Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 8 Nursing care of the newborn - Coggle Diagram

- - - - ค่อนข้างกลม
      - แขนขาสั้นเมื่อเทียบกับ
        ผู้ใหญ่
      - จุดกึ่งกลางลำตัวอยู่บริเวณสะดือ
      - ศีรษะโตเมื่อเทียบกับลำตัว
      - วงรอบศีรษะจะใหญ่กว่าวงรอบหน้าอกเล็กน้อย
    - - สีชมพู อ่อนนุ่ม เรียบ
      - มีขนอ่อนบริเวณแขน ขา หน้าผาก จะร่วงเมื่ออายุประมาณ 1 สัปดาห์
      - ปกคลุมด้วยไข (Vernix caseosa)
      - ผิวหนังลาย หรือเป็นจ้ำสีขาวซีดสลับกับสีคล้ำ (Marble skin or cutis marmorata) เกิดจากหลอดเลือดบางส่วนขยายตัวและบางส่วนหดตัว
      - อาการเขียวที่ปลายมือและปลายเท้า (Peripheral cyanosis or acrocyanosis) เป็นภาวะปกติที่เกิดขึ้นเนื่องจากมีเลือดดํามาคั่งมาก มัก เกิดเพียงเวลาสั้นๆ เมื่อร่างกายทารกพบกับความเย็น
      - ปานเขียว (Mongolian spots) ผิวหนังจะมีลักษณะสีน้ำเงินปนเทา
      - Erythema toxicum (Urticaria neonatorum)
        ผื่นสีชมพูขนาด 1-2 เซนติเมตรตรงกลางผื่นมีตุ่มมนูนสีนวลขนาด เท่าหัวเข็มหมุดกระจายไปทั่วร่างกาย
      - Hemangiomas การงอกขยายของเส้นเลือดฝอยใต้ผิวหนัง ทำให้ผิวหนังแดง พบบริเวณท้ายทอย หนังตาบน หน้าผาก ริมฝีปากบน
    - - facial nerve palsy หายเองใน 1-2 wk
      - Cephalhematoma การมีเลือดออกใต้เยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะ อยู่บนกระดูกกะโหลกศีรษะแต่ละชิ้นจะไม่ข้ามรอยประสานของกะโหลก พบในทารกที่ใช้เครื่องสูญญากาศช่วย หายเองใน 1-2 เดือน
      - Anterior fontanelle รูปสี่เหลี่ยนมขนมเปียกปูน กว้าง ~2-3cms. ยาว ~3-4cms
      - Posterior fontanelle รูปสามเหลี่ยม
        กว้าง ~1–2 c ms
      - นุ่ม ตึง แต่ไม่โป่ง รอบศีรษะ 33-35 ซม
      - การเกยกนั ของกะโหลกศีรษะ (Molding) ขณะผ่านทางคลอดของมารดา ประมาณวันที่ 3-4 หลังเกิดจะกลับเป็นปกติ
      - Caput succedaneum ส่วนนำในการคลอดถูกกดขณะผ่านทางคลอดของมารดา ทำให้
        มีน้ำคลั่งอยู่ในชั้นเยื่ออ่อนของหนังศีรษะ การบวมของหนังศีรษะนี้จะบวมล้ำรอยประสานของกระดูกกะโหลกศีรษะแต่ละชิ้นได้ หายเองใน 2-3 วัน
    - - เลือดออกที่บริเวณตาขาว (subconjunctival hemorrhage)
        หายเองใน 2 – 3 สัปดาห์
    - - ทารกแรกเกิดสามารถหายใจทางจมูกเท่านั้น หลังเกิด 6 สัปดาห์ จึงสามารถหายใจทางปากได้
    - - ริมฝีปากแหว่ง (cleftlips)
      - เพดานโหว่ (cleft palate)
      - ฟันขึ้น
      - retention cyst หรือ epstein’s pearl คือจุดขาว ๆ เล็ก ๆ เท่าหัวเข็มหมุด บนเพดานปาก
      - Tongue tie
    - - คางเล็ก และสั้นกว่าปกติ Pierre Robin Syndrome
        
        ลิ้นตกไปข้างหลัง ทำให้หายใจไม่สะดวก ให้นอนคว่ำหรือนอนตะแคงข้างใดข้างหนึ่ง
    - - อยู่ในระดับหางตา
      - ติ่งเนื้องอกข้างหู (preaudicular skin tag)
    - - ปีกที่คอยื่นออกมาทั้งสองข้างและแผ่ติดไปยังไหล่ในผู้ที่เป็นโรคทางพันธุกรรมคือ
        turner’ syndrome หรือ Down’s syndrome
    - - กลม สมมาตร กระดูกอ่อนและนุ่ม บางคนพบเต้านมทั้งสองข้างใหญ่ คัดตึง และมีสารสีขาวจาง ๆ คล้าย
        น้ํานมเรียกว่า Witch’s milk ห้ามบีบเค้นเต้านมเพราะจะทําให้อักเสบ
    - - หายใจโยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้องและกระบังลม หายใจไม่สม่ำเสมอ
      - RR 30-60 ครั้ง/นาที
      - คลอดก่อนกำหนด มีการหายใจเร็วสลับหยุดเป็นครั้งคราว นาน 5-10 วิ คือ Periodic breathing
    - - PR 120-160 ครั้ง/นาที
      - ทารกแรกเกิดอาจฟังไม่ได้ยินเสียง Murmur
    - - กลม ยื่นออกมาเล็กน้อย
      - สายสะดือ สีขาวแกรมเทา มีเส้นเลือดแดง 2 เส้น เส้นเลือดดำ 1 เส้น หลุดเองใน 1-2 wk
    - - เพศหญิง
        
        ครบกําหนด Labia majora ทั้งสองข้างจะเข้ามาชิด
      - เพศชาย
        
        ครบกำหนด อัณฑะจะลงมาอยู่ในถุงอัณฑะ รูเปิดปัสสาะอยู่ปลายองคชาติ
        
        Hydrocele
- - - - Preterm บาง สีแดง มองเห็นหลอดเลือดชัด บวม
      - Term สีแดงหรือ สีชมพู ผิวเรียบตึง
      - Post term ลอกและมีรอยย่น
    - - Preterm มีมากตามลำตัว โดยเฉพาะหน้าและไหล่
      - Term มีเล็กน้อย หลังและไหล่
      - Poet term ไม่มีขนอ่อนตามลำตัว
    - - Preterm ไม่มี หรือมีเพียงไม่กี่เส้นทางด้านหน้า
      - Term เส้นลึกชัดเจน กระจายทั่ว
      - Post term เหมือนทารกครบกำหนด
    - - Preterm มีขนาดเล็ก ไม่มีลานนม/มีน้อย
      - Term ตูมเต่งทั้งชาย หญิง
      - Post term เหมือนทารกครบกำหนด
    - - Preterm กระดูกอ่อนแบนราบ งอไปมา
      - Term กระดูกอ่อนหนา ได้ทรง รูปร่างดี
      - Post term เหมือนทารกครบกำหนด
    - - Preterm ถุงอัณฑะไม่มีรอยย่น : อัณฑะไม่ลงถุง เห็น labia minora และ clitoris
      - Term ถุงอัณฑะมีรอยย่นลึก อัณฑะเริ่มลงถุง ไม่เห็น labia minora และ clitoris
      - Post term เหมือนทารกครบกำหนด
- - - - การดูแลอุณหภูมิกาย
      - ทำทางเดินหายใจให้โล่ง
      - การกระตุ้นให้ทารกหายใจด้วยการสัมผัส
  - - - การเช็ดตาทารก
        
        ใช้สำลีปลอดเชื้อ ชุบด้วย N.S.S. 2 ก้อนบีบพอหมาด
        
        เช็ดจากหัวตาไปหางตา
      - การหยอดตา
        
        เปิดตาทารก (การเปิดตาต้องเปิดใหเ้ห็นeye
        ball และ cornea)
        
        หยอดตาด้วย 1% Silver Nitrate บนเยื่อบุลูกตาค่อนมาทางหัวตา 1 หยด
        
        หยอดตาอีกข้างเช่นเดียวกัน
      - การวัดปรอททางทวารหนัก
      - การเช็ดไขตามร่างกายทารก
      - การทำความสะอาดศีรษะทารกแรกคลอด
      - การทำความสะอาดร่างกายทารก
      - การวัดรอบศีรษะ รอบอก และความยาวมารก
      - การทำความสะอาดสะดือทารกแรกคลอด
      - การดูด Gastric Content
      - การฉีด Vitamin K1, HBV
      - การผูกป้ายข้อมือ
      - การห่อตัวทารกแบบคลุมศีรษะ
      - การให้ความอบอุ่นทารกแรกเกิด
- - - - ชั่งน้ำหนักตัวทารก โดยมีผ้าปูรอง
      - สวมเสื้อ ผ้าอ้อม ห่อตัวทารก ไม่ควรเปิดเผยร่างกายทารกเกินความจำเป็น
      - ให้การพยาบาลทารกภายใต้ Radiant heater
      - หลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานที่ที่เย็น