lồng ngưc -> hít phình bụng -> thở ra hóp bụng -> thở ra hóp ngực
        
        chú trọng vào cơ ngực
    - - kháng sinh chỉ đánh đc ở những chủng vi khuẩn giống nhau: cầu khuẩn, trực khuẩn, liên càu khuẩn... kh đánh đc hết, chưa kể vi khuẩn đa kháng
  - - - mp đứng dọc: trên dưới
        
        cơ hoành có vòm hoành hướng lên
        
        khi hít vào cơ hoành co lại -> chiều dài cơ ngắn lại -> vòm hoành đi xuống dưới -> tăng đường kính trên dưới -> đẩy tạng xuống dưới
      - mặt phẳng đứng ngang: trước sau
        
        cơ liên sườn ngoài
  - - - cảm nhận nén ép
        
        rung là do khi không khí đi qua vật cản (dịch, đàm)
        
        khi hít vào cơ co -> ln tăng -> kéo nhu mô phổi, phế nang và đường thở to ra theo-> kk đi qua đường kính lớn: nén khó cảm nhận, nhưng nén thì thở ra: đường thở nhỏ dần khí đi ra dễ cảm nhận. Đàm nhiều thì đặt tay là thấy liền
        
        đàm dễ cảm nhận khi: đàm nhiều và đàm khá loãng. Còn đàm nhiều và bám dính trong thành ống làm đường thở nhỏ lại khó cảm nhận => cảm nhận khi bn ho thì lưu lượng và áp lực đẩy ra lớn nên dễ cảm nhận, còn thở bth thì khó cảm nhận
        
        kh phải chỉ nghe đàm đc ở thở ra vd COPD vì là đường thở chung nên hẹp thì hít và thở ra đều hẹp nhưng mức độ thở ra hẹp nhiều hơn thôi, còn hít vào vẫn có, họ co kéo cơ hh phụ nhiều. => đàm khô thì khó nghe ở thì thở ra còn hít vào lưu lượng lớn nên dễ cảm nhận ở thì hít vào: đàm nhớt ở phần xa
        
        Đối với bn thở máy, máy thở sẽ có 2 chỗ lọc (lọc tự thân) thì hít vào và thở ra (chức năng làm ấm, ẩm và lọc kk) việc đọng hơi nước trên ống dẫn cũng gây ra tiếng run dưới tay. Bth đường thở mình phải có nước để kh làm tt đường thở và ẩm đường thở, kk ngoài tự nhiên có hơi nước. Nhưng kk máy tạo là kk khô vì bình chứa là kim loại, có nước vào sẽ bị rò => đường thở bị tt, khô lại, đàm khô lại. Ngoài cn lọc, khi bn thở ra hơi nước sẽ quay lại và hơi nóng trở lại nên từ lọc trở lên sẽ có nước, còn về sau kh có đọng do cục lọc chặn lại (nhưng chỉ chặn đc 24-48h: hết chức năng khi đọng nước nhiều, nó sẽ thoát ra). Đàm hoặc chất tiết đường thở (kh phải đàm mà do dịch ở mm thấm vào, ở hệ bạch huyết thấm vào) => có thể cảm nhận rồ, hoặc của đường thở hoặc của dẫn lưu mp nhất là tkmp. Ngoài ra Bn bị mất elastin cũng có độ rung, đường thở kh giữ vững đc và lỏng lẻo => cảm nhận sẽ sai
      - nghe phổi
      - hỏi BN
        
        có ho đàm kh hay ho khan,tần suất, nhiều kh (sáng hay buổi tối lúc nằm thôi), có đàm thì số lượng đàm, tính chất đặc quánh & lỏng, màu sắc (là xác bạch cầu và con vi khuẩn (cầu khuẩn, trực khuẩn)). BN làm gì để đỡ đàm kh (ngồi dậy, uống nc ấm hay sau phun khí dung)
      - bệnh lý lquan
      - đàm là chất tiết của đường dẫn khí, những vật thể lạ (bụi, vi khuẩn -> bạch cầu đến tấn công vk-> xác bạch cầu, vi khuẩn)
      - CLS
      - trên máy thở hình zig zag đôi khi kh phải là có đàm vd nước ứ đọng ở ống thở nên kh hoàn toàn đúng 9 xác. Có những trường hợp có đàm cũng kh có zig zag
    - - dị nguyên
        
        nước trong ẩm -> đặc
        
        vi khuẩn, vi rut
        
        màu sắc
        
        trắng trong -> trắng đục-> vàng xanh, vàng nâu...
      - chất tiết đường thở
        
        chất nhờn
        
        bth tiết ra làm ẩm, ấm đường dẫn khí => bảo vệ bắt vật thể lạ: vi khuẩn, bụi bẩn.
        
        Khi viêm tăng tiết nhiều hơn bth, có màu sắc
        
        đàm có đầu ưa nước và kị nước, đầu ưa nước bám vào niêm mạc. Càng về sau càng đặc do niêm mạc hút nước => càng bám chắc => càng khó khạc. Đàm loãng => dễ khạc
      - Giai đoạn tăng tiết của hô hấp => viêm diễn ra => đàm khá nhiều. Sau đó nếu viêm kh do vi khuẩn thì chỉ tăng tiết ở 1 thời gian nhất định xong r hết, còn do vi khuẩn độc tố gây ảnh hưởng viêm kéo dài => cô đặc, ứ đọng đàm.
    - - thở V phổi cao khí đi vào PN nhiều => đường thở mở lớn
        
        phổi con ng đàn hồi, khi phổi đang to mình đẩy hơi mạnh ra nhanh, đột ngột thì đường thở đóng lại rồi mới về vị trí ban đầu (như thun)
        
        những phần kh sụn bị đóng lại => khí ở phía dưới kh đi ra đc => chỉ có phần gần mới đẩy ra đc
        
        BN ho nhiều dễ đau tức ngực do co thắt của cơ và do đường thở bị TT
      - FET: hiệu quả tiểu pq hh trở lên
    - - cho nằm nghiêng nén 1 bên thì phổi dưới đã dc khóa lại bởi thành giường nên hạn chế vấn đề này
  - - - Do cơ hoành yếu kh xuống dưới đc nên bụng kh tròn cùng trong khi cơ liên sườn ngoài làm việc tăng thể tích trc sau. Hít vào => LN nở => V tăng => áp suất giảm vì bụng và ngực là 1 hệ thống kín và cơ hoành ngăn cách giữa bụng và ngực => ngực giảm áp suất kéo cơ hoành di chuyển 1 phần đi lên cùng
        
        => phẫu thuật kích thích điện đặt điện cực bên trong cơ hoành
    - - thay vì bth mình thở bụng là dùng cơ hoành tròn bụng lên còn thở ra thụ động, còn BN dùng cơ hô hấp phụ (cơ ngang bụng, cơ thành bụng) để đẩy khí ra ngoài
  - - - Vi và Ve kh bằng nhau?
    - - có chứa RV (giữ cho đường thở, PN kh xẹp hoàn toàn)
      - Function trong FRC: hít vào khí O2 đi vào và thở ra CO2 đi ra => qtr hít vào thở ra để làm mới kk (Vt), còn trao đổi khí diễn ra liên tục ở PN và mao mạch: nhờ vào FRC luôn có trong phế nang: thể tích còn lại trong phổi khi thở ra bth để trao đổi khí (phổi luôn cần có 1 lượng khí để duy trì và trao đổi, còn kh có pn xẹp lép kh trao đổi đc).
        
        BN tắc nghẽn thở ra hạn chế => ứ khí càng nhiều => FRC tăng cao ở BN tắc nghẽn
    - - V còn lại trong phổi sau khi thở ra gắng sức => từ cuối thì thở ra gắng sức đi xuống. PP này RV kh đo đc, đo = phế thanh kí
  - - - vì khí đi vào 300tr phế nang, sau tgian bị tổn thương => PN ứ vì kh thải ra đc, dần dần các PN khác cũng bị (Ứ ở phần phổi bị tổn thương kh phải hết phổi)
        
        BN bđ ứ khí do mất elastin hoặc xep phổi nên khí ứ lại trong phế nang => FRC tăng cao=> BN sẽ thở IRV -> thở thể tích phổi cao (hít vào phình to rồi thở ra 1 ít, hít -> thở ra ít..)
        
        trong kĩ thuật thông đàm phần gần cũng là thở IRV hít sâu và áp lực lớn, lưu lượng mạnh đẩy khí ra (FET: thở ra mạnh,..)
        
        LN hình thùng
  - - - kĩ thuật thông đàm phần xa: AFE: gia tăng lưu lượng khí thở ra,..
        
        thở ERV
        
        đcbas EPP
        
        lúc BN ho mình nén giữ cảm nhận, cảm nhận là tốt nhất vì lưu lượng khí đi ra của BN lớn
        
        Nếu hà hơi ra tiếng kh tạo đc lực đẩy đàm phía dưới lên (gây đóng 1 phần nắp thanh môn). Tiếng đó giúp kiểm soát nhịp thở giúp thông khí thay vì đàm, giống với thở mím môi
      - kĩ thuật DA: dẫn lưu tự sinh
        
        Hướng dẫn DA chủ động khó kiểm soát trong việc nín thở hít, thở dài hít dài = quàng khăn từ sau ra trước => bn thở ra hết sức thì siết khăn hết mức sau đó giữ và hít thở => nới lỏng ra 1 chút và hít thở=>… lỏng hết tầm thì kêu bn hít sâu và đầy hơi ra ngoài (I/ERV->Vt-> IRV (kết thúc DA): cuối IRV: tống đàm ra ngoài = phản xạ ho & huffing). Thụ động mình chỉ tác động đc 2 giai đoạn đầu.
        
        Giai đoạn chuẩn bị: kêu bn hít sâu (giai đoạn có hoặc kh, hít thở bt xong hít sâu và có thể giữ lại để mở V phổi đang bị đóng)
        
        Trẻ em 8t gần hoàn thiện như ng lớn. DA chủ động thường dành cho trẻ từ 8t trở lên: người biết kiểm soát nhịp thở
  - - - Dịch từ tuyến ở lá thành: tuyến từ hệ bạch huyết (: bài tiết và hấp thu) để 2 lá trượt lên nhau.
      - Áp suất - vì lá thành có xu hướng đi về trước cùng LN do áp sát LN. Còn lá tạng do có tính đàn hồi và bị kéo căng trong LN => xu hướng co lại về rốn phổi => 2 lá di chuyển ngược nhau nhưng áp lực lá thành > lá tạng do là cơ HH thành ngực làm, độ đàn hồi tốt hơn => kéo theo lá tạng. VD Nếu lá tạng > hơn sẽ kéo LN co về phổi => phổi đang căng sẽ bị xẹp => khi hít vào áp suất (-) lá thành kéo lá tạng làm phổi nở ra. Đồng thời áp suất khoang mp - do lực kéo thành > => tạo khoảng cách giữa 2 lá > => áp lực khoang mp càng - khi hít vào
    - - dịch trong kmp nhiều hơn sinh lý.
      - Thường gặp trong bệnh lý: dịch nhiều do ở hệ bạch huyết tăng tiết nhiều hơn do.
        
        Tràn dịch dịch thấm
        
        TT tại phổi
        
        kh đặt ống dẫn lưu trừ khi tràn dịch dịch thấm quá nhiều => gây chèn ép nhu mô phổi, phổi hô hấp bị hạn chế. Bth dịch thấm là dịch bạch huyết là dịch tốt cho cơ thể, dinh dưỡng nuôi các tb khác trừ khi nó quá lớn.
        
        => kh phải TD nào cũng dẫn lưu
        
        Tràn dịch dịch tiết
        
        dịch đẩy ra ngoài -> tăng viêm -> tăng bài tiết
        
        dịch của vi khuẩn, áp xe nên ngta dẫn lưu
        
        Vd Bn bị xơ gan cổ chướng (bụng to): kh phải dịch từ bụng lên phổi mà vì cơ hoành dày nên dịch kh thể chui qua cơ hoành đc. Gan sản phẩm ra albumin: áp suất keo trong lòng mạch. Bth nc trong lòng mạch sẽ chịu bởi áp suất keo (giữ nước trong lòng mạch) và áp suất thủy tĩnh (đẩy nước ra khỏi lòng mạch). 2 áp lực cân bằng để nước ở trong đó. Trên thành mạch có những lỗ thoát dịch ra ngoài, kh đủ để thoát ra ngoài đc + áp suất keo. Khi gan bị tổn thương làm giảm áp suất albumin => áp suất keo giảm => nước thoát ra khỏi thành mạch => gây tdmp do giảm sx albumin trong thành mạch. Tim và thận cũng làm tăng tiết. Thận đào thải nước tiểu, thận suy nước ứ lại => tăng áp lực thủy tĩnh.
        
        Tdmp 2 bên => Thường tdmp bên phải nhiều hơn so với bên trái do hệ bạch huyết bên phải phân bổ nhiều hơn so với trái
      - Triệu chứng: khó thở tăng dần, khó thở tăng khi nằm (ngồi dậy lượng dịch đọng ở thành đáy, còn nằm chèn ép vào nhu mô phổi nhiều), khó thở thì hít vào, ho khan kh đàm (dịch trong kmp/nằm ngoài => kh có trong đường thở, kh trong nhu mô phổi, chỉ có chèn ép nhu mô phổi và đường thở nhỏ lại => ho)
        
        TD đơn thuần kh có đàm nhưng có kèm những bệnh lý TD do dịch tiết (tt tại phổi) sẽ ho có đàm do bly tại phổi gây ra kh phải do TD
      - tập tăng dẫn lưu
        
        nén thì thở ra vì tạo áp lực cho kmp lớn, áp lực kmp càng (+) đẩy dịch ra ngoài
        
        nằm nghiêng bên TD BN khá đau, tính hiệu quả kh cao vì dịch nằm dưới thấp còn đầu ống hướng lên => tùy theo MĐ đau => tốt nhất có thể ngồi dậy và nằm nghiêng bên lành cũng đc
      - dẫn lưu dịch ở XS 6-7
        
        dịch đc dẫn vào 1 bình ngập nước, bình có một ống trên mặt nước dẫn ra ngoài mt
        
        Việc bỏ nước vào tạo 1 áp suất - trong lòng ống dẫn (-20cm/h20) tạo ra 1 áp suất - nhỏ hơn áp suất - trong kmp để dịch thuận lợi từ trong kmp chảy ra ngoài. Nếu kh có ống này áp suất ngoài = 0, áp suất kmp - thì khí đi theo ống nhỏ chui vào màng phổi, có nước thì áp suất nước > kk
        
        ống trên bình giúp các khí đc thoát ra -> kh làm tăng áp lực trong bình (tăng thì dịch kh xuống đc)
        
        sau 1 tgian dẫn lưu dịch thì vẫn còn 1 ít dịch ngta rút ống ra mà kh dẫn hết vì dịch tốt (dù lượng dịch còn sót lại > bth) thoát ra hết kh tốt cho cơ thể.
        
        cũng như giãn não thất: dịch não tủy trong não thất tăng cơ, ngta kh dẫn hết vì dẫn nhiều dịch nuôi não mất đi => não tổn thương
        
        Lượng dịch đó vẫn còn TB viêm (BC vẫn còn, BC chết đi tạo ra nguyên TB sợi) => dày dính MP => mong muốn dịch hấp thu lại và kh tạo TB sợi => tăng tính hđ lá thành và lá tạng
        
        = những kt như cơ hoành, kt trượt, đặt tư thế phần dẫn lưu lên trên (bn tốt hơn có thể đặt gối dưới hông phần dưới => phần đáy, góc sườn hoành cao hơn những chỗ khác => tràn đều, tăng tính thấm => tránh dày dính
        
        dày dính làm 2 lá di động kh đều => lá thành kéo lá tạng gây đau cho BN ở khoảng liên sườn khi hít thở sâu
        
        đối vs BN UT phổi => tăng bài tiết hệ bài tiết nhiều, thay đổi sinh lý => ngta mong muốn dày dính nó lại => đổ 1 chất tạo viêm => BC tới, gây kết dính => 0 tăng tiết hệ bạch huyết nữa => 0 mất dịch nhưng hít thở hạn chế
        
        Khi dịch tụ kh thoát được
        
        ngta nối cái ống khí thoát ra vào 1 ống dẫn vào bình hút nước
        
        điều chỉnh = cắt ống trong bình nước, con số trùng với mực nước là áp suất (-) ở con số đó
        
        (dẫn lưu td khí đơn thuần thì đi từ xs 1,2 và phía trc, dẫn dịch hay dịch kèm khí thì luồn sau lưng vì BN hay nằm ngửa)
      - XQ: trọng lượng riêng > => dịch ứ lại ở góc sườn hoành thùy đáy tràn lên (dịch bên trong cơ thể)
      - TDMP nhiều & ít chưa dẫn lưu kh có chống chỉ định, tập vltl phù hợp theo triệu chứng LS của BN
      - Ktra lượng dịch sau dẫn lưu ngta ạ dùng siêu âm, xq chỉ là xem có hoặc kh kh bit lượng nhiều hay ít (dịch và đàm màu trắng rất khó phân biệt), chụp từ trên xuống nên dịch tràn ra sau, dễ bỏ sót dịch phía trước có nhiều kh. Muốn rõ thì chụp CT
      - hệ bạch huyết bên P nhiều hơn nên dễ tràn dịch bên P nhiều hơn)
    - - nhận biết = cách nhìn ống dẫn lưu: có bọt khí ở bình chứa nước
      - TKMP
        
        XQ: phân tử trọng lượng riêng nhỏ => tk rách lá phổi thành khí tràn vào từ bên ngoài => kmp áp suất - => khí tràn vào ồ ạt, tràn đều cả phổi => phổi co lại ở rốn phổi (có 1 dây chằng để giữ phổi kh lung lay)
        
        2 vùng rõ rệt trên XQ
        
        1 vùng khối khí đậm độ
        
        ranh giới màng phổi tạng và nhu mô phổi co lại
        
        nhanh, gây xẹp phổi toàn bộ
        
        xẹp phổi 1 bên thì 1 bên vẫn còn xài đc, chưa gây tử vong => mất quân bình 1 bên áp lực lớn, 1 bên áp lực nhỏ => gây đẩy trung thất, tim về 1 bên => đẩy lệch, tim sau khi đẩy và xoắn lại => máu trở về và ra từ tim bị ảnh hưởng, kh hđ đc => gây tử vong (cấp cứu ngoại khoa)
        
        TKMP ít & nhiều hay loại nào đều chống chỉ định vltl vì tăng HH
        
        khi hít vào đều tăng tràn khí
        
        TK màng phổi tạng: lm các PN bị vỡ ra -> mỗi hít thở tăng lên 1 ít kh ồ ạt như phổi thành
        
        peep cũng dễ gây TKMP => khí từ PN đi ra (Những PN cận vách kh phải PN trong phổi => vỡ ra đi vào lá tạng KMP)
      - có thể dẫn lưu trung thất (chứa tim và mm): có dịch vào thìu cũng dẫn lưu
    - - do áp lực làm vỡ vách chung PN (2 PN chung vách) => PN sát nhập vào nhau tạo nên các 1 PN lớn => nhiều PN tạo chùm PN => kén khí => trẻ thanh thiếu niên mà vỡ kén khí là do bẩm sinh (hồi nhỏ chưa vỡ, chưa phát triển, hđ thể chất chưa nhiều nên chưa có triệu chứng. Tạo ra kén cũng có khi chưa triệu chứng chỉ cảm nhận hoạt động thể chất mau mệt hơn, đau tức ngực điểm nào đó) khi nào lớn phổi hết dãn nở, vỡ kén khí hoặc kén khí quá to, khí tràn vào mp mới có triệu chứng nhiều .
    - - khi xẹp chỉ xẹp ở 1 phần thùy phổi trước còn những phần khác vẫn lm việc bth => khi khí quá nhiều thì mới đè nhu mô phổi lại
      - 1 phần PN bị vỡ, khí kh đi vào đc, as kmp - cũng mất 1 phần vì khí vẫn thoát ra khỏi mp. Phổi nở nhờ as - nhờ lá thành và tạng. Nhưng khí thoát từ lá tạng ra ngoài => as - giảm 1 phần, lực kéo giảm đi so với ban đầu
  - - - Ngưng tim
        
        máy monitor: đường đẳng điện (điện tâm đồ) nhịp tim = 0.
        
        Nhịp tim < 50 là đã gọi bsi theo dõi
        
        =0: hô cấp cứu
        
        HA, SpO2 tuột
        
        0 có máy theo dõi
        
        bắt mạch lớn
        
        ĐM cảnh
        
        ĐM bẹn: 1/3 trên đường nếp ben
        
        máy nhồi tim
        
        máy kích điện
        
        ngưng tim do thất mới xài
      - Ngưng thở
        
        BN nằm ngửa: tai mình áp sát vào mũi để nghe tiếng hơi thở, mắt hướng nhìn ngực và bụng để xem có độ di động không
      - 5-10' đập lại sau ngưng tim. Quá lâu sau ngưng tim thì bn khả năng cao sẽ TT não do thiếu O2
      - ngta hay nhồi tim nên biến chứng gãy xương sườn & xương sườn lỏng lẻo (nghe tiếng lụp cụp xs: gãy, lâu lâu có tiếng do LN biến dạng mềm => đừng cố gắng đè lực ở điểm nối.
        
        điểm nhồi tim: ở nam dễ xác định trên giữa điểm 2 núm vú và ngay xương ức -> biến chứng gãy xương
        
        Ở BN chẻ đôi xương ức trong pt tim mạch => lực nén phải đều => những ngày đầu tiên xương ức vững do chỉ thép => lệch xương ức, 1 bên mất vững
  - - - mạn tính
      - chỉ bị kích thích khi tiếp xúc dị nguyên
        
        gây co thắt đường thở do TT tế bào
      - con nít sau 4-6 tuổi nếu kh kiểm soát tốt sẽ bị suốt đời, dưới 4-6 tuổi kiểm soát tốt sẽ hết
    - - nguyên nhân: thiếu gen alpha 1 (di truyền) & yếu tố ô nhiễm (số 1: khói thuốc lá..hiện tượng viêm diễn ra liên tục và kéo dài).
        
        Khi tác nhân đi vào gây viêm ở đường thở. Khác với viêm ở các bệnh khác (viêm phế quản, viêm phổi...), viêm trong COPD
        
        thiếu gen làm phá hủy elastin của thành PN,PQ => khí phế thủng chiếm ưu thế hơn
      - phân loại
        
        2 cách phân loại
        
        hồi xưa ABCD-> ABE
        
        dựa vào triệu chứng:CAT và mMRC
        
        dựa vào nguy cơ (nguy cơ thấp cao dựa vào số lần đợt cấp và số lần nhập viện: >=2. Nhưng trong 1 lần cấp mà phải nhập viện thì vẫn là nguy cơ cao)
        
        Đợt cấp của Bn copd là do nhiễm khuẩn lại, khi đã bị copd đề kháng cơ thể yếu và đường thở xẹp mất tính đàn hồi => yếu tố gây viêm nhiễm đến => đàm nhớt, khó thở tăng dần => Thuốc giãn phế quản kh tác dụng
        
        AB:nguy cơ thấp, E: nguy cơ cao
        
        A: ít triệu chứng; B, E: triệu chứng nhiều
        
        sd trong lâm sàng
        
        GOLD
        
        máy đo: phải đo FEV1: V khí thở ra trong 1s đầu tiên, tỉ lệ FEV1/FVC: V khí thở ra 1s đầu (hít sâu thở ra-> hít sâu dùng lực thở ra thật mạnh) /tổng lượng khí thở ra tối đa
        
        FEV1 càng <: nguy cơ càng cao
        
        sd trong nghiên cứu
        
        2 kiểu hình
        
        viêm phế quản mạn
        
        tình trạng viêm kéo dài liên tục trong 3m và liên tiếp trong 2y
        
        viêm ở COPD do hút thuốc lá ngày này qua ngày khác: TT kh phục hồi
        
        đang thay thế thì khói thuốc lại vào giết TB mới => 0 phục hồi đc => những TB chết dần và thiếu TB tiết nhờn, Tb làm ấm ẩm, bắt vật thể lạ, mất tính elastin ... nên phế nang mất tính đàn hồi => những tác nhân từ bên ngoài vào nên tổn thương đường thở trc => gây viêm pq trc rồi mới gây khí phế thủng (tt phế nang mất tính đàn hồi)
        
        bth viêm, cơ thể sẽ sưng nóng đỏ đau làm 1 vài TB chết xong hết -> cơ thể hồi phục trở lại do sự bù trừ và thay thế những TB mới
        
        khí phế thủng
        
        tình trạng phế nang bị giãn nở hoàn toàn và mất tính đàn hồi (kể cả đường thở) => khí đi vào đường thở bị kéo căng, kh giữ được => gây đóng đường thở và phế nang mất tính đàn hồi nên khi đẩy khí ra ngoài => ứ khí
        
        khi hút thuốc lá bn sẽ có tình trạng viêm, ho đàm, khó thở, sốt nhiều lên => sau đó đường thở và PN mất tính đàn hồi làm khó thở ra
      - ứ CO2
        
        là đề cập ứ trong máu, ngta sẽ làm khí máu động mạch sẽ thấy O2 đủ nhưng CO2 cao để kết luận việc ứ khí CO2 hay kh
      - chống chỉ định: ho dướng dẫn
        
        hít sâu nín hơi sẽ tạo áp lực lớn trong PN mà PN mất tính đàn hồi, ứ khỉ=> nguy cơ vỡ PN
      - Có những cảm nhận sai đối vs bn copd (các bệnh khác)
        
        ở giai đoạn khí phế thủng, phế nang đường thở ứ khí, đường thở kh vững chắc nữa mà phập phèu => khí đi qua phập phều (bth có độ đàn hồi, khí đi qua căng giãn) => đôi khi cảm nhận kh phải là đàm mà là sự biến dạng của đường thở. Bth có tính đàn hồi để đẩy khí ra ngoài. Giờ mất bn ho mạnh nhiều nhưng đẩy đàm kh hiệu quả. Đàm giai đoạn sau chuyển sang dạng đông đặc lại, nên đôi khi ho nó bám quanh thành ống tạo lớp giả (tráng đều) bth thì dạng cục. Khi tráng đều lòng ống nhỏ lại và kh tạo đc độ rung => Có những ca kh cảm nhận đc rung, cảm nhận ít nhưng hút đàm lại nhiều
        
        thường hay đọng ở đoạn phế quản, nếu đọng ở khí quản thì ho đc vẫn đẩy ra đc
      - LN hình thùng: đường kính trc sau = & > đường kính ngang
  - - - phần phổi trên khí dễ vào do phổi kh bị đè nén bởi cái gì khác và khí trọng lượng nhỏ dễ vào
    - - 3 vùng: lưng, trước ngực và trung tâm. Thì người ta thấy rằng PN ở sau lưng, chất tiết chứa đọng nhiều, làm phổi ứ động đàm, tắc lại, đông đặc phổi, xẹp phổi… => sau này xẹp. Phần trước ngực thông thoáng nên dễ thông thoáng quá mức (hi bn thở máy thì trc phần ngực bị căng giãn quá mức (vd 400ml bth sẽ đc chia đều cho tất cả phế nang mà phần lưng bị đông đặc nên phía trc sẽ bị căng giãn quá mức, Khí: trọng lượng riêng phân tử nhỏ nên nó sẽ vào phần căng giãn quá mức, thông thoáng, trước ngực di động quá mức), phần giữa ít TT nhất, xen lẫn những PN bth lẫn đông đặc lẫn căng giãn. Nên khi cho nằm sấp nó sẽ làm đầy những PN xẹp và đè nén những PN căng phồng quá mức, nằm sấp để giảm căng giãn quá mức phần ngực và đưa khí vào phần lưng
      - những phần phổi và mm V/Q: tỉ lệ
        thông khí tưới máu = 1: khí đi vào bao nhiêu sẽ đc trao đổi với máu bấy nhiêu. Ng bth tùy vùng tỉ lệ sẽ khác, ở phần đáy phổi nhiều hơn so với phần đỉnh vì đáy lớn, mm nhiều. Nhưng ở những BN này tt mặt đáy, PN xẹp, máu tới nhưng kh có khí trao đổi, nằm ngửa: lưng và mặt đáy thường sẽ đc tưới máu nhiều hơn. Nếu tưới máu nhiều phải thông khí nhiều, nhưng thông khí ít đi thì tưới máu kh hiệu quả, trao đổi khí kh hiệu quả, máu tới nhưng kh có O2 trao đổi. Mặt lưng đông đặc phổi thì máu tới sẽ kh có khí tới để trao đổi => nằm sấp, máu tới phần trc ngực nhiều hơn mà phần đó đang căng giãn quá mức, khí đang rất nhiều => trao đổi khí tốt hơn => spo2 nằm sấp rất tốt, nằm ngửa lại giảm đi nên ngửa ngta phải tăng fiO2 hoặc peep (nằm ngửa mà spo2 tuột là nằm sấp chưa hiệu quả) còn phần đỉnh ít máu nhưng có khí => nằm sấp lại.
      - Vùng giữa trung tâm: có những phế nang bth và những phế nang giữa căng giãn trc và đông đặc ở phía sau => khi cài đặt peep , bth có khả năng phân bố đều các phế nang nhờ chất surfactant, (phế nang kh bằng nhau sẽ có pn to và pn nhỏ, khí đi vào thường ưu thế vào pn to (áp lực pn lớn < áp lực pn nhỏ) => pn lớn càng căng giãn, pn nhỏ càng xẹp nên chất surfactant để giúp phân bổ đều (khí đi vào đều). Bn bệnh lý kh còn chất này hoặc giảm chất này nên sự phân bổ khí kh đều => peep cũng vậy. Ngta muốn giữ lại phần ở giữa, lấy lại phần này càng nhiều càng tốt.
  - - - tùy vào sự co cơ thì ppl cao hoặc thấp. vd khi ppl=3 thì trên đường dẫn khí sẽ có 1 bằng ppl => dcbas xảy ra
      - Thở ra bằng máy và tự nhiên đều là áp lực dương (chỉ có hít vào bth là âm thôi).
      - Tsao phải gắng sức vì lúc đó có sự hoạt động của cơ HH nên có lực tác động lên phổi và đường thở
    - - trong đường dẫn khí, dòng khí đi phân lớp và //, khi có 1 vật cản dòng khí sẽ bị đổi hướng => xuất hiện dòng khí xoắn ốc: tăng lưu lượng dòng khí => bóc tách đàm bám ở thành ống, lưu lượng tăng đẩy đàm về trước
  - - - mấy cái tiêm kh tốt ở giai đoạn cấp = mạn vì làm tăng viêm
  - - - hay gặp ở những BN xài vận mạch liều cao. Vận mạch có 2 loại: co bóp cơ tim và co mạch lại => mạch phần xa bị co lại để nuôi cơ quan chính nuôi tim hoặc nuôi chi thể mà máu tới kh kịp sẽ gây tím đen hoại tử. Nhưng ở bn ở khoa hồi sức phải dùng vì duy trì HH
  - - - 1 số xuất huyết do giảm tiểu cầu, do phù (nước ứ làm căng phần da, tắc cơ => mạch máu bị đè nén dễ vỡ
  - - - BN chưa tỉnh nguy cơ TT não do thiếu O2 lớn
        
        O2 đi vào đường thở, vào PN qua màng PN-mm vào máu =>Hb gắn kết O2 đến các cơ quan => đốt cháy đường tạo năng lượng => thiếu O2 TB: hô hấp kị khí => kh tạo đủ ATP + acid latic gây độc TB => sau 1 tgian chết TB => chết não (sau 5p)
  - - - dị dạng thường hình thành bẩm sinh, thường nằm ở mao mạch
        
        khi vỡ ít ảnh hưởng hơn túi phình
    - - xuất huyết về vị trí thì màng mềm nguy hiểm nhất, về tính chất màng cứng nguy hiểm nhất, chèn vào nhu mô phổi nhiều hơn
        
        Trong nhồi máu, có khối tắt thì sẽ có sự hình thành những cầu nối mới, mạch máu mới tân sinh => dễ vỡ => xuất huyết lại dù đã điều trị trước đó do vỡ mạch mới => xuất huyết nặng hơn => mở hộp sọ giải áp => nếu kh sẽ phù não => chèn nhu mô não => TT nhiều => dễ tử vong
    - - mổ để giảm áp nội sọ = mở hộp sọ: phần chèn bị đẩy ra ngoài da để giảm áp hoặc dẫn lưu dịch não tủy => do hộp sọ mình cứng khi mà căng nó sẽ chèn làm tt não nhiều hơn
        
        Có những ca mở sọ tạm thời, những ca mở vĩnh viễn.
  - - - kh hạn chế bt nào + tập hạn chế co rút tư thế, bên đầu vào sẽ đau hơn bên ra
      - hạn chế nằm sấp, té đập ngực
- - - - Nguyên nhân
        
        đàm nhớt, phù nề, khối u ở đường dẫn khí
        
        cung cấp kh đủ O2 ngoài kk giảm (phòng kín, cháy...)
        
        O2 trong dòng máu giảm
        
        phế nang tđk kém, tt màng PN-mm
        
        thiếu hồng cầu,hồng cầu biến dạng,bly về máu
      - cta hít 1 lượng (O2, N2..)
        
        khối khi đi vào đường hô hấp trên -> dưới -> phổi -> phân tán qua màng PN - mm (màng hô hấp: 6 lớp: 3 lớp ở PN, 2 lớp ở mm, 1 lớp trung gian) -> vào máu -> Hb trong hồng cầu bắt giữ lại : HbO2 -> vận chuyển đến các mô-> ...
  - - - 9 xác nhất
    - - có lúc tim đập nhưng kh đủ mạnh để động mạch đẩy máu về mạch -> mạch bị ảnh hưởng
  - - - lưu ý khi tuột ha: khi tuột HA Thì ngta sẽ xem HA trung bình: tb > 60 là bth
        
        khi thấy HA thấp hỏi bsi có tập kh, có thể bsi đang duy trì HA đó vì tăng sẽ gây xuất huyết nội sọ (vd bn giảm tiểu cầu, giảm các yếu tố đông máu...bsi có thể duy trì 50-65), vận động thụ động cũng gây xuất huyết
- - - - tránh nguy cơ hít sặc, trào ngược sau ăn: vận động mạnh sau ăn => áp lực trong ổ bụng tăng => nguy hiểm nếu có phản xạ nuốt kém & yếu
      - tránh khó chịu, đầy hơi sau ăn, buồn nôn
      - cơ thể cần tgian tiêu hóa => tập ngay: mệt mỏi,kh đạt kết quả mong muốn
  - - - khả năng ho khạc đàm,tự ho đc không, ho nhưng khạc đc không
      - tính chất lỏng hay đặc hay quánh, khối lượng nhiều hay ít, màu sắc
      - qsat lúc bn ho khạc (tỉnh táo), lúc bn hút đàm hoặc hỏi điều dưỡng (hôn mê)
    - - peep < 20, spO2>60,
        
        peep: áp lực nền, đường áp lực thấp nhất
        peak: đường áp lực cao nhất
        
        P max: 40 ở ng bth: áp lực tối đa để bơm lượng khí vào.
        
        Nếu vượt quá pmax, nó sẽ kh bơm nữa, vì muốn bơm phải dùng áp lực > hơn: càng bơm pn càng căng giãn, càng bơm áp lực càng tăng.
        
        chưa bơm hết mà vượt qua đỉnh thì nó sẽ xả lun phần còn lại, kh bơm thêm nữa (bơm nữa gây tổn thương: cơ chế bảo vệ), kh đạt thể tích, càng kéo dài bn hít kh đủ V, khí chỉ đi vào đc đường dẫn khí, nó kh vào phế nang (giống như bn ngưng thở), O2 vào ít, CO2 ra ít => spO2 tuột rất nhanh
        
        Nếu dưới áp lực đỉnh nó sẽ bơm đủ V
        
        Peak: bth 20-30, nên < 30: áp lực thắng các lực cản của ống dẫn, đường thở, phế nang, lồng ngực, nội khí quản … để bơm vào. Nếu thấp do lực cản nhỏ, nên bơm dễ dàng. Đường dẫn và nội khí quản sẽ cố định trong suốt quá trình điều trị trừ khi nội khí quản bị tắt nghẽn mới thay. Chỉ có thay đổi đường thở và phế nang. sức cản đường càng lớn (tắc nghẽn, phù nề,,), độ dãn nở phế nang (pn đang tổn thw) càng kém => áp lực càng nhiều.
      - áp lực bình nguyên pplap (áp lực đỉnh phế nang): đc đo trong tgian ngừng hít vào khi các cơ HH thư giãn và = áp lực PN khi lưu lượng khí =0 (áp suất bình quân giữa đường thở và PN): càng cao càng nguy hiểm, khi gần 30-> nguy cơ vỡ phế nang
        
        khi dòng khí chuyển động sẽ chịu lực cản (vd ống dẫn, khí quản, đường dẫn khí, sức đàn hồi của phổi, phế nang, độ di động LN): áp lực đỉnh -> vượt qua rồi nó kh chuyển động nữa thì mọi áp lực = nhau, = đường dẫn khí
        
        nếu áp lực phế nang cao ngta sẽ giảm peep (peep càng lớn thì khí trong phế nang càng nhiều) & giảm V khí bơm vào
      - Áp lực hỗ trợ Psupp càng lớn thì khả năng bn làm càng ít
        
        = 7: 1 trong những tiêu chí để đánh giá cai máy
        
        Nhìn Vti: thể tích hít vào đủ tiêu chuẩn với mức psupp đó => sau 1,2 ngày giảm psupp để xem khả năng nổ lực hít vào là bao nhiêu => vẫn đạt Vti => tiếp tục giảm (khi giảm phải làm xn khí máu động mạch vì đôi khi o2 đưa vào cao thì lượng O2 đủ nhưng CO2 thải ra kh hết thì cũng kh đc => phải đủ cả 2 cái.
        
        tùy mode thở: SPONT
      - Peep cao nguy cơ tràn khí mp. Peep cao dẫn đến psupp cao => vỡ phế nang
    - - % khí o2 hít vào (21% O2, 78% N2, 1% các khí khác): càng cao khi hít vào kh đủ -> càng nhỏ càng ít tổn thương phổi.
      - Tỉ lệ P/F:paO2/FiO2: khả năng o2 trong máu nhận lấy của cơ thể/o2 đưa vào. Đưa vào nhiều fio2 > nhưng paO2 thấp tỉ lệ thấp=> khả năng tổn thương phổi cao: bn trên 300 là ổn (400-500mấy ng bth). Suy hh 1 phần pa/f: <100 nặng;100-200 vừa, 200-300 nhẹ
- - - - những chất tiết đàm nhớt, dịch axit, dịch dạ dày, thức ăn đi từ miệng vào khí quản
- - - - Nó kh kín, khi bn hít vào khí bên ngoài tràn vào trộn lẫn với khí O2 mà máy cung cấp
        
        Suy hh cấp thường mệt ngta hay dùng miệng và mũi tham gia vào quá trình thở. Nhưng Cannula chỉ đáp ứng ở mũi, miệng nó kh đáp ứng
    - - hỗ trợ % O2 khí hít vào. Lưu lượng khí max 5-6l
  - - - áp lực cố định
    - - áp lực cao thì hít vào, thấp thì thở ra
    - - Ban đầu khó chịu nhiều hơn, ngộp, nhưng thích nghi đc r thì hiệu quả nhanh
      - khô họng => khô đàm => khó khạc
      - BN kh hít vào đc thì máy kh cung cấp
    - - mở đường thở -> tăng thông khí, tăng trao đổi khí -> tăng O2 đến nuôi + thải CO2 (những bn ứ co2 trong lâm sàng cũng xài máy này), tăng thải trừ đàm nhớt
        
        Mặt nạ kín, kh thoát ra ngoài đc, khí chỉ ở trong mặt nạ và ống dẫn => máy bơm vào sẽ tăng áp lực, đẩy áp lực đi vào cho BN được => cung cấp lưu lượng khí, FiO2 cho BN, thở miệng mũi đều ổn và cung cấp đc áp lực (+) cả thở mũi và miệng.
  - - - mở trực tiếp vào khí quản, đường hh dưới đi xuống
        
        giảm sức cản -> giảm công hô hấp: người già, nb tt tủy sống, tt não ảnh hưởng đến cơ HH -> khả năng lấy kk vào kh đủ -> phụ thuộc máy thở
        
        bth đường hh trên chiếm 40-50% sức cản toàn bộ đường dẫn khí, cản trở kk đi ra và đi vào -> cần lực lớn hơn sức cản để đưa khí vào -> tốn nhiều công hô hấp
        
        dễ nhiễm khuẩn 2 điểm
        
        bên trong lồng ống dẫn khí: khí đi vào ra
        
        ngay tại chỗ rạch da (mất đi lớp da bảo vệ)
        
        lâu dài có thể ăn uống = miệng bth vì nắp thanh môn vẫn đóng mở (nếu kh có rối loạn nuốt)
        
        đa phần sau 1 tgian vết thương từ từ lành lại kh khâu đóng để BN quen dành
    - - đi hết cả đường hô hấp trên
        
        mở nắp thanh môn nên kh ăn bth đc
  - - - hỗ trợ hít vào, Thì thở ra là tự động
  - - - Hít lại lượng khí CO2 vừa thở ra (Mặt nạ tương đối cứng)
        
        Bn hít kh đủ thể tích bn hít vào, khí bên ngoài đi vào bằng mặt giữa mặt nạ
    - - cung cấp cả mũi và miệng và % O2 vào nhiều hơn. Max 10l
  - - - 1 nguồn oxy đi vào cung cấp lên mặt nạ và xuống túi (100% oxy) max 16l
        
        Mask có 3 van 1 chiều (2 van ở bên ngoài trên má, 1 van nằm trong ngăn cách mask và túi. Khi khí thở ra đẩy 2 van mở ra làm cho khí bên trong mở ra đẩy ra ngoài, đồng thời van còn lại úp lại để khí kh thoát xuống túi. Khí hít vào thì khí kéo vào làm 2 van đóng lại, van phía dưới hút lên mở ra để khí ở dưới túi đi lên => khí từ ngoài vào + trong túi cung cấp => cung cấp %O2 nhiều hơn, thể tích đủ hơn cho BN.
    - - khi thở qua mask túi đảm bảo túi lun phồng, kh thì bn thở ra hít vào như mask thì kh đáp ứng đủ cho tình trạng bệnh nhân hiện tại => bn mệt hơn
    - - Cũng bị thất thoát và trộn lẫn khí do từ bên ngoài đi vào do mask kh kín => cung cấp tầm 50-55% khí thôi.
        
        Hít lại khí thở ra
- - - - độ sưng phù quanh vết mổ
      - ống có trắng so với phần còn lại kh, bth ống sẽ sát VT nên có dịch vàng sát khuẩn -> trắng hơn -> nguy cơ rớt ra
      - vết mổ
        
        thủ thuật nội soi ngược dòng sẽ kh thấy vết mổ (đường tiểu: dụng cụ đi từ dưới đi lên sẽ kh thấy vết mổ: sỏi thận, đặt niệu quản..)
    - - không xì hơi nhu động kém
    - - dễ quan sát ống và hạn chế tình trạng đè gập ống
      - tháo dây cột ống dẫn lưu ra rồi mới xoay
      - không để dịch chảy ngược lại
        
        nhiễm trùng + tăng áp lực ổ bụng
    - - bth tb 7 ngày sẽ rút ống, có khi 2 & 14 ngày tùy bệnh
      - nếu súc kh đc chọt lại
        
        gây tổn thương tạng và mạch máu, dễ nhiễm khuẩn
    - - 18: đáng lưu ý. Tầm 16-18: tập nhẹ nhàng vì tăng áp lực sẽ dễ gây chảy máu vết mổ
        
        gập hông từ 90 độ trở lên mới căng phần bụng nhiều. và ngồi thì tăng áp lực ổ bụng nhiều hơn, các bt nằm tại giường tăng khá ít
  - - - nhìn thấy máu ở VT và ống dẫn lưu
    - - bsi sẽ siêu âm để đánh giá 9 xác
        
        mình nhìn có thể nghi ngờ là khi mất lượng nhiều là HA và nhịp tim giảm. Còn mới mất 1 ít thì nhịp tim nhanh vì khi thiếu máu, báo lên não, não cho tín hiệu xuống tim để tim đập nhanh co bóp cung cấp máu. Nhịp tim 60-80, ng già có thể 100 => BN đột ngột tăng >100: có thể nghi ngờ
      - vết mổ có phồng 1 cục, có độ đàn hồi (khi lấy tay đè vì là nước nên có độ phập phìu)
      - thường gặp ở những ca mổ lớn: gan, dạ dày, tá tụy, phình ĐM (thường đc đặt stent trong lồng ống & cắt bỏ), hẹp ĐM vành (uống thuốc & đặt stent & bắt cầu ĐM vành cung trước cung sau)...
- - - - glasgow
      - rass: có xài thuốc an thần
    - - cờ vàng đã lưu ý
    - - thụ động
    - - phụ thuộc máy thở nhiều hong: FiO2:60, peep 10...
    - - nhịp tim đều kh
        
        kỹ thuật hô hấp khá ảnh hưởng tim đập -> nhịp tim giảm -> huyết áp thấp
    - - huyết áp thấp đáng lưu ý.
    - - lực của mình chưa đủ để khóa LN BN
      - kt thông đàm phần xa tạo 1 lực mạnh xuống dưới
        
        khi mình tạo lực nhanh mạnh lúc đầu cũng làm đóng đường thở vì Đường thở càng về PN thì càng nhỏ
        
        cơ trơn nên dễ xẹp khi tạo lực => SpO2 có thể tuột
      - bth phổi có nhiều PN nhỏ
        
        21% O2 đủ để nó trao đổi
        
        tổn thương nhiều => thở máy % khí vào nhiều nhưng chỉ đưa đc vào và trao đổi <
    - - thường đa phần do BN đang kích thích (ho..) khi máy bơm vào ở thì hít vào nhưng khi bn ho khí đi ra ngoài. Khi máy bơm vào mà bn thở ra: 2 lực đối nhau=> áp lực đường thở vượt qua mức giới hạn cài đặt => báo động
      - lực của mình chỉ 2-3 áp lực thôi kh làm thay đổi nhiều trừ khi áp lực BN xấp xỉ mức báo động, mình cho lực nhỏ thì nó báo động còn đa phần máy đc cài đặt áp lực đủ lớn
    - - không kích thích cho BN thở xâm lấn
      - Xác định: choàng 3 ngón tay vòng sau cổ BN, ngón cái trên mỏm kiếm xương ức
      - Thường tốt nhất ấn vào cuối thì hít vào nhưng khó canh thì có thể ấn ngẫu nhiên nhưng trong giới hạn 3 lần (lần 1; 9 xác nhất, lần 2: bn đề phòng, lần 3 bn phản kháng)
      - lưu ý những TH bị nhuyễn KQ (hay gặp ở trẻ) dễ vỡ, xẹp KQ (sụn-cơ-sụn => kích thích đè gãy vòng sụn, có thể làm đóng đường thở)
    - - TC thấp
        
        dấu hiệu xuất huyết trên người: nguy cơ xuất huyết ngoài da nếu tác động lực mạnh
- - - - => bn tự hít vào đc =>
        áp lực trong đường thở < peep (có thì hít vào sẽ có đường trũng xuống, còn kh hít vào thì đường sẽ ngang)
  - - - mode trung gian kết hợp giữa AC và SPONT: vd 16 nhịp thì 8 nhịp BN tự thở là chính và 8 nhịp máy thở là chính
        
        giúp BN làm quen dần với việc cai máy, thở ở chế độ cao hơn. Tùy bly mới sử dụng.
        
        Khuyết điểm: không có tính thích nghi vì thay đổi liên tục
    - - BN có thể khởi động và thở đc 1 phần nhỏ =>máy hỗ trợ bơm áp lực hít vào thở ra. yếu thì hỗ trợ nhiều, mạnh thì hỗ trợ ít. Nếu 0 đáp ứng máy tự động quay về AC (máy kh tự động chuyển từ AC lên SPONT mà do bsi)
      - bậc 2+ 3-
      - để ý áp lực hỗ trợ và V BN thở đc (vs áp lực đó thì V thở là bnhiu), xem biểu đồ giữa các nhịp có đều nhau kh
      - BN thở máy do mổ thì có thể rút liền sau mổ, còn có bly HH thì phải tăng dần level máy thở
    - - 1 áp lực liên tục bằng nhau (vd 10 suốt), (có sự thay đổi trên máy thì là do bệnh nhân hít vào thở ra (áp lực đường thở)
        
        bn hít vào nó bơm vào, bn thở ra nó chốt lại, bn muốn thở ra bao nhiêu cũng đc, thắng đc máy thì thở sao cũng đc, kh thắng đc thì máy bơm vào, bn phải hít vào => bn yếu, thở kh thắng đc máy => thở khó chịu (chưa thở ra hết đã bị bơm vào) =>
        
        trên thực tế nhiều bn dễ chịu với việc tạo áp lực lớn khi thở ra vì mở đường thở nhiều hơn
      - kh có peep
      - chỉ có 1 ống nối vào mặt nạ, kh có van hít vào và thở ra. Máy bơm liên tục.
    - - khác nhau ở điểm trigger khởi đầu
      - cuối thì hít vào trùng đầu thì thở ra và ngược lại
        
        máy nhận bit đc ở đầu thì hít vào
      - A
        
        assist: FiO2, V,peep.. máy kiểm soát còn f là do BN kiểm soát (nhanh hơn so vs tần số cài đặt) và tỉ lệ I/E: phụ thuộc vào BN
        
        bậc 1: BN có nhịp tự thở. BN có khởi động nhịp thở sớm hơn thời gian thở ra. 1 giây hít vào thở ra 2 giây. Trước khi kết thúc thì thở ra bn muốn hít vào nữa => hít sớm hơn, hít trc khi kết thúc 2s thở ra=> máy bơm vào sớm hơn, 1 chu kì nhỏ hơn 3s ban đầu. Bao nhiêu giây tùy thuộc vào Bn.
        
        Khi bn kh có khả năng thở (vd giai đoạn đầu bệnh bn dc cho an thần và giãn cơ, bn tk xuất huyết não, CTSN.. liệt cơ HH,tủy cổ cao) -> máy tự động kiểm soát hoàn toàn.
        -
      - C
        
        bậc 0: máy kh nhận bit đc BN có nhịp tự thở, bơm theo tần số cài đặt trc Vd f=20l/p=> 3 giây hít thở 1 lần, Ti/e=1:2. Cài đặt Máy bơm 1 giây thể tích 400. Hết 1s máy kh bơm nữa đóng van hít vào, mở van thở ra , khí thải ra ngoài trong 2s và tiếp tục. (BN muốn thở nhanh hơn cũng kh đc)
        
        control: thông số của máy, tần số thở trên máy phải tối thiểu BN đạt đc số cài đặt trên máy
      - AC giảm từ từ áp lực rồi chuyển sang mode SPONT : khi đã qua giai đoạn cấp = cách xét nghiệm thấy O2 tăng lên, CO2 giảm xuống và ổn định tình trạng bệnh lý, hầu hết là nhịp bn tự thở
        
        vd ở BN nhồi máu cơ tim khi đã ổn định sẽ được ngừng liều an thần, giãn cơ => BN có khả năng hít thở và ổn định => chuyển dần sang SPONT (kh ổn thì cho vào thuốc lại)
        
        ban đầu áp lực Psupp ước lượng 12-14 => Vte & VTi ổn, đạt => giảm dần (theo dõi 5' rồi 60'...)
      - Phân loại
        
        AC PC: kiểm soát áp lực (áp lực bơm vào là hằng định) dành cho trẻ dưới 10kg hoặc có tt nhu mô phổi tiến triển. Vì trẻ còn nhỏ đường HH chưa hoàn thiện, dễ TT kh có áp lực lớn và bn đang tt nhu mô phổi cũng vậy.
        
        Áp lực hằng định: tình trạng đường thở và PN thay đổi thì thể tích bơm vào sẽ thay đổi. Vd đường thở rộng, máy bơm nhiều khí và ngược lại vd áp lực đó phải thắng để mở đường thở ra khi đường thở chếch hẹp => V bơm vào ít hoặc PN chứa đầy dịch đầy đàm ở trong bên => máy bơm vào khó => V chứa ít
        
        AC VC: kiểm soát thể tích (thể tích bơm vào là hằng định. Những BN lớn trẻ trên 10kg hoặc kh có tt nhu mô phổi tiến triển.
        
        Đường thở hẹp lại thì cùng 1 thể tích, áp lực phải lớn đường thở để bơm thể tích mình mong muốn => áp lực tăng cao dễ gây TT đường thở và phế nang
        
        => giảm áp lực bằng cách giảm P thể tích bơm vào , giảm peep, giảm pplat thấp < 30
    - - 2 áp lực
        
        vd hít vào: áp lực máy hít vào 10, thở ra: 5
        
        bn chỉ cần thắng áp lực = 5, đỡ mệt hơn. Nhưng kh thắng đc máy lại bơm vào tiếp.
      - ipap: áp lực dương hít vào gần giống ps ((áp lực hỗ trợ)
        
        bn hít vào, máy hỗ trợ thêm đến khi BN thở ra máy bơm duy trì, BN thở đến khi nào hết chu kì thì thôi.
        
        máy kh có van đóng lại nên liên tục, chỉ cung cấp áp lực ở thì hít vào và ít hơn ở thì thở ra
        
        có khoảng hở có lỗ khí trên mask, khí xì ra liên tục, nhiều hơn ở thì hít vào
        
        nhưng khác là nó kh chặn và cứ bơm
      - epap: áp lực dương thở ra gần giống peep
  - - - Vd hít vào 400 mà ta cho là Vi>Ve => thở ra vd 350 => chênh lệch 50ml/1 nhịp thở. mà 20 nhịp/phút => Vi>Ve: 100ml/phút => 6l/giờ=> vỡ phổi. Còn Ve<Vi sau 1h phổi xẹp hoàn toàn.
        
        Vậy khi ta hít vào ngắn thì sao? cơ thể sẽ bù trừ thở ra dài và ngược lại. Sẽ bù trừ ở những nhịp tiếp theo
  - - - V khí đi ra hoặc đi vào phổi/phút = Vti x f tần số = Vte x f
    - - khí đi vào nhưng kh tham gia tđk: từ mũi đến thế hệ 16
        
        khoảng chết giải phẫu
      - khoảng chết sinh lí
        
        pn bị tổn thương => có khí đi vào nhưng kh qua đc mạch máu để trao đổi do màng ứ dịch dày lên => o2 kh qua mm dc => 0 tđk đc
        
        pn bth, tdk bth nhưng 0 có mạch máu kh đến (vd thuyên tắc)
      - BN: sinh lý > giải phẫu
    - - Vt ( tầm 400-450) - Vd (thể tích khoảng chết 120-150ml) (9 xác thì đo)
    - - thở bth: Mv = Vt x f = 400 x 20 = 8l/phút => Thông khí phế nang = Ma = (400 - 150) x 20 = 5l/phút => trong 8l chỉ có 5l tham gia tđk
      - nhanh nông: Mv=200x40=8l/phút
        Thông khí phế nang = 2l/phút
        
        6l kh tham gia
        
        do hít vào => khí mới vào đc 1 ít bị đẩy ra ngoài
        
        dùng công nhiều hơn nhưng hiệu quả ít
  - - - Nên tăng cao lưu lượng => ti ngắn lại => te dài ra & chỉnh lưu lượng ít lại thì ti dài => te ngắn lại
        
        tăng cao lưu lượng sẽ đưa thông khí nhanh và thời gian thở ra dài (bn mới thở ra hết đc).
        
        Khuyết điểm: bơm càng nhanh đường khí mở nhanh dễ gây tổn thương đường thở (muốn bơm nhanh phải sd áp lực mạnh)
  - - - chỉnh càng cao => BN càng nổ lực thở vượt qua
        
        càng thấp=> chỉ cần tác động bên ngoài cũng ảnh hưởng đển trigger vd ở nhi: quan trọng vì chỉ có 1.8-2 mà nhịp tim bth trẻ nhanh có khi 160 => thay đỏi áp lực LN => máy nhận biết sai => cứ bơm liên lục gây tăng nhịp thở => BN tử vong (con nít nhịp thở có thể nhanh tầm 40 còn 160 thì quá cao)
  - - - khuyết điểm: khi máy bơm vào ở cuối thì hít vào thì áp lực PN là lớn nhất => PN căng => giữ lại: PN phải chịu 1 áp lực lớn trong 1 khoảng tgian mới thở ra => giai đoạn cấp & những BN O2 đạt đủ tự nhiên thì kh cần xài