Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
NADWAGA I OTYŁOŚĆ - Coggle Diagram
NADWAGA I OTYŁOŚĆ
Otyłość
Dwa typy otyłości
🍎 Androidalna (typ jabłko)
🍐 Ginoidalna (typ gruszka)
Zdrowotne skutki otyłości
🦀 Choroby nowotworowe
🚹 u mężczyzn: rak okrężnicy i prostaty
zachorowalność na raka wśród ludzi o 40% i większej nadwadze jest 2x większą niż wśród ludzi o wadze średniej
🚺 u kobiet: rak pęcherzyka żółciowego, piersi, macicy, jajników
Inne
większa potliwość
większą skłonność do infekcji
marskość wątroby
większe ryzyko wypadków
kamica żółciowa
zmniejszenie skuteczności leczenia
zaburzenia przemiany materii
🫀 Choroby układu krążenia
serce osoby otyłej wykonuje 50% pracy więcej niż serce osoby z waga w normie
zwiększa lepkość krwi w naczyniach włosowatych co może prowadzić do powstawania czopów miażdżycowych (utrudnia przepływ krwi -> niedokrwienie mięśnia sercowego)
podwyższa poziom cholesterolu, ciśnienia tętniczego (nadciśnienie)
Psychologiczne skutki - zaburzenia życia emocjonalno-spolecznego:
ograniczenie aktywności (zawodowej, towarzyskiej)
osłabienie więzi z rodziną
poczucie ciągłego niezadowolenia
izolacja społeczna, poczucie odrzucenia
obniżenie samooceny, nieakceptowanie własnego wyglądu
zmniejszenie atrakcyjności seksualnej, trudności w znalezieniu partnera
najwięcej osób otyłych w wieku 65-74 lat (problemy ze spalaniem kalorii, zmniejszony metabolizm)
Przyczyny nadmiernego jedzenia
Społeczno-kulturowe
zmiana standardu życia
brak (zbyt mała) aktywność fizyczna
coraz większą dostępność produktów spożywczych
ważne wydarzenia życiowe
nieprawidłowy, utrwalony w rodzinie sposób żywienia
🤰 ciąża i troska o zdrowie mającego się narodzić dziecka
👴🏻 proces starzenia się, menopauza
🤒 urazy lub dlługotrwała choroba
🧠 Psychologiczne
przekonania, przekonania dotyczące własnej osoby
pesymizm życiowy
niskie poczucie własnej wartości i skuteczności
,,Jedzenie to miłość, nagroda, wyraz odpowiedzialności"
zewnętrzne poczucie kontroli
słaba kontrola wolicjonalna
predyspozycje osobowościowe
bierność
poczucie bezradności
niepewność
negatywna emocjonalność
zaburzenia mechanizmu samoregulacji
utrata kontroli nad jedzeniem
trudności w kontrolowaniu ilości przyjmowanego jedzenia (jedzenie automatyczne)
podatnosc na stres, przezywanie negatywnych emocji
🌱 Biologiczne
zaburzenia mechanizmów fizjologicznych odpowiedzialnych za regulacje apetytu
nieprawidłowości w wydzielaniu neuroprzekaźników - nadmiar:
insuliny (odkładanie tłuszczu)
galaniny
neuropeptydu NPY
hormonów nadnerczy
greliny
Co jeszcze zalicza się do nadmiernego jedzenia?
reakcje na nudę, brak wrażeń, samotność
wyraz buntu, braku akceptacji, odrzucenia
forma obrony samego siebie
forma usprawiedliwienia porażki życiowej
sposób uchylenia się od odpowiedzialnosci
sposób podporządkowania się czy karania siebie i innych
sposób testowania miłości i łagodzenia lęków z okresu dzieciństwa
Wskaźniki do mierzenia masy ciała
Wskaźnik Queteleta (BMI)
Body Mass Index
obliczenie: waga: wzrost (w m2)
miary BMI
19 - 24,9 - waga prawidłowa
25,0 - 29,9 - nadwaga
poniżej 19 - niedowaga
30,0 - 39,9 - otyłość
40,0 i wyżej - chorobliwa otyłość
dla osób starszych (powyżej 50 r.ż.) BMI powyżej 27 oznacza nadwagę
Wskaźnik WHR
stosunek obwodu talii do obwodu bioder
🚹 u mężczyzn: wskaźnik nie powinien przekroczyć 1,0
🚺 u kobiet: wskaźnik nie powinien przekroczyć 0,85
Waga idealna
niezależnie od płci
wskaźnik medyczny
ile powinna ważyć osoba charakteryzująca się określonym wzrostem
dla osoby, której wzrost wynosi powyżej 160 cm: 51 - 63,9 kg
miary:
przekroczenie o 20 i więcej % wagi idealnej = otyłość
przekroczenie o 10-20% wagi idealnej = nadwaga
Białko
dzienna norma białka
🚺 dla kobiet: 41-72 g na dobę
🚹 dla mężczyzn: 45-81 g na dobę
Co powoduje nadmiar białka?
🦴 rozwój osteoporozy
ryzyko rozwoju kamicy nerkowej i dny moczanowej
wydalanie wapnia
ryzyko rozwoju nadwagi i otyłości
obciążanie wątroby
🇵🇱 Polska
na tle Europy względem rozpowszechnienia nadwagi i otyłości?
🇪🇺 przekracza średnią krajów UE
ogólny wskaźnik dla Polski to 54,7% w stosunku do 51,6% dla krajów UE
60,1 % (nadwaga: 36,3%, otyłość: 23,8%)