Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
BIGARREN INDUSTRIA IRAULTZA ESTA INPERIALISMOA (3.1) - Coggle Diagram
BIGARREN INDUSTRIA IRAULTZA ESTA INPERIALISMOA (3.1)
3.1. Hedapen inperialistaren zergatiak
Inperialismoa fenomeno konplexua izan zen
prozesu horretan eragina izan zuten
bai politikoek, bai ideologikoek
bai ideologikoek
bai faktore ekonomikoek
arrazoi zientifikoek eta erlijiosoek ere eragina izan
bai eta Eu-ropako herrialdeen arteko areriotasun nazionalistek ere.
Faktore ekonomikoak
Merkataritza libreari esker
potentziek beste herrialde batzuetan saltzen zuten beren ekoizpena.
1873ko merkataritzaren krisiarekin batera
politika pro-tekzionistak ezarri zituzten
beste potentzia ekonomiko batzuk sortu ziren
beste potentzia ekonomiko batzuk sortu ziren
Hainbat egileren ustez, protekzionismoa eta hedapen koloniala fenomeno paraleloak dira.
Faktore politikoak
Potentzia kolonial handietako gobernuek interes handia zuten estrategikoki garrantzitsuak ziren,-bai merkataritzarako, bai ikuspegi militarretik- ibilbideak kontrolatzeko eta menderatzeko
hala nola, Suezko kanala (1869) eta Panamakoa (1914).
Arrazoi estrategikoez gain, prestigio- edo botere-nahia ere aipa daite-ke, eta herrialde etsaiei indartzen ez uzteko nahia.
hedapen inperialista nazioaren interesak defendatzeko modutzat justifikatu zuten
Faktore ideologikoak
oso garantzituak izan ziren hedapen kolonialean
Nazionalismoaren gorakada-rekin batera, mistika inperialista hedatu zen
Abertzaletasun grinatsu horrek sentimendu nazionalista areagotu zuen, eta askotan, jarrera oldarkorrak sortu zituen. Gainera, ikuspegi horrek konnotazio arrazistak zituen. Europa osoan hedatu ziren arraza zuriaren nagusitasuna aldarrikatzen zuten jarrera arrazistak; arraza horrek misio zibilizatzailea zuen
Ideologia hori darwinismo sozialaren* onarpenean oinarritzen zen
askok ideia hori defendatu zuten
Erlijio faktoreak
Inperialismoa justifikatzeko beste arrazoi bat kristautasuna hedatzea izan zen
Misio katoliko eta protestanteek ebanjelizatze-lan handia egin zuten, bai eta humanitarioa ere
1880-1890etik aurrera, hedapen koloniala eta misioen ekintza oso lotuta egon ziren
Zientzia-faktoreak
aurrerapenak egiteko, beharrezkotzat Lurreko eskualde guztiak esploratzea
Esplorazio-bidaiak egin zituzten, eta Afrikako barrualdean oraindik esploratu gabeko eremuak aurkitu zituzten
Askotan, geografia-elkarteek lagundu zituzten espedizio horiek
elkarte kolonialek ere ideologia koloniala hedatzen zuten iritzi publikoan
elkarte horietan hainbat politikari, enpre-sari, intelektual eta idazle biltzen ziren.
bidaia-literatura ere hedatu zen
Rudyard Kiplingen lanak; haien bidez ere hedatu zen ideologia kolonial hori.