Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

BỆNH PHONG - Coggle Diagram

- - - - phản ứng viêm xuất hiện
        
        phản ứng quá mẫn chậm
        
        khu trú và bất hoạt M.Leprae thành tb khổng lồ
      - ko mắc bệnh hoặc nếu mắc bệnh thì lâm sàng biểu hiện là phong : tuberculoid ( ít vi khuẩn)
      - test lepromine dương tính mạnh (test đáp ứng CMI)
      - BI (-)
    - - CMI có hiệu ứng chống lại M.Leprae vừa phải, lúc tăng lúc giảm
        
        phản ứng phong loại I
      - Lâm sàng biểu hiện phong trung gian, biên giới (Borderline)
      - test lepromine dương tính vừa
      - BI(-) hay 1-3 (+)
    - - M.Leprae tự do nhân lên
      - Lâm sàng biểu hiện là phong u (Lepromatous Leproxy)
      - Test lepromine dương yếu hoăc (-)
      - BI 4-6 (+)
- - - - thương tổn da màu bạc hoặc hơi đỏ, mất cảm giác rõ ràng
      - tổn thương dây tk ngoại biên biểu hiện qua mất cảm giác, liệt cơ bàn chân/ bàn tay/mặt
      - Phiến phết da dương tính
  - - - chẩn đoán tổn thương tk hậu hạch
    - - phân loại bệnh và dự đoán diễn tiến bệnh
- - - - thể I
        
        1 dát đơn độc bạc màu hay hơi hồng, giới hạn ko rõ
        
        Cảm giác xáo trộn ít hoặc ko rõ ràng
        
        Mitsuda (+-),BI (-)
        
        GPBL: viêm bì ko đặc hiệu, tẩm nhuận quanh các phần phụ của da và dây tk
      - thể TT
        
        1 hay vài thương tổn là mảng hay dát bạc màu hoặc hơi hồng , giới hạn rất rõ, có bờ, trên bờ có những củ nhỏ xếp kế nhau
        
        Da teo khô, rụng lông, mất cảm giác
        
        có thể sờ thấy dây tk
        
        Mitsuda (+++),BI(-)
        
        GPBL: thượng bì teo, lớp bì có nhiều nang với đại bào Langhans ở trung tâm, bao quanh là tế bào dạng biểu mô xen lẫn lympho bào
      - Thể BT
        
        thương tổn da là những mảng màu hồng, đỏ sậm hoặc giảm sắc tố, hình vành khăn với bờ ngoài có giới hạn rõ, có những sang thương con
        
        cảm giác mất, thường có viêm dây tk
        
        Mitsuda (+) yếu, BI (-),1 số trường hợp (+)
        
        GPBL: thượng bì teo, u hạt dạng củ, dạng nạng nhưng lan tỏa hơn TT
      - thể BB
        
        thương tổn da là mảng màu đỏ hình vành khăn, giới hạn rõ, trung tâm lõm xuống và giảm cảm giác
        
        có sang thương con
        
        Mitsuda (-), BI (++) hoặc (+++)
        
        GPBL: thâm nhiễm lan tỏa các tb dạng biểu mô, ko có tb Langhans, có dải sáng Unna(dải bì ngăn cách thượng bì với vùng bị thâm nhiễm)
      - thể BL
        
        thương tổn đa dạng, khuynh hướng rải rác, đối xứng
        
        giống BB, phong u, thâm nhiễm lan tỏa
        
        thường bị phản ứng phong và viêm dây tk
        
        Mitsuda (-), BI (+++) đến (++++)
        
        GPB: thâm nhiễm lan tỏa nhiều đại thực bào, tb bọt (Virchow cell: trực khuẩn kháng acid cồn nằm trong đại thực bào), dải sáng Unna rõ
      - thể LL
        
        thương tổn da rất nhiều, khắp người, đối xứng, đa dạng: dát, mảng, thâm nhiễm lan, cục, u phong
        
        Vị trí: mặt, dái tai ( mặt sư tử)
        
        rụng lông mày, lông mi
        
        Mitsuda (-),BI 5 đến 6+
        
        GPBL: thượng bì teo, lớp bì thâm nhiễm lan tỏa đại thực bào , tb bọt, dải sáng Unna rõ
  - - - ít khuẩn (PB)
        
        thể TT,1 số lớn BT
    - - nhiều khuẩn (MB)
        
        1 số ít thể BT, BB,BL, hoặc bất cứ thể nào trên lâm sàng có BI(+)
- - - - Cơ chế bệnh sinh
        
        Là tình trạng tăng CMI
        
        thường xảy ra ở phong trung gian (BT,BB,BL)
        
        Mô bệnh học: thương tổn da đặc trưng của phản ứng quá mẫn muộn chống lại kháng nguyên vi khuẩn, thâm nhiễm CD4, phù nề
        
        M.Leprae sống trong tb tk
        
        phản ứng quá mẫn tại chỗ
        
        viêm dây tk
        
        có khuynh hướng gây ra thay đổi về mặt mô bệnh học hướng về cực phong củ
        
        sự lên cấp của tình trạng miễn dịch
        
        ĐHTL sẽ làm giảm nồng độ kháng nguyên M.Leprae
        
        giảm tổn hại do gia tăng đáp ứng CMI
      - Dấu hiệu của RR
        
        là phản ứng phong loại I đc chẩn đoán khi
        
        1 bệnh nhân phong có tổn thương da trở nên đỏ và sưng
        
        dấu hiệu bắt buộc
        
        có thể kèm theo viêm dây tk, sưng phù mặt, tay, bàn chân
        
        dấu hiệu chẩn đoán
        
        tổn thương da trở nên đỏ và sưng
        
        dây tk ngoại biên sưng to, đau, nhạy
        
        có dấu hiệu mất cn thần kinh như mất cảm giác, yếu cơ
        
        sốt, mệt mỏi
        
        bàn tay, bàn chân có thể bị sưng
        
        đôi khi xuất hiện thương tổn mới
      - Chẩn đoán
        
        chủ yếu dựa vào lâm sàng
        
        chẩn đoán phân biệt với tái phát
    - - Cơ chế bệnh sinh
        
        chỉ xảy ra trên bệnh nhân BL và LL
        
        Mô bệnh học: phù nội mô, tẩm nhuận tb hạt ở thành mao mạch gây viêm mao mạch
        
        có thể từ 1 tác nhân như nhiễm SV,stress, thai, lao, ... làm tăng tb CD4 Th2 và chúng chống lại mô bệnh lý của phong u
        
        IL4 kích thích tế bào B sản xuất kháng thể , các KT+KN+C= phức hợp miễn dịch lắng đọng ở thành mạch
        
        nồng độ TNF α tăng làm mất myelin của sợi thần kinh
      - Dấu hiệu của ENL
        
        Nổi hồng ban nút
        
        Sốt, đau khớp, mỏi mệt
        
        Đôi khi có sưng đau các dây tk ngoại biên
        
        Dấu hiệu ở mắt và các cơ quan khác
        
        Viêm mống mắt-thể mi, viêm kết giác mạc
        
        Viêm mũi, chảy máu cam, sụp mũi
        
        Viêm tinh hoàn, chứng vú to ở đàn ông
        
        Hạch sưng
      - Chẩn đoán
        
        chủ yếu dựa vào lâm sàng
        
        phân việt với hồng ban nút do lao, streptococus, dị ứng thuốc
- - - - chẩn đoán sớm và điều trị khẩn cấp
      - bất động chỉ khi có viêm dây tk cấp tính nặng bằng cách bó nẹp, bó
      - ăn đủ dinh dưỡng
      - nhập viện khi phản ứng nặng, viêm tk cấp, dùng prednisolon liều cao
    - - Nhẹ, ko có viêm dây tk: paracetamol, chloroquin
      - Khi có viêm dây tk hoặc có thương tổn da RR ở mặt, gần mắt thì prednisolon
        
        PB
        
        40mg/ lần/ng/2 tuần
        
        30mg/ lần/ngày/2 tuần
        
        20mg/lần/ngày/2 tuần
        
        15mg/lần/ngày/2 tuần
        
        1 more item...
        
        MB
        
        40mg/ lần/ng/2 tuần
        
        30mg/ lần/ngày/4 tuần
        
        20mg/lần/ngày/4 tuần
        
        15mg/lần/ngày/4 tuần
        
        1 more item...
      - RR tái phát nhiều lần mà prednisolon ko khống chế
        
        Cyclosporine A: bắt đầu từ 5-10mg/kg/ngày và giảm dần
        
        Lamprene
  - - - Nhẹ, ko có viêm dây tk, ko có tổn thương mắt, tinh hoàn
        
        paracetamol, stibophen
    - - thêm prednisolone
    - - clofamzimine ( Lamprene)
        
        300mg/ lần/ ngày/2 tháng
        
        200mg/lần/ngày/2 tháng
        
        100mg/lần/ 2 tháng
      - Thalidomide
        
        ức chế tổng hợp yếu tố thấp IgM
        
        Ổn định màng lysome, ức chế hóa ứng động bc hạt
        
        giảm tỉ lệ CD4/CD8
        
        cạnh tranh sự tổng hợp IL2
        
        vừa ức chế vừa cạnh tranh sự tổng hợp TNFα
        
        400-600mg/ngày ( 10-15mg/kg)
        
        sau 1,2 tuần giảm 100mg/lần
        
        thấp nhất 25mg cách nhật
        
        duy trì liều tối thiểu có hiệu quả
        
        ko dùng cho pnct
  - - - rifampicin 300mg x 2
      - Ofloxacin 200mg x 2
      - Minocyclin 100mg x 1
      - chỉ áp dụng cho ng bệnh phong có 1 thương tổn da đơn độc
    - - người lớn
        
        Rifampicin 600mg và Dapson 100mg/lần/tháng có kiểm soát x 6 tháng
        
        Dapson 100mg/lần/những ngày còn lại x 6 tháng
      - Trẻ em 10-14
        
        Rifampicin 450mg và Dason 50mg/lần/tháng có kiểm soát x 6 tháng
        
        Dapson50mg/lần/những ngày còn lại x 6 tháng
      - Phác đồ 6th có thể thực hiện trong 9 tháng
    - - Người lớn
        
        Rifampicin 300mg x2v, Lamprene 100mg x 3v, Dapson 100mg x 1v x 1 lần/ tháng có kiểm soát
        
        Những ngày còn lại: Lamprene 50mg/ ngày, Dapsone 100mg/ ngày
        
        24-36th
        
        có thể rút ngắn còn 12-18th
      - Trẻ em 10-14t
        
        Rifampicin 450mg, Lamprene 150mg, Dapsone 50mg x 1 lần/ tháng có kiểm soát
        
        Những ngày còn lại Lamprene 50mg, Dapsone 50mg/ ngày