Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการคลอด - Coggle Diagram

- - - - 1.1แรงหดรัดตัวของมดลูก
        (Uterine contraction)
        
        เกิดจากการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูกส่วนบน
        
        1.Increment มดลูกเริ่มหดตัว
        
        2.Acme มดลูกหดตัวเต็มที่
        
        3.Decrement มดลูกเริ่มคลายตัว
        
        ลักษณะการหดรัดตัวของมดลูก
        
        1.Duration : ช่วงที่มดลูกเริ่มหดรัดตัวจนถึงเริ่มคลายตัว
        
        2.Interval : ช่วงตั้งแต่มดลูกเริ่มหดรัดตัวครั้งแรกจนถึงเริ่มหดรัดตัวครั้งใหม่
        
        Intensity (Severity) : ความแรงในการหดรัดตัวของมดลูก
        
        Mild มดลูกนิ่มคล้ายแก้ม
        
        Moderate มดลูกคล้ายคาง
        
        Strong มดลูกคล้ายหน้าผาก
        
        ขณะเบ่ง
        
        Frequency - ความถี่ในการหดรัดตัวของมดลูก จำนวนครั้ง/30 นาที
        
        Good Uterine contraction
        
        Interval 2-3 min
        
        Duration 45-60 วินาที
        
        Intensity Moderate (++)/ Strong (+++)
        
        Upper uterine segment, Lower uterine segment
      - 1.2 แรงเบ่ง
        (Bearing down effort)
        
        แรงที่เกิดจากการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อหน้าท้องและกระบังลม
        
        มารดาไม่มีแรงเบ่ง, มาดาเบ่งคลอดไม่ถูกวิธี
    - - 2.1ช่องทางคลอดส่วนกระดูก
        (Bony passage or Hard part)
        
        กระดูกอุ้งเชิงกราน Pelvic bone
        
        Sacrum
        
        Coccyx
        
        Innominate bone 2 ชิ้น
        
        ส่วนของเชิงกราน
        
        False pelvis อยู่เหนือ pelvic brim
        
        2.True pelvis อยู่ต่ำกว่า pelvic brim เป็นส่วนที่สำคัญต่อการคลอดมาก
        
        ช่องเข้าของเชิงกราน (Pelvic inlet)
        
        ถือว่าศีรษะของทารกมี Engagement เมื่อศีรษะของทารกส่วน Biparietal diameter เคลื่อนผ่าน Pelvic inlet
        
        การประเมินขนาดของ Obstetrical conjugate: Diagonal conjugate จะกว้างกว่า Obstetrical conjugate ประมาณ 1.5 -2 เซนติเมตร
        
        Vaginal Examination to Determine Diagonal Conjugate
        
        ช่องกลางของเชิงกราน (Mid pelvis)
        
        การประเมินขนาดของ Mid pelvis : Anteroposterior diameter 11.5 cms.
        
        ส่วนที่แคบที่สุด
        
        Transverse ของ Inlet 13.5 cms.
        
        Interspinous 13.5 cms.
        
        Obstetric conjugate 10.5 cms.
        
        การประเมินขนาดของ Interspinous distance (ต้องมากกว่า 8 cm
        
        ช่องออกของเชิงกราน (Pelvic outlet)
        
        ทางออกของอุ้งเชิงกราน
        
        ทำมุมประมาณ 90 - 100 องศาหรือมากกว่า
        
        ถ้ามุมน้อยกว่า จะทำให้การคลอดใน Secord stage เป็นไปได้ยากลำบากมากขึ้น
        
        Linea terminalis
        
        Pelvic inlet
        
        Midpelvis
        
        Pelvic outlet
        
        ลักษณะของเชิงกราน
        
        Gynecoid เหมาะกับการคลอดมากที่สุด
        
        Anthropoid ทำให้ศีรษะหมุนไม่ได้
        
        Android
        
        platypelloid
      - 2.2 ช่องทางคลอดเนื้ออ่อน (Soft Passage)
        
        Lower uterine segment
        
        Cervix
        
        vaginal
        
        perineum
    - - *ส่วนสำคัญ คือ ทารก >> ศีรษะทารกเป็นส่วนนำ ทรงก้ม/ลำตัวแนวยาวตรง
      - ทารก รก เยื่อหุ้มรก น้ำคร่ำ
      - กะโหลกศีรษะ
        
        Temporal bone
        
        Parietal bone
        
        Occipital bone
        
        Frontal bone
      - รอยต่อ (Suture) และขม่อน (Fontanel)
        
        ปิ ด 6-8 wks.
        Posterior fontanel
        
        ปิ ด 16-18 month
        Anterior fontanel/ Bregma
      - ศีรษะส่วนต่างๆที่สำคัญในการคลอด
        
        Face
        
        Sinciput or Brow
        
        Bregma or Anterior fontanel
        
        Vertex
        
        Occiput
        
        Subocciput
      - เส้นผ่าศูนย์กลางของศีรษะทารก
        
        Bi-parietal ใหญ่ที่สุด ยาว 9.25 cm
        
        Sub occipito bregmatic ยาว 9.5 cm
      - ท่าของทารกที่ส่งเสริมการคลอดปกติ (Normal Labour : NL)
        
        ROA,LOA
    - - ความกลัว ความวิตกกังวล >> ยับยั้งการหดรัดตัวของมดลูกทำให้การคลอดยาวนาน
        
        วงจร Fear - Tension - Pain
        
        ความกลัว+วิตกกังวล หลั่งสารความเครียด Cathecolamines, Epinephrine, Cortisol เพิ่มขึ้น
    - - สภาพร่างกายของผู้คลอด เช่น อายุ น้ำหนัก ส่วนสูง โรคประจำตัว การได้รับยาบางชนิดในระยะรอคลอด ความพิการ อาจมีผลต่อการคลอดยาก
      - ผู้คลอดที่สภาพอ่อนเพลีย เหนื่อยล้าจากอาการเจ็บครรภ์ ทำให้ไม่มีแรงเบ่งคลอด ทำให้การคลอดล่าช้า
    - - Lithotomy
- - - - ส่วนที่กว้างที่สุดของศีรษะทารก Biparietal diameter (BPD) ผ่านเข้าสู่ช่องเชิงกราน Pelvic Inlet
      - การเกยกันของกระดูกกะโหลกศีรษะ (Molding)
        
        เปลี่ยนแปลงรูปร่างของกระโหลกศีรษะเพื่อให้ขนาดเล็กลง
        
        ถ้ากระดูกเกยกันกันมากเกินไป >> Caput Succedaneum
      - การตะแคงศีรษะผ่านลงสู่อุ้งเชิงกราน (Asynclitism)
    - - การเคลื่อนต่ำของศีรษะทารกผ่านช่องทางคลอด
    - - Occipitofrontal dimension : OF (11.5 ซม.) มาเป็น suboccipito-bregmatic dimension : SOB (9.5 ซม.)
    - - LOA —> OA
    - - ทารกจะเคลื่อนต่ำเรื่อยๆ
        SOB —> SOF —> SOM ออกมา
    - - กลับไปประมาณ 45 องศา
      - OA —> LOA
    - - ศีรษะทารกหมุนไปอีก 45ํ พยาบาลช่วยหมุนศีรษะทารกให้ตั้งฉากกับไหล่
      - LOA —> LOT
    - - พยาบาลช่วยทำคลอดไหล่และลำตัว
- - - - ครรภ์แรก 8 - 12 ชม
      - ครรภ์หลัง 6 - 8 ชม
    - - ครรภ์แรก ปากมดลูกเปิดขยาย 1.2 ซม/ชม
      - ครรภ์หลัง ปากมดลูกเปิดขยาย 1.5 ซม/ชม
      - ครรภ์แรก 4 - 6 ชม
      - ครรภ์หลัง 2-4 ชม
  - - - 30 นาที
- - - - Pressure on pelvic floor
  - - - อาการแสดงของรกลอกตัว
        
        Uterine sign
        
        Cord sign
        
        Vulva sign
      - ชนิดของการลอกตัวของรก
        
        Schultze’s method เริ่มลอกตัวที่กลางรก
        
        Matthews Duncan method เริ่มลอกตัวที่ริมรก