Người lái đò sông Đà

Tác giả: Nguyễn Tuân

Phong cách nghệ thuật

cái nhìn tài hoa uyên bác

bậc thầy về nghệ thuật sử dụng ngôn từ

ngòi bút giàu cảm hứng lãng mạn

đưa thể kí lên ngôi trên văn đàn Văn học Việt Nam

nghệ sĩ

nghệ sĩ lớn chuyên săn tìm cái đẹp

Tác phẩm: Người lái đò sông Đà

Là thành quả của chuyến đi thực tế của Nguyễn Tuân lên miền Tây Bắc

In trong tập "Sông Đà" (1964)

chất vàng của thiên nhiên Tây Bắc

Nội dung

vẻ đẹp hung bạo và trữ tình của Sông Đà

Người lái đò Sông Đà tài hoa, trí dũng

Đoạn 1

Sông Đà hung bạo "Đá bờ dựng vách thành"

Câu đầu

Ẩn dụ "Đá bờ dựng vách thành"

nhấn mạnh sự vững chãi, bí ẩn đầy đe dọa con người

lớp đá vách đá tạo thành cao, phía dưới là sông sâu

"Mặt sông lúc ấy..."

Đúng ngọ: giữa trưa, mặt trời lên đỉnh cao nhất

mặt trời mới soi chiếu được xuống lòng sông

ấn tượng độ cao, hẹp của vách đá hai bên bờ sông

diễn tả cái lạnh lẽo, tăm tối của những quãng sông

Câu hai

những quãng sông đột ngột thu hẹp lại 'chẹt lòng sông Đà như một cái yết hầu"

tác giả sử dụng phép so sánh độc đáo giữa sự nhỏ hẹp của dòng chảy và sự nhỏ hẹp của một bộ phận trên con người

không gian lạnh lẽo

động từ 'chẹt": ấn tượng cảm giác nghẹt thở

khắc sâu ấn tượng những vách đá, sự lạnh lẽo u tối của dòng sông, nhỏ hẹp của dòng chảy

hình ảnh "đứng bên bờ này, nhẹ tay...sang bờ kia"

Câu cuối

hình tượng độc đáo

chữ "nào" lặp lại 2 lần

gợi cảm giác chơi vơi của thị giác

tả bằng cảm giác

nhà văn so sánh cảm giác giữa con người và thiên nhiên hoang sơ hùng vĩ với một khoảnh khắc của đời sống hiện đại chốn thành thị

mang lại cảm giác về độ cao

tác giả so sánh tương phản: "cái nóng mùa hè" >< "cảm giác thấy lạnh gợi ra từ độ sâu tăm tối lòng sông chật hẹp ít ánh sáng"

lấy nhà cao để miêu tả vách đá

lấy hè phố để miêu tả dòng sông

động từ "tắt phụt": ánh sáng vụt tắt đột ngột, bóng tối bủa vây, bao trùm

cái nhìn của con người không với tới độ cao của vách đá

Đúng như tiến sĩ Phan Huy Dũng nhận định” Như một sự độc đáo đi tìm những cái độc đáo”

Kết luận

so sánh tinh tế, chính xác, tinh tế, độc đáo

lựa chọn ngôn từ đắt giá

tác giả khắc họa thành công cảnh đá bờ sông dựng vách thành

tô đậm vẻ đẹp và sự mãnh liệt của dòng sông

thể hiện tình yêu thiên nhiên, cái nhìn tài tinh tế của tác giả

Đoạn 2

Nội dung: Con sông Đà hung bạo

mặt ghềnh: nơi nằm ngay dưới chân thác, phần nổi là đá, lởm chởm rêu phủ, phần chìm dưới nước không rõ nông sâu

thử thách ý chí con người

lại như: tạo cảm giác những nguy hiểm trùng điệp tiếp nối, hết hiểm nguy này đến hiểm nguy khác đang trực chờ

cả đoạn chỉ có 2 câu: làm nổi bật sự hung bạo của Đà Giang

câu văn 1 (câu văn trường cú)

tổ chức theo lối móc xích, nhịp văn ngắn nhanh dồn dập "nước xô...xô gió"

thanh điệu chủ yếu: thanh trắc, thanh sắc ở âm vực cao

hình ảnh gió vút cao

biện pháp tu từ: điệp cấu trúc "xô" 3 lần

ấn tưởng về quãng sông không lúc nào bình lặng, xô sát triền miên

sức mạnh khủng khiếp của tự nhiên

từ láy "cuồn cuộn"

gợi luồng gió mạnh thốc xuống và gào rú

từ láy "gùn ghè"

hằm hè dữ tợn, lì lợm thách đố

kết hợp với biện pháp so sánh và nhân hóa "như đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò sông Đà nào tóm được qua"

hung hãn lì lợm cuồng bạo của con sông

khép lại với lời cảnh báo "quãng này lật ngửa bụng thuyền ra"

tăng cấp thêm mối nguy hiểm hung bạo của con sông, đe dọa tính mạng con người

liên hệ sông Hương: là “bản trường ca của rừng già” “rầm rộ dưới bóng cây đại ngàn”, “mãnh liệt qua những ghềnh thác”

Đoạn 3

click to edit

click to edit