Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

TUYẾN YÊN - Coggle Diagram

- - - - Đc tổng hợp ở các TB somatotroph ở thuỳ trước tuyến yên và lactogen từ nhau thai người
        
        hormone somatotropin
      - 191 acid amin trong 1 chuỗi polypeptid thẳng với 2 cầu nối disulfide
      - Kích thích bởi GHRH từ hạ đồi
    - - Tác động trực tiếp
        
        Mô đích: cơ bám xương, gan, mô mỡ
        
        thông qua thụ thể có liên quan tyrosine kinase
      - Tác động gián tiếp
        
        sản xuất somatomedin (IGF) ở gan
        
        Somatomedin C hay IGF-1 là quan trọng nhất
      - Kháng insulin và tăng đường huyết
        
        giảm vận chuyển và sử dụng glucose ở mô đích như mô cơ và mô mỡ
      - Tăng tổng hợp protein và kích thích tăng trưởng các cơ quan
        
        tăng thu nhận acid amin
        
        Tăng tổng hợp DNA,RNA và protein
        
        Tăng huy động acid béo từ các tổ chức mỡ
        
        tăng acid béo tự do trong máu , tăng sử dụng acid béo cho năng lượng
        
        cơ thể để dành protein và glucose cho sự phát triển
      - Kích thích sụn và xương phát triển
        
        Sụn tiếp hợp đầu xương được mở rộng và nhiều xương tích tụ vào các đầu xương dài
        
        Tăng chuyển hoá trong các TB sụn và tăng sinh tb sụn
    - - Bài tiết theo nhịp, mỗi nhịp cách nhau 2h, nhiều nhất trong vòng 1h khi ngủ(giai đoạn II,IV của chu kì ngủ)
      - Tốc độ bài tiết
        
        ko cố định
        
        cao nhất ở tuổi dậy thì và thấp nhất khi cơ thể lão hoá
      - Vùng hạ đồi điều hoà qua 2 con đường
        
        Kích thích
        
        GHRH
        
        somatotroph của thuỳ trước
        
        thụ thể màng TB gắn với andenylyl cyclase và phospholipase C qua Gsprotein
        
        chất chuyển tin thứ 2
        
        cAMP và IP3/Ca2+
        
        Ức chế
        
        somatostatin
        
        thụ thể màng TB gắn với adenylyl cyclase qua G1protein
        
        ức chế tạo cAMP
      - Cơ chế điều hoà ngược âm tính
        
        GHRH ức chế sự bài tiết của chính nó
        
        Somatomedins, sản phẩm phụ của qt tsc động của GH lên mô đích, ức chế bài tiết GH ở tuyến yên trước
        
        GH và somatomedins kích thích bài tiết somatostatin ở hạ đồi
      - Yếu tố kích thích
        
        giảm glu máu,giảm acide béo tự do,arginin,đói,hormon sinh dục,tập thể dục,stress,giấc ngủ giai đoạn II<IV, chất đồng vận alpha-adrenergic
      - Yếu tố ức chế
        
        tăng glu máu,tăng acid béo tự do,béo phì,lão hoá,somatostatin,somatomedin,GH,chất đồng vận beta-adrenergic, thai kì
  - - - là glycoprotein , trọng lượng 28 000
      - Hạ đồi
        
        TRH
        
        thuỳ trước tuyến yên
        
        TSH
        
        tuyến giáp
        
        T3,T4
    - - Giải phóng hormon giáp
      - Kích thích TB giáp tăng kích thước và sản xuất hormon giáp
      - Tăng số lượng tb tuyến giáp với sự thay đổi hình thể từ hình khối sang trụ
    - - hoạt hoá adenylyl cyclase
        
        tạo chất truyền tin thứ 2 cAMP
    - - Lạnh
        
        (+) hạ đồi bài tiết TRH
      - Phản ứng xúc cảm
        
        (+) hạ đồi
      - Cơ chế điều hoà ngược âm tính
        
        T3,T4 tăng
        
        (-) tuyến yên trước
  - - - Cấu tạo
        
        là 1 polypeptid có 39 acid amin
      - Tác động
        
        Kích thích TB lớp bó và lưới của vỏ thượng thận làm tăng hoạt động bài tiết của tb
      - Hạ đồi
        
        CRH
        
        Tuyến yên trước
        
        ACTH
        
        Vỏ thượng thận
        
        Cortisol và androgen
      - Cơ chế
        
        ACTH + thụ thể màng
        
        hoạt hoá enzym adenyl cyclaz
        
        cAMP
        
        hoạt hoá enzym proteinkinaz A
        
        tổng hợp cholesteron
        
        1 more item...
      - Điều hoà bài tiết
        
        Stress về thể xác và tinh thần
        
        (+) hạ đồi
    - - tạo sắc tố da ở người nếu nồng độ tăng
      - bệnh Addison(suy tuyến thượng thận nguyên phát)
        
        POMC và ACTH tăng do cơ chế điều hoà ngược âm tính
        
        sắc tố da
      - có trong POMC, từ việc thuỷ phân hợp chất trung gian ACTH
    - - Lên tb vỏ thượng thận
        
        Tức thì
        
        kích thích vận chuyển cholesteron tới ti thể
        
        kích thích gắn cholesteron vào cytochrome P450
        
        kích thích enzym cholesterol desmolase
        
        Lâu dài
        
        kích thích qt phiên mã gen tổng hợp cytochrome P450, adrenodoxin
        
        tăng biểu hiện thụ thể với chính ACTH
        
        kích thích tb tăng sản gây phì đâị các tuyến
    - - Yếu tố kích thích
        
        giảm cortisol mmáu,stress, hạ glu máu, phẫu thuật,chán thương,rối loạn tâm lý, chất đồng vận alpha-adrenergic, đối kháng beta-adrenergic,ADH,serotonin
      - Yếu tố ức chế
        
        tăng cortisol máu, opiod,somatostatin
  - - - là glycoprotein
    - - Trên tinh hoàn
        
        FSH kích thích tb Sertoli trong ống sinh tinh phát triển, bài tiết các chất sinh tinh trùng và inhibin
        
        LH kích thích TB kẽ Leydig tiết testosteron
      - Trên buồng trứng
        
        FSH kích thích nang trứng trưởng thành, nang trứng trưởng thành nhanh nhất sẽ trở thành nang trứng chín và sẽ phóng trứng
        
        LH
        
        kích thích tb hạt tiết hormon estrogen
        
        duy trì hoàng thể và kích thích hoàng thể tiết ra progesteron và estrogen, inhibin
    - - GnRH
        
        Tuyến yên trước
        
        LH,FSH
        
        tinh hoàn
        
        Testosteron
        
        buồng trứng
        
        Progesteron, estrogen
    - - Điều hoà ngược âm tính
        
        Testosteron
        
        (-) hạ đồi,(-) tuyến yên
        
        inhibin
        
        (-) tuyến yên
        
        Progesteron+estrogen
        
        (-) hạ đồi
      - Điều hoà ngược dương tính của estrogen
        
        ngày 12 của chu kì
        
        estrogen tăng cao
        
        (+) tuyến yên tiết LH gấp 6 lần,FSH gấp 2 lần
        
        trứng rụng
  - - - ĐC tổng hợp bởi tb lactotroph thuỳ trước tuyến yên
      - tương tự GH, có 198 acid amin trong chuỗi đơn polypeptid với 3 càu nối disulfude
    - - Dopamine,TRH
        
        Tuyến yên trước
        
        Prolactin
        
        Tuyến vú
    - - Phát triển tuyến vú
        
        Cùng estrogen và progesteron
        
        trong giai đoạn dậy thì
        
        kích thích tăng sinh và phân nhánh ống tuyến vú
        
        trong thai kì
        
        kích thích tăng trưởng và phát triển các nang tuyến vú để tạo sữa
      - Tạo sữa
        
        kích thích sinh sữa
        
        kích thích quá trình sinh tổng hợp của sữa
        
        lactose, casein, lipid
        
        Trong thai kì, nồng độ estrogen và progesteron tăng cao ức chế các thụ thể prolactin trong tuyến vú
        
        ngăn chặn tác động của prolactin
      - Ức chế rụng trứng
        
        ức chế tổng hợp và phóng thích GnRH
        
        Ở nam, khi prolactin cao ( u tế bào tiết prolactin)
        
        ức chế tiết GnRH
        
        vô sinh
    - - Kích thích
        
        TRH,thai kì,cho con bú,ngủ,stress,chất đối vận dopamin
      - Ức chế
        
        Cơ chế điều hoà ngược (-)
        
        Prolactin ức chế bài tiết chính nó
        
        tăng tổng hợp và bài tiết dopamin
        
        Dopamin
        
        lấn át tác dụng kích thích của TRH
        
        ở phụ nữ ko mang thai, ko cho con bú
        
        Bromocriptine,somatostatin
- - - - Trên thận
        
        Tăng tính thấm nước của ống lượn xa và ống góp
        
        Thụ thể V2+ adenylyl cyclase thông qua protein Gs
        
        Chất truyền tin thứ 2 cAMP
      - Co cơ trơn mạch máu
        
        Thụ thể V1+ phospholipase C thông qua protein Gq
        
        Co các tiểu ĐM và tăng tổng kháng trở ngoại biên
        
        Chát truyền tin thứ 2 là IP3/Ca 2+
    - - Là neuropeptid, gồm 1 chuỗi 9 amino acid
    - - Tăng áp suất thẩm thấu máu
        
        thụ thể áp suất vùng hạ đồi
        
        (+) tuyến yên sau và ngược lại
      - Giảm thể tích tuần hoàn
        
        Giảm thể tích dịch ngoại bào từ 10% trở lên
        
        giảm áp suất đm
        
        thụ thể áp suất ở nhĩ trái,đm cảnh và cung đm chủ
        
        hạ đồi
        
        tăng bài tiết ADH(ngay cả khi áp suất thẩm thấu huyết tương thấp hơn bt)
      - Khác
        
        Đau, buồn nôn, hạ đường huyết, các thuốc (nicotine, opiate, thuốc điều trị ung thư)
        
        Kích thích bài tiết ADH
        
        Ethanol, α-adrenergic, ANP
        
        ức chế bài tiết ADH
  - - - giống ADH
    - - Bài tiết sữa
        
        Khi trẻ mút vú
        
        Oxytocin tiết ra
        
        co các tb biểu mô lót trong các ống nhỏ
        
        đẩy sữa vào các ống lớn
        
        chảy ra ngoài núm vú
      - Co thắt tử cung
        
        ở nồng độ cực thấp, Oxytocin gây các cơn co mạnh theo nhịp ở cơ trơn tử cung
    - - Yếu tố chủ yếu là động tác mút vú
        
        nhân trên thị và cạnh não thất vùng dưới đồi
        
        tiết Oxytocin từ tuyến yên sau
      - Khác
        
        Hình ảnh, âm thanh và mùi hương của trẻ sơ sinh, sự nở của khung chậu, cực khoái
        
        kích thích
        
        Opioid
        
        Ức chế