Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chương 6 Luật Dân sự, Đối tượng điều chỉnh (Nhóm quan hệ thân nhân và…

- - - - Có từ khi người đó sinh ra và chấm dứt khi ng đó chết đi
      - Ngoại lệ: Ng sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi ng để lại di sản thừa kế chết vẫn được quyền thừa kế nếu còn sống sau khi sinh ra. Như vậy, thai nhi được bảo lưu quyền thừa kế nếu còn sống sau khi sinh ra
    - - Năng lực hành vi đầy đủ
        
        Là ng đủ 18t trở lên (Pl chỉ quy định tuổi tối thiểu chứ k quy định tuổi tối đa)
        
        Không bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự; có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi/hạn chế năng lực hành vi dân sự
      - Năng lực hành vi 1 phần (k đầy đủ)
        (Ng chỉ có thể xác lập và thực hiện các quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm trong giới hạn do PL quy định)
        
        Ng dưới 6t do chưa đủ trí tuệ để nhận thức về hành vi của mình và gánh chịu hậu quả nên mọi giao dịch liên quan đến ng này đều do ng đại diện xác lập và thực hiện
        
        Đủ 6-15t là những ng có hành vi dân sự 1 phần. Họ có thể bằng hành vi của mình tạo ra các quyền và nghĩa vụ khi tham gia giao dịch để thỏa mãn những nhu cầu hàng ngày: giao dịch giá trị nhỏ, phục vụ nhu cầu học tập, vui chơi
        
        Đủ 15-18t có thể tự mình xác lập, thực hiện các giao dịch trong phạm vi tài sản mà họ có mà k cần sự đồng ý của ng đại diện, từ bđs
      - Người mất năng lực hành vi dân sự, ng có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi và ng hạn chế năng lực hành vi dân sự
        
        Mất năng lực hành vi dân sự
        (Những ng bị tâm thần hoặc các bệnh khác mà k thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình)
        
        Ng có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi
        
        Từ 18t trở lên; tình trạng nhận thức và làm chủ hành vi khó khăn nhưng chưa đến mức mất năng lực hành vi dân sự; có kết luận của pháp y tâm thần; có quyết định hiệu lực của tòa án
        
        Sau khi k còn căn cứ trên cùng với KL của giám định pháp lý tâm thần là họ trở lại bình thường thì quyết định trên coi như hủy bỏ
        
        Hạn chế năng lực hành vi dân sự
        
        Là ng nghiện ma túy, nghiện các chất kích thích khác
        
        Giao dịch liên quan đến tài sản của ng này phải có sự đồng ý của ng đại diện theo PL trừ những giao dịch nhằm phục vụ sinh hoạt hằng ngày
  - - - Được thành lập 1 cách hợp pháp
        (Cơ quan NN có thẩm quyền thành lập, cho phép thành lập, đăng ký/công nhân)
      - Có cơ cấu chặt chẽ
        (được sắp xếp theo 1 thể thống nhất dưới 1 hình thái tổ chức nhất định: DN, cty, bệnh viện, trường học,.. có khả năng thực hiện nhiệm vụ của TC đó đặt ra khi thành lập
      - Có tài sản độc lập với các cá nhân và pháp nhân khác và tự chịu TN bằng tài sản đó
      - Nhân danh mình tham gia vào các QHPL
    - - Pháp nhân TM
      - Pháp nhân phi TM
        
        Cơ quan NN, đơn vị vũ trang nhân dân
        
        TC chính trị, TC chính trị XH; TC chính trị - XH -Nghề nghiệp
        
        TC quỹ từ thiện, DN XH, TC phi TM
    - - Khác với của cá nhân; năng lực PL và năng lực hành vi phát sinh đồng thời và tồn tại vào thời điểm thành lập và chấm dứt hđ của PN
      - Mọi hđ của PN được tiến hành thông qua hành vi của các cá nhân - ng đại diện
- - - - Cá nhân (thường xuyên, phổ biến)
        (có năng lực hành vi phù hợp với giao dịch dân sự mới được tự xác lập, thực hiện, chịu trách nhiệm về quyền và nghĩa vụ) VD: đủ 15t-18 được tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ bđs
      - Pháp nhân
        (chỉ đc tham gia các giao dịch dân sự phù hợp với mục đích hoạt động, phạm vi hoạt động, lĩnh vực kinh doanh,.. của mình)
    - - Bằng lời nói
        (thường được thực hiện với các GDDS được xác lập, thực hiện ngay và chấm dứt ngay sau đó hoặc giữa bên chủ thể có mqh tin cậy (ng thân, bạn bè)
      - Bằng văn bản
        (dưới VB và có xác nhận của chủ thể)
      - Bằng hành vi
        (thông qua hành vi nhất định đã quy ước trước) VD: rút tiền tại máy rút tiền tự động tại ngân hàng, mua đồ từ máy bán hàng tự động,..
      - Nếu k tuân thủ quy định này thì giao dịch có thể bị vô hiệu. VD: Hợp đồng đất cần phải xác lập bằng văn bản và đăng ký với cơ quan đất đai thì mới có hiệu lực pháp lý
  - - - GDDS vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập
      - Khi GDDS vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận; k bằng hiện vật thì bằng tiền
      - Hoa lợi, lợi tức kp hoàn trả lại
      - Bên có lỗi làm cho GDDS vô hiệu, gây thiệt hại cho bên kia thì phải chịu TN bồi thường
- - - - Dựa vào đặc tính di dời của tài sản
        
        BĐS bao gồm đất đai; nhà ở, công trình xây dựng gắn liền và những tài sản khác với đất đai
        
        Động sản
      - Căn cứ vào thời điểm hình thành
        
        Tài sản hiện có
        (Tài sản đã tồn tại vào thời điểm xác lập giao dịch và đã được xác lập quyền sở hữu cho chủ sở hữu của tài sản đó) VD: xe máy, ô tô, nhà đã đc xây,..
        
        Tài sản hình thành trong tương lai
        (Tài sản chưa hình thành/đã hình thành nhưng chủ thể xác lập quyền sở hữu tài sản sau thời điểm xác lập giao dịch) VD: tiền lương sẽ được hưởng, vụ mùa sắp được thu hoạch,..
      - Căn cứ vào chế độ pháp lý đối với tài sản
        
        Tài sản cấm lưu thông
        (Tài sản mà NN cấm giao dịch: ma túy, chất phóng xạ, động vật quý hiếm,..)
        
        Tài sản hạn chế lưu thông
        (Tài sản khi chuyển dịch trong GDDS phải tuân theo những quy định riêng của PL)
        
        Tài sản tự do lưu thông
        (Tài sản mà k có quy định nào của PL hạn chế việc dịch chuyển đối với tài sản đó: xe máy, TV, tủ lạnh, lương thực,,..)
  - - - Quyền chiếm hữu
        (việc chủ thể nắm giữ, chi phối tài sản một cách trực tiếp hoặc gián tiếp như chủ thể có quyền đối với tài sản)
        
        Chiếm hữu có căn cứ PL
        
        Chủ sở hữu chiếm hữu tài sản
        
        Ng được chủ sở hữu ủy quyền tài sản
        
        Ng được chuyển giao quyền chiếm hữu thông qua GDDS phù hợp với quy định của PL
        
        Ng phát hiện và giữ tài sản vô chủ, tài sản k xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, chôn giấu, vùi lấp,.. phù hợp với các điều kiện do PL quy định
        
        Ng phát hiện và giữ gia cầm, gia súc, vật nuôi dưới nước bị thất lạc phù hợp với điều kiện của PL
        
        Chiếm hữu k có căn cứ PL
        
        Chiếm hữu k có căn cứ PL nhưng ngay tình
        (Ng chiếm hữu tin rằng mình có căn cứ để xác lập quyền đối với tài sản đang chiếm hữu) VD: A mua TV từ B mà kbiet B k có quyền bán
        
        Chiếm hữu k có căn cứ PL nhưng k ngay tình
        (Ng chiếm hữu biết hoặc phải biết mình k có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu) VD: mua xe máy k có giấy tờ, mua tài sản mà biết ng có tài sản đó do trộm cắp
      - Quyền sử dụng
        (Quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản)
      - Quyền định đoạt
        (Quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài sản)
        
        Quyền định đoạt số phận thực tế của tài sản
        (làm chấm dứt sự tồn tại vật chất của tài sản: hủy bỏ, tiêu dùng hết hoặc từ bỏ quyền sở hữu đối với vật)
        
        Quyền định đoạt số phận pháp lý của tài sản
        (thực hiện bằng các giao dịch dân sự: mua bán, trao đổi, tặng cho,..)
    - - Sở hữu toàn dân
        (đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản, nguồn lợi vùng biển, trời, tài nguyên thiên nhiên & tài sản khác do NN quản lý; NN đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý tài sản)
      - Sở hữu riêng
        (cá nhân/pháp nhân; nếu 1 tổ chức k có tư cách PN thì tổ chức k được có sở hữu riêng; Đối tượng là tất cả những tài sản từ tài sản sở hữu toàn dân)
      - Sở hữu chung
        (sở hữu của nhiều chủ thể đối với tài sản dựa trên sự thỏa thuận giữa các bên, theo quy định PL/tập quán)
        
        Sở hữu chung theo phần
        (phần quyền sở hữu của mỗi chủ sở hữu được xác định đối với tài sản chung - theo phần ứng với quyền sở hữu của mình)
        
        Sở hữu chung hợp nhất
        (phần quyền sở hữu của mỗi chủ sở hữu chung k được xác định với tài sản chung) VD: Sở hữu chung của vợ chồng; của dòng họ, tôn giáo, nhà chung cư,..
- - - - Ng để lại di sản thừa kế
        (ng có tài sản sau khi chết để lại cho ng còn sống theo ý chí của họ hay theo quy định PL)
        
        chỉ có thể là cá nhân, k phân biệt bất cứ điều kiện nào như địa vị, giới tính, mức độ năng lực hành vi..
      - Ng thừa kế
        (Ng được thừa hưởng di sản thừa kế theo di chúc/theo PL)
        
        Cá nhân: phải còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi ng để lại di sản chết
        
        Cơ quan, tổ chức: tồn tại vào thời điểm mở thừa kế
    - - Tài sản riêng của ng chết
        (tài sản được tặng cho, được thừa kế, thu nhập hợp pháp, của cải để dành, tư liệu sinh hoạt: quần áo, xe máy, oto, TV, trang sức,..
      - Tài sản của ng chết trong khối tài sản chung với ng khác
        
        Có thể phân chia (sở hữu chung của vợ chồng)
        1 nửa của ng chết và được phân chia thừa kế
        
        Không thể phân chia (của cộng đồng)
        TS thuộc về quyền sở hữu của những ng còn lại, k thể XĐ là di sản thừa kế của ng chết
      - Quyền tài sản do ng chết để lại
        (phát sinh từ các QH hợp đồng/do việc bồi thường thiệt hại mà trc khi chết họ tham gia vào những QH này; quyền tác giả, quyền sở hữu CN, quyền sử dụng đất)
    - - Là ngày mà tòa án tuyên bố 1 ng đã chết
      - Địa điểm là nơi cư trú cuối cùng của ng để lại di sản. Trong Th không ổn định, thì địa điểm là nơi có toàn bộ di sản/phần lớn di sản
    - - Ng bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm người đó
      - Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng ng để lại di sản
      - Ng bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng của ng thừa kế nhằm hưởng thừa kế
      - Ng có hành vi lừa dối, cưỡng ép/ngăn cản ng để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo, sửa chữa di chúc, hủy, che giấu di chúc nhằm hưởng thừa kế trái với ý chí của ng để lại di sản
      - Những ng rơi vào 1 trong 4 TH trên vẫn đc nhận di sản nếu ng để lại di sản biết hành vi cùa ng đó nhưng vân cho họ được hưởng di sản theo di chúc
    - - Thời hiệu để ng thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với BĐS, 10 năm đối với ĐS. Hết thời hạn thì di sản thuộc về ng thừa kế đang quản lý di sản đó/ng đang chiếm hữu/NN
      - thời hiệu để ng thừa kế xác nhận/bác bỏ quyền thừa kế của ng khác là 10 năm
      - Thời hiệu ng thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của ng chết để lại là 3 năm