1. จุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดการติดเชื้อ: แบคทีเรีย โปรโตซัว เชื้อรา
   ไวรัส พยาธิต่างๆ
2. แหล่งของเชื้อโรค (Reservoir) เป็นที่ให้เชื้อโรคเจริญเติบโต
   และมีการขยายตัว
3. ทางออกของเชื้อโรคจากแหล่งแพร่เชื้อโรค (Exit routes) เช่น ระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร ระบบขับถ่ายปัสสาวะ ระบบอวัยว่ะสืบพันธุ์ เลือด ผิวหนังหรือเยื่อบุภายในช่องอวัยวะ
   
   4. สิ่งนำเชื้อหรือวิธีแพร่กระจายเชื้อ (Mode of transmission)
      การนำเชื้อมีดังนี้

• อากาศ
• อาหารเเละน้ำ
• สัมผัสโดยตรง
• วัตถุต่างๆ
• สัตว์เเละเเมลงต่างๆ
• บุคคลที่มีเชื้อโรตนั้นเอง
  
  

การแพร่กระจายเชื้อจุลชีพปนเปื้อนผลิตภัณฑ์ของเลือด อาหาร น้ำ
ยา สารน้ำที่ให้แก่ผู้ป่วย ซึ่งการแพร่กระจายเชื้อทำให้เกิดการติดเชื้อ
ในผู้ปุวยหลายราย เช่น การติดเชื้อ Salmonella จากอาหาร

 การสูดหายใจเอาเชื้อที่ลอยอยู่ในอากาศเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจ
 เชื้อจุลชีพจะอยู่ในรูปของ Droplet nuclei ขนาดประมาณ 1-5 micron หรือฝุ่นล่องลอยอยู่ในอากาศ: เชื้อวัณโรค

วิธีแพร่กระจายเชื้อที่พบได้บ่อยที่สุด
 Direct Contact กระจายเชื้อจากคนสู่คน
 Indirect Contact การสัมผัสกับสิ่งของหรืออุปกรณ์เครื่องมือ
ทางการแพทย์ที่มีเชื้อปนเปื้อน
 Droplet Contact การสัมผัสกับฝอยละอองน้ำมูก น้ำลายของ
ผู้ที่มีเชื้ออยู่ ขนาดใหญ่กว่า 5 micron เกิดขึ้นในระยะไม่เกิน 3 ฟุต

ทางเดินหายใจทางเดินอาหาร อวัยวะสืบพันธุ์ และผิวหนังที่มีการฉีกขาด

1.ความเครียด

2. ภาวะด้านโภชนาการ

3. ความอ่อนเพลีย

4. ภาวะภูมิแพ้หรือมีโรคเรื้อรัง

5. ได้รับความร้อนหรือเย็นจัดมากเกินไป

6. เพศ

7. กรรมพันธุ์

8. อายุ

9. การรักษาทางการแพทย์บางชนิด

10. อาชีพ

11. ความผิดปกติของการเผาผลาญสารอาหาร

2. การล้างมือด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ (Hygienic hand washing) และ/การล้างมือด้วยแอลกอฮอล์เจล (Alcohol gel)

3. การล้างมือก่อนทำหัตถการ (Surgical hand washing)

วัตถุประสงค์เพื่อป้องกันการ แพร่กระจายเชื้อโรคจากพยาบาลสู่ผู้ป่วย จะใช้ในห้องผ่าตัด ห้องคลอด รวมถึงผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน

ใช้เพื่อป้องกันฝุ่นละออง ลดโอกาสเสี่ยงต่อการติดเชื้อจาก การแพร่กระจายทางอากาศการสัมผัสกับละอองเสมหะ และป้องกัน การกระเด็นของเลือด สารคัดหลั่งหรือหนองที่ออกจากตัวผู้ป่วยขณะ ทำกิจกรรมทางการพยาบาล

การสวมหมวกคลุมผมเป็นการลดการแพร่กระจายเชื้อโรคจาก ผมของพยาบาลสู่ผู้ป่วย จะใช้ในห้องผ่าตัด ห้องพักฟื้นหลังผ่าตัด และ ห้องคลอด สำหรับพยาบาลที่ปฏิบัติงานในหอผู้ป่วยทั่วไปสามารถ ป้องกันการแพร่กระจายเชื้อโรคจากเส้นผมสู่ผู้ป่วยด้วย การรักษา ความสะอาดของเส้นผม หากผมยาวให้รวบมัดผมให้เรียบร้อย

1. ป้องกันสิ่งสกปรกสัมผัสมือ เช่น เมื่อจำเป็นต้องจับเลือด สารน้ำสารคัด หลั่ง อุจจาระ และปัสสาวะของผู้ป่วย เป็นต้น

2. เมื่อต้องเคลื่อนย้ายเครื่องมือเครื่องใช้ของผู้ปวยที่ผ่านการใช้งานแล้ว

การสวมรองเท้าคลุมเป็นการสวมทับรองเท้าที่สวมอยู่ เพื่อ ป้องกันเลือดหรือสิ่งคัดหลั่งต่างๆ ของผู้ป่วยกระเด็นสัมผัสร่างกาย พยาบาล โดยเฉพาะผู้ป่วยเป็นโรคที่สามารถติดต่อทางเลือด และ สิ่งคัดหลั่งต่างๆ มักจะใช้ในห้องผ่าตัดและในห้องคลอด

การสวมแว่นตาป้องกันมีวัตถุประสงค์เพื่อปูองกันเลือดหรือ สิ่งคัดหลั่งต่างๆ กระเด็นเข้าตา การสวมให้สวมทับผ้าปิดปากและจมูก

Infectious diarrhea, Infectious wound , Abscess , Viral hemorrhagic infections ไข้เลือดออก, Viral conjunctivitis , Lice (โลน) , Scabies(หิด) , Croup (คอตีบ) Hepatitis, Rabies, Poliomyelitis, Tetanus, ริดสีดวงตา (Trachoma) ตาอักเสบจากเชื้อ หนองใน (Gonococcalophthalmitis)

โรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง (SARS)
โรคไข้หวัดนก (Avain Influenza)
สุกใส (Chickenpox)
วมทั้งผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อหรือ Colonization ของเชื้อที่ดื้อยา เช่น Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) และเชื้อ Multidrug-resistant gram negative bacilli (MDR-GNB) เป็นต้น

อุปกรณ์เครื่องมือที่ต้องสอดใส่เข้าสู่เนื้อเยื่อปราศจากเชื้อ หรือกระแสโลหิต เช่น เครื่องมือผ่าตัด เข็ม สายสวนปัสสาวะ

• การทำลายเชื้อPasteurization; น้ำยาทำลายเชื้อระดับสูง

• เมื่อมีโอกาสและเวลาควรออกกำลังกาย เมื่อมีโอกาสและเวลาควรออกกำลังกาย
• เมื่อต้องสัมผัสหรืออยู่ใกล้ผู้ป่วย ต้องสวมเครื่องป้องกันตามความ
  เหมาะสม
• มีสติในการทำงาน
• รักษาความสะอาดของร่างกาย ตัดเล็บสั้น สระผม รวบเก็บเรียบร้อย
• เครื่องแต่งกายสะอาด
• หมั่นสังเกตตนเอง เมื่อเจ็บป่วยต้องรักษา และตรวจร่างกายประจำปี