Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
TẦM SOÁT VÀ CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH, _50b48c6b-2eb8-4416-a0c5-c29ef0167471,…
TẦM SOÁT VÀ CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH
tần số bệnh di truyền
chiếm 9% các trường hợp tử vong sơ sinh
năm 2013, có 7.9 triệu trẻ dị tật bẩm sinh chào đời
tầm soát
tầm soát 3 tháng đầu thai kì
hội chứng Down
combined test: thai 11-13 tuần
siêu âm
đo khoảng mờ vùng da gáy
XN máu
PAPP-A
free beta - hCG
hiệu chỉnh
tuổi mẹ
chủng tộc
tiểu đường
tầm soát 3 tháng giữa
hội chứng Down
triple test: thai 15-20 tuần
XN máu
AFP
beta-hCG
uE3
hiệu chỉnh
tuổi mẹ
chủng tộc
số thai
tiểu đường
NIPT (tác động bánh nhau)
chỉ định
siêu âm thai có các dấu hiệu lệch bội
tiền căn có thai bị trisomy 13, 18, 21
cha mẹ mang chuyển đoạn robertsonian làm tăng nguy cơ sinh con bị trisomy 21 hay 13
XN sàng lọc nguy cơ cao
XN đầu tiên cho tất cả sản phụ
Xét nghiệm được thực hiện bằng cách lấy một mẫu máu bà bầu, mẫu máu này cũng chứa các đoạn DNA của thai nhi. DNA tạo nên gen và nhiễm sắc thể của một người, đồng thời cung cấp cái nhìn sơ lược về cấu tạo gen của thai nhi.
hạn chế
có tỉ lệ khảm bánh nhau nhưng karyotype thai bình thường
1 số hạn chế trong song thai
kq âm tính giả nếu không đủ lượng DNA
phải lấy máu lại
không phân biệt được trisomy và chuyển đoạn không cân bằng
không phát hiện được triploidy
siêu âm, MRI, CT scan
siêu âm
vai trò
kết hợp với XN sinh hóa
tầm soát dị tật thai
khảo sát các chứng lệch bội
MRI
khảo sát cấu trúc não
đo thể tích phổi
đánh giá xâm lấn các cơ quan khác
CT scan
rất ít sử dụng
XN chẩn đoán
Sinh thiết gai nhau (CVS)
kết hợp siêu âm, dùng kim chọc qua thành bụng, lấy TB ở gai nhau
hoặc dùng kim đi qua đường âm đạo để đến được gai nhau
thời điểm thực hiện:11 -14 tuần
nguy cơ thủ thuật
sảy thai: 1/400
nhiễm trùng: 0.5%
XN
karryotype
QF-PCR,..
whole exone sequencing
chỉ định
XN sàng lọc nguy cơ cao
combined test
bất thường siêu âm
tiền căn rối loạn di truyền
chọc ối
lấy kim xuyên bụng rút nước ối làm XN dưới siêu âm
thời điểm > 15 tuần
nguy cơ thủ thuật
sảy thai:1/500
nhiễm trùng, rỉ ối: 0.1%
XN
nhiễm trùng, karyotype,...
CNV sequencing
sinh hóa
chỉ định
XN sàng lọc nguy cơ cao
bất thường siêu âm
bất thường tiền căn di truyền
lấy máu cuống rốn
dưới siêu âm, lấy kim xuyên vào bụng lấy máu cuống rốn (máu TM) làm XN
thời điểm thực hiện thủ thuật, thai ít nhất 18 tuần mới làm được
nguy cơ thủ thuật
sảy thai:1.4%
xuất huyết dây rốn
xuất huyết bánh nhau
XN
di truyền
huyết đồ
sinh hóa máu
XN tầm soát
không phải là XN chẩn đoán
không ảnh hưởng sản phụ
không gây sảy thai
rẻ tiền
XĐ 1 nhóm thai kì nguy cơ cao cần làm XN xâm lấn
sinh thiết gai nhau
chọc ối
lấy máu cuống rốn
XN chẩn đoán
nguy cơ gây sảy thai
tỉ lệ âm tính giả rất thấp (thai bị lệch bội chẩn đoán là bình thường)
tỉ lệ dương tính giả rất thấp (thai bình thường nhưng chẩn đoán lệch bội)
Cell-free Fetal DNA (thuộc tầm soát)
chết theo chương trình của TB trophoblast bánh nhau
xuất hiện trong máu mẹ khi thai > 7 tuần
chiếm tỉ lệ 5-20% DNA trong máu mẹ
tỉ lệ tăng theo tuổi thai
thời kì bán hủy 16 phút
biến mất hoàn toàn 2 giờ sau sinh trong máu mẹ
ứng dụng để thực hiện XN NIPT
phòng ngừa di tật bẩm sinh
tầm soát và điều trị các bệnh lí nội khoa
không uống rượu, hút thuốc trong thai kì
sử dụng thuốc có kiểm soát
sử dụng
acid folic
trước khi mang thai 3 tháng
Lịch sử
Thập niên 1980
Sàng lọc dựa vào tuổi mẹ >35
Sàng lọc khoảng < 1/3 trẻ bị hội chứng Down
Kết quả chọc ối bất thường 2%
Nguy cơ sảy thai do thủ thuật 1%
Thập niên cuối 1980 và đầu 1990
Xét nghiệm sàng lọc huyết thanh trong máu mẹ
Double test, triple test, quadrup test
Sàng lọc được khoảng 2/3 trẻ bị hội chứng Down
Tỉ lệ chọc ối bất thường 4%
Cuối thập niên 1990 và đầu 2000
Sàng lọc hướng tới thực hiện trong 3 tháng đầu thai kì
Kết hợp siêu âm đo khoảng mờ vùng gáy (NT) và double test
9/10 ca bị hội chứng Down được chẩn đoán trước sinh
Tỉ lệ chọc ối bất thường 6%
Tế bào thai trong máu mẹ
Tế bào thai trong máu mẹ: 2-6tb/ml
Tồn tại những tế bào này có thể gây cho mẹ bị những bệnh lý tự miễn: Lupus, viêm giám Hashimoto
Ứng dụng trong chẩn đoán tiền sản gặp khó khăn: tế bào ít, khó phân biệt giữa tế bào mẹ và con
TÓM TẮT
Thụ thai
Sinh
Sàng lọc 3 tháng đầu
Sàng lọc 3 tháng giữa
Siêu âm
NIPT
Sinh thiết gai nhau
Chọc ối
Máu cuống rốn