Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ĐẾM SỐ LƯỢNG HỒNG CẦU RBC - Coggle Diagram
ĐẾM SỐ LƯỢNG HỒNG CẦU RBC
ĐẠI CƯƠNG
Hồng cầu là một loại tế bào máu có chức năng vận chuyển oxy khắp nơi trong cơ thể
Lượng oxy vận chuyển đến mô phụ thuộc
Số lượng hồng cầu
Khả năng hoạt động của chúng
Số lượng hồng cầu bình thường của người Việt Nam
Nam: 4,2 triệu ± 200.000/mm3 máu
Nữ: 3,8 triệu ± 160.000/mm3 máu
Đếm số lượng hồng cầu
Xét nghiệm cơ bản
Kết quả: hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến huyết học
Ưu điểm
Quan sát trực tiếp hình dạng tế bào hồng cầu
Dễ thực hiện
Ít tốn kém
NGUYÊN TẮC
Pha loãng máu ở một
tỉ lệ nhất định
Cho máu đã pha loãng vào buồng đếm
biết trước thể tích
Đếm dưới KHV ở các vị trí đã quy định
Tính số lượng hồng cầu trong 1mm3 máu chưa pha loãng
Nhận định kết quả
PHƯƠNG TIỆN, DỤNG CỤ
KHV có vật kính x10, x40, x100 và thị kính x10
Lamen: đậy 2 buồng đếm
Bộ dụng cụ sát trùng và lấy máu
kim chích
gòn
cồn
Buồng đếm huyết cầu (Neubauer cải tiến)
9 ô
1 ô trung tâm ở giữa (25 ô trung bình)
Mỗi ô trung bình có 16 ô vuông nhỏ
cạnh: 1/20 mm
chiều sâu: 1/10mm
V = 1/20 x 1/20 x 1/10 = 1/4000 mm3
8 ô xung quanh (s=1mm2)
Ống trộn hồng cầu
Có chứa hạt thủy tinh màu đỏ (ở chỗ phình để trộn máu + dung dịch)
Vì sao hạt nhựa không làm vỡ màng hồng cầu?
Vì đã có dung dịch Marcano làm ổn định màng HC
Có 3 vạch chia mức:
0.5 - 1 - 101
Dung dịch pha loãng
NaCl 0.9%
NaCl 0.9g + nước cất vừa đủ 100mL
Làm nhanh
Vì không có chất ổn định màng tế bào
Dễ biến tính màng khi đốt nóng
pH không tối ưu, nên đôi khi hình thái tế bào không được đẹp (răng cưa,méo mó)
Không làm hại vì nồng độ = nồng độ huyết tương trong máu
Marcano
Na2SO4 5g + Forrmol 1mL + nước cất vừa đủ 100mL
Duy trì nồng độ ion và pH ổn định như trong máu
Formol dùng kháng khuẩn, kháng nấm và để
bảo quản tế bào
nên sẽ giữ được hình thái hồng cầu tốt nhất
Do có formol nên có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
đẳng trương
Không dùng đẳng trương khác
Như Glucose 0.5% vì
kinh tế
Để lâu có vi trùng
Dễ thẩm thấu qua màng tế bào
Bệnh thẩm thấu (Rối loạn điện giải)
có chất ổn định tế bào
Thêm:
Dung dịch Hayem
NaCl, Na2SO4, Sublimat (HgCl2), nước cất
Tốn kém
TIẾN HÀNH
Chuẩn bị buồng đếm
Sát trùng và chích máu
Vị trí lấy thường là mặt trong đầu ngón tay thứ 3 và thứ 4
Lau giọt đầu đi vì dễ chứa tạp chất và tế bào da
Để giọt máu thứ 2 ra tròn đều, tránh bóp mạnh
Dịch kẽ ra sẽ làm sai kết quả
Hút máu và pha loãng trong ống trộn hồng cầu
Tỉ lệ pha loãng máu = máu/dung dịch = 0.5/101
Tỉ lệ pha loãng thực tế = máu/dd = 0.5/100 =
1/200
Vì phần mao quản ống trộn từ vạch 1 trở xuống (0.5 --> 1) không có hồng cầu
Nhỏ máu ở ống trộn vào buồng đếm
Chú ý
BN bị thiếu máu nặng
Hút máu đến vạch 1
Hút tiếp dung dịch pha loãng đến 101
Tỉ lệ pha loãng: 1/100
Kết quả cuối cùng
N x 5000
Giọt máu không quá to
máu sẽ đội lá kính lên hay tràn lên trên mặt
làm tăng số lượng
Giọt máu không quá nhỏ
sẽ không lan khắp mặt buồng đếm
có khoảng trống không đếm được
Đếm
Đếm toàn bộ hồng cầu nằm gọn trong ô vuông nhỏ
Những hồng cầu nằm trên cạnh thì đếm cạnh
bên trái - phía trên
thường đếm 5 ô vuông trung bình, 4 ô ở góc và 1 ô ở giữa
mỗi ô vuông trung bình có 16 ô vuông nhỏ
vậy tổng đếm là 80 ô vuông nhỏ
Tính kết quả
Số HC trên 1mm3 máu = N x 10.000
(với N là số hồng cầu đếm được)
Nhận định kết quả
Nguyên nhân
tăng
số lượng hồng cầu
Giảm nồng độ oxy trong máu như
Bệnh lý tim mạch, suy tim
Bệnh lý hồng cầu
Làm giảm khả năng vận chuyển oxy của hồng cầu
COPD, xơ phổi, người hút thuốc lá
...
Do thuốc
Mất nước
Bệnh lý thận (hiếm gặp)
Đa hồng cầu nguyên phát
Nguyên nhân
giảm
số lượng hồng cầu
Thiếu máu
Bệnh thận mạn
Làm giảm tổng hợp EPO
Tán huyết do truyền máu
Xuất huyết
Suy dinh dưỡng
Do thuốc
Như hóa chất hóa trị
Chloramphenicol
...
Suy tủy
NHỮNG NGUYÊN NHÂN LÀM SAI LỆCH KẾT QUẢ
Do dụng cụ
Ống hút còn nước hoặc bị mẻ đầu
Buồng đếm ướt hoặc bẩn
Do kỹ thuật
Máu bị đông trong ống hút, máu tĩnh mạch lắc trộn không đều trước khi hút
Không trộn đều máu và dung dịch pha loãng
Gắn lamen vào buồng đếm không chặt
Cho máu vào buồng đếm bị bọt, cho quá nhiều hay quá ít hoặc để quá lâu
Đếm tế bào không đúng: đếm không đủ ô, đếm sai, tính sai, ...
Do thuốc thử
thuốc thử để quá hạn sử dụng