Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
CHỨC NĂNG HẤP THU ĐƯỜNG TIÊU HOÁ, lipase, Acid Ascobic hoặc HCl, peptidase…
CHỨC NĂNG HẤP THU ĐƯỜNG TIÊU HOÁ
Miệng và thực quản
Niêm mạc có khả năng hấp thu yếu ớt đối với 1 số chất như morphine, chất độc cyanide
Dạ dày
chỉ hấp thu rượu và 1 ít nước
yếu do ko có nhung mao, khe hở giữa các tb biểu mô rất hẹp
Ruột non
Nhung mao
Ngoài cùng là lớp biểu mô,trong lòng có hệ thông mạch máu, bạch huyết, dây thần kinh
vận chuyển chất từ nhung mao sang máu và bạch huyết
Phủ lên lớp biểu mô là chất nhầy để bảo vệ
Niêm mạc ruột non tăng diện tích tiếp xúc với thức ăn lên nhiều lần nhờ các nếp gấp, lượng lớn nhung mao và vi nhung mao
Cơ chế hấp thu
Lọc-khuếch tán
ko đòi hỏi năng lượng
Chất tan trong mỡ đi qua màng theo cơ chế khuếch tan thụ động
Chất tan trong nước đi qua màng theo cơ chế lọc( màng tb có những lỗ thông rất nhỏ cho nước đi qua
Vận chuyển tích cực
sự co bóp của các mao trạng
trong thành mao trạng có cơ trơn
cơ trơn co, mao trạng thắt lại, máu và bạch huyết dồn ra khỏi mao trạng
cơ trơn dãn, dưỡng chấp bị hút và qua các tb biểu mô ruột
Acid mật, pepton,glucose, 1 số acid amin đều làm tăng cử động của mao trạng
Hấp thu carbohydrate
carbohydrate đến ruột non đc chuyển thành đường đơn monosaccaride
được hấp thu ở tá tràng và đoạn cuối hỗng tràng
Glucose dc vận chuyển qua diềm bàn chải vào tb biểu mô theo cơ chế vận chuyển tích cực thứ phát( đồng vận chuyển với NA+)
Glactose: cạnh tranh với glucose để đc hấp thu do cùng cơ chế
Fructose đc vận chuyển vào tb theo cơ chế thuận hoá
Hấp thu lipid
Acid béo, monoglyceride và muối mật thao thành các hạt micelle gắn vào thụ thể ở gốc nhung mao và đc vận chuyển tích cực vào bào tương
Lipid
glycerin
dễ tan trong nước, đc hấp thụ ngay
Acid béo kết hợp với acid mật
thấm qua màng ruột
Hấp thu protein
sản phẩm tiêu hoá cuối cùng là tripeptid,dipeptid và 1 ít acid amin
dipeptid và tripeptid
acid amin vào máu theo cơ chế khuếch tan thuận hoá
protein gốc động vật đc tiêu hoá và hấp thu tới 99% còn protein gốc thực vật là 75-80%
Hấp thu vitamin
B1 phải đc phosphoryl hoá và chỉ đc hấp thu tốt khi ăn cùng thức ăn
B12 chỉ đc hấp thu khi kết hợp với yếu tố nội tại
Vitamin tan trong mỡ(A,D,E,K) cần có muối mật
Vitamin D có chất mang là acid folic
Vitamin tan trong nước( nhóm B,C,acid folic,...) hấp thu nhanh theo cơ chế khuếch tán và vc tích cực
Hấp thu muối khoáng
hấp thu dưới dạng ion theo cơ chế vận chuyển tích cực
Mg 2+ liều cao làm tăng giữ nước trong lòng ruột
tăng nhu động ruột gây tiêu chảy
thuốc nhuận tràng
HCO3 - đc hấp thu chủ yếu vùng tá tràng và hỗng tràng
Cl- hấp thu theo cơ chế khuếch tán, ở tá tràng và hỗng tràng, vận chuyển theo ion Na +
Fe đc hấp thu theo nhu cầu cơ thể, ở tá tràng và phần đầu hỗng tràng, dạng hấp thu Fe 3+
Fe 2+
Ca2+ phụ thuốc vitamin D, khuếch tán qua kênh Ca ở diềm bàn chải, ở tá tràng
Hấp thu nước
đc hấp thu ở dạ dày, ruột non, đại tràng
hấp thu qua các lỗ thông nhỏ ở màng TB và hấp thu tích cực có tiêu hao năng lượng
ruột có thể hấp thu các dịch ưu trương
7-10l/ ngày
Điều hoà hấp thu
kích thích thần kinh giao cảm làm giảm hấp thu
kích thích phó giao cảm làm tăng hấp thu
sự hấp thu phụ thuốc lưu lượng máu tới ruột
đại tràng hấp thu kém
Hormon vỏ tuyến thượng thận, tuyến giáp, tuyến tuỵ (insulin) làm tăng hấp thu
Bản chất hoá học của các chất dinh dưỡng
Tuỳ từng đoạn ruột
Bệnh lý về ruột non
Đại tràng
Nước
hấp thu qua cơ chế tích cực với số lượng ko hạn chế, ko phụ thuộc lượng nước có trong cơ thể
nhiều nhất ở đoạn đầu
Glu,acid amin, vitamin, Na+ theo cơ chế khuếch tan
Thuốc ngủ, kháng sinh
Hệ vi sinh vật có khả năng tổng hợp đc Vitamin K và vitamin B12
lipase
Acid Ascobic hoặc HCl
peptidase