Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

(อริยสัจ4) - Coggle Diagram

- - - - 1.หลักกรรม
        
        สมบัติ4
        
        1.คติสมบัติ
        
        1 more item...
        
        2.อุปธิสมบัติ
        
        1 more item...
        
        3.กาลสมบัติ
        
        1 more item...
        
        4.ปโยคสมบัติ
        
        1 more item...
        
        =จุดแข็งที่ช่วยส่งเสริมให้ผลดีปรากฎชัดย่ิงขึ้น
        
        วิบัติ4
        
        1.คติวิบัติ
        
        2.อุปธิวับัติ
        
        1 more item...
        
        3.กาลวิบัติ
        
        1 more item...
        
        4.ปโยควิบัติ
        
        1 more item...
        
        =จุดอ่อนหรือความบกพร่อมที่ไม่เอื้อให้กรรมดีปรากฎ แต่ทำให้ปราฏผลชั่ว
        
        3.อบายมุข4
        
        3.การเป็นนักเลงการพนัน
        
        4.การคบคนชั่วเป็นมิตร
        
        2.การเป็นนักเลงสุรา
        
        1.การเป็นนักเลงหญิง
        
        2.อกุศลกรรมบถ10
        
        กายกรรม
        
        การลักขโมย ฉ้อโกง
        
        การล่วงเกินลูกเมียและของรักผู้อื่น
        
        การฆ่าสัตว์ รังแก เบียดเบียน
        
        วจีกรรม
        
        การพูดคำหยาบ แช่งด่า
        
        การพูดส่อเสียดให้แตกสามัคคีกัน
        
        การพูดโกหกหลอกลวง
        
        การพูดเพ้อเจ้อ เหลวงไหล
        
        มโนกรรม
        
        ความโลภ
        
        การคิดพยาบาท ปองร้าย
        
        ความหลงผิด เห็นผิดครรลองคลองธรรม
      - ภวตัณหา=ความอยากเป็น
        
        กามตัณหา =ความอยากได้
        
        วิภวตัณหา=ความไม่อยากเป็น
    - - อายตนะ=เครื่องรับรู้+สิ่งที่ถูกรู้
        
        อายตนะภายใน6=เครื่องรับรู้=อินทรีย์6
        
        ลิ้น (ชิวหา)
        
        จมูก (ฆานะ)
        
        หู (โสตะ)
        
        ตา( จักษู)
        
        กาย กาย
        
        ใจ มโน
        
        อายตนะภายนอก6=สิ่งที่ถูกรับรู้= อารมณ์6
        
        รส รสะ
        
        สัมผัส โผฎฐัพพะ
        
        เสียง สัททธ
        
        รูป รูปะ
        
        สิ่งที่ใจรับรู้ ธรรมารมณ์
        
        กลิ่น คันธะ
        
        เมื่ออายตนะภายใน+อายตนะภายนอก+วิญญาณ(การรู้แจ้งอารมณ์) = ผัสสะ = เวทนา( สุขหรือทุกข์)
  - - - 6.มงคล38
        
        16 การประพฤติธรรม(ธมมจริยา)ถูกต้องดีงาม เที่ยงตรง ไม่ลำเอียง
        
        การประพฤติตามธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า
        
        การประพฤติเป็นธรรม
        
        ความยุติธรรม คือการกระทำด้วยเหตุผล ไม่ใช่เฉพาะผู้ใหญ่ ไม่ลำเอียงด้วยอคติ4 ลำเอียงเพราะรัก +ชัง+หลง+กลัว
        
        19การงดเว้นจากความชั่ว(อารตี วิรตี ปาปา)
        
        อกุศลกรรมบถ10
        
        20 การงดเว้นจาการดื่มน้ำเมา(มชชปานา จ สญญโม)
        
        5.กุศลกรรมบถ 10
        
        4.บุพพนิมิตของมัชฌิมาปฎิปทา7คือสิ่งที่เป็นเครื่องหมายให้รู้หรือบอกล่วงหน้า
        
        7.โยนิโสมนสิการ
        
        รู้จักใช้ความคิดให้ถูกวิธี
        
        6.อัปปมาทสัมปทา
        
        ความไม่ประมาท
        
        5.ทิฎฐิสัมปทา
        
        มองเห็นส่ิงทั้งหลายตามเหตุปัจจัย
        
        4.อัตตสัมปทา
        
        ฝึกฝนอบรมพัฒนาตนให้ดีย่ิงขึ้น
        
        3.ฉันทสัมปทา
        
        ความพอใจใฝ่รักในปัญญา จริยธรรม ใฝ่รู้ ใฝ่ดึ
        
        2.สีลสัมปทา
        
        การมีวินัย มีระเบียบในชีวิตของตน
        
        1.กัลยาณมิตตตา
        
        การมีเพื่อนที่ดีแนะนำประโยชน์
        
        3.ดรุณธรรม6(ธรรมที่เป็นหนทางแห่งความสำเร็จ)
        
        5.ธรรมานุวัติ
        
        ทำแต่สิ่งที่ถูกต้องดีงาม ตั้งมั่นในสุจริต ทั้งชีวิตและการงาน
        
        6.อลีนตา
        
        มีความขยันหมั่นเพียร อนทน ไม่ท้อแท้เฉื่อยชา
        
        4.สุตะ
        
        ตั้งใจเรียนรู้ให้จริง ถ้ามีความรู้มากจะเรียกว่าพหูสูต(ซึ่งเป็นต้นทางแห่งปัญญาและความเจริญ
        
        3.พุทธานุมัติ
        
        ได้คนดีเป็นแบบอย่าง(คนดีคือคนมีปัญญา มีคุณธรรม=สัตบุรุษ=บัณฑิต)
        
        2.ศีล
        
        มีระเบียบวินัย โดยไม่ก่อเวรภัยแก่ผู้อื่นและสังคม รู้จักให้อภัย ทำตนให้เป็นประโยชน์ต่อตนเอง และสังคม
        
        1.อาโรคยะ
        
        รักษาสุขภาพดีไม่มีโรคทั้งกายและใจ โดยการกินอาหารที่ดี ออกกำลังกายสมำเสมอ บริหารจิตที่ดี ทำสมาธิ
        
        2.กุลจิรัฎฐิติธรรม4(ข้อปฎิบัติสำหรับการรักษาวงศ์ตระกูลให้ดำรงอยู่ได้นาน
        
        1.การแสวงหาพัสดุที่หายไปคือสิ่งของจำเป็นในครอบครัวเช่น ปัจจัย 4 ดังนั้นจำเป็นต้องมีเงินที่ได้มาด้วยสุจริตในการจัดซื้อหามา
        
        4.การตั้งคนมีศีลธรรมเป็นพ่อบ้านแม่เรือน
        
        3.การรู้จักประมาณในการใช้จ่าย รู้จักประหยัด รู้จักกิน รู้จักใช้
        
        2.การบูรณะซ่อมแซมพัสดุที่เก่าชำรุด
        
        1.สติปัฎฐาน4(ข้อปฎิบัติที่เป็นที่ตั้งแห่งสติ)
        
        4.ธัมมานุปัสสนาสติปัฎฐาน
        
        การตั้งสติกำหนดพิจารณาธรรมที่เป็นกุศลหรือเป็นอกุศลที่เกิดในใจนั้นว่าธรรมทั้งหลายอาศัยเหตุปัจจัยเกิดขึ้น เมื่อเหตุดับ ธรรมก็ดับไปด้วย ไม่มีสิ่งใดที่แท้จริง
        
        3.จิตตานุปัสสนาสติปัฎฐาน
        
        ให้รู้ว่าจิตขณะนั้นเป็นอย่างไรมีความขุ่นมัว ฟุ้งซ่าน เกียจคร้าน หดหู่ หรือขยัน
        
        2.เวทนานุปัสสนาสติปัฎฐาน
        
        ความสุข ทุกข์ ความเฉยๆนั้น
        
        1.กายานุปัสสนาสติปัฎฐาน
        
        กายนี้ไม่มีตัวตน ต้องมีแก่ เจ็บ ตายและกำหนดรู้อิริยาบถต่างๆ
        
        3.สัมมาวายามะ พยายามชอบ
        
        4.สัมมาสังกัปปะ คิดชอบ
        
        2.สัมมากัมมัน การกระทำชอบ
        
        5.สัมมาวาจามะ พูดชอบ
        
        6.สัมมาสติ ระลึกชอบ
        
        1.สัมมาทิฐิ เห็นชอบ
        
        7.สัมมาสมาธิ จิตตั้ง
        
        8.สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ
    - - สุข2
        
        สามิสสุข
        
        สุขที่เกิดจากการอาศัยเครื่องล่อทั้งวัตถุหรืออารมณ์ภายนอก ได้แก่กามคุณทั้ง 5 (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส)
        
        นิรามิสสุข
        
        ความสุขที่ไม่ต้องอาศัยเครื่องล่อหรือกามคุณ เป็นความสงบหรือได้รู้แจ้งตามความจริง
        
        เจตสิกสุข
        
        สุขทางใจ
        
        กายิกสุข
        
        สุขทางกาย