Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
BIGARREN SEKTOREAN MEATZARITZA ETA ENERGIA - Coggle Diagram
BIGARREN SEKTOREAN MEATZARITZA ETA ENERGIA
BIGARREN SEKTOREAKO JARUERAK
Meatzaritza: mineralak eta erregai fosilak erauztea
Energiaren produkzioa: beroa edo Abiapuntua elektrizitatea lortzea, industrian edo etxean erabiltzeko.
Industria: lehengaiak produktu erdilandu
edo produktu landu bihurtzen dituzten jarduera guztiak
Eraikuntza: eraikin edo azpiegiturak eraikitzea ahalbidetzen duten arteen edo tekniken multzoa
MINERALEN FUNTZIOA
Atari zabaleko meategia. Mineralak ez daude sakon. Metalikoak ez direr mineralak ateratzen di-
renean, harrobi deitzen zaie.
Dragatzea. Urpeko meatzaritza da. Makina espezializatuekin itsas hondoa zulatzen da mineralak erauzteko
Zulatzea. Petrolioa eta gasa bezalako erregai fosilak ustiatzeko erabiltzen den teknika da.
Lurpeko meategiak. Baliabideak oso sakon daude. Putzuak eta meazuloak induskatzen dira ho- biaren zainari jarraituz. Beharrezkoa da inbertsio handiak egitea
MEATZARITZA
Lortu mineralak
Aire zabaleko meategia. Mineralak sakonera
txikian daude, Mineral ez-metalikoak erauzten direnean, harrobi esaten zaie
Dragatzea. Urpeko meatzaritzada. Makina espezializatuak erabilita, itsas hondoak zulatzen dira mineralak erauzteko
Zulaketa. Erregai fosilak erauzteko teknika haui erabiltzen da, hala nola petrolioa eta gasa erauzteko.
Lurpeko meategia. Aliabideak sakonera handian lortzen dira. Putzuak eta galeriak induskatzen dira, hobiaren betari jarraikiz. Inbertsio handiak egiten dira.
mineral mota
energetikoak
ez energetikoak
ez metalikoak
eraikuntza
industria
metalikoak
mineralak
Kontsumoa. Industriaguneetan kokatzen da, hala nola Txinan, Estatu Batuetan, Japonian, Europan edo Indian.
Produkzioa. Herrialde gutxi batzuetan pilatzen da; CARBS esaten zaie (Australia, Errusia, Brasil, Hego- afrika), eta Estatu Batuak edo Txina ere gehitzen zaizkie.
ENERGIA TRADIZIONALAK
urtean, Errusia Ukrainan indarrez sartu zelarik, Europar Batasunean krisialdi energetikoa sortu zen.
Ikatza. Arroka fosil bat da; milioika urtez deskonposatutako landareez osatzen da. Industrializazioaren lehen motorra izan zen.
Petrolioa. Likido fosil bat da; milioika
urtez deskonposatutako landare eta animaliez osatzen da.
Gas naturala. Petrolioaren antzera sortzen
da. Gas eta petrolio hobiak elkarrekin agertu ohi dira. Erregai gisa erabiltzen da, edo industriako lehengai gisa.
ENERGIA MENDOKOTASUNA
Prezioen aldakuntza. Energia prezio garestian inportatzeak herrialdeen garapen ekonomikoa zaildu dezake.
Nazioarteko gatazkak. Energia kontrolatzeagatik sortzen dira eta, energia iturriak agortzen ari direnez, gatazkak larriagotu egin dira.
O
Garraio kostuak. Energia itsasontzi bidez garraiatzen da, edo hodi sare garestien bitartez (oliobideak edo gasbideak
ENERGIA ALTERNATIBOAK
Hidraulikoa. Ur korronte eta ur jauzien indarra baliatzen da elektrizitatea sortzeko, turbinen eta sorgailuen bitartez
Eolikoa. Energia alternatibo honetan, haizearen indarra elektrizitate bihurtzen da, aerosorgailuetan jartzen diren turbinen bitartez
Geotermikoa. Lurraren barnealdeko beroa baliatzen da beroa eta elektrizitatea sortzeko
Mareak. Itsasoko marea, olatu eta korronteen mugimendua erabiliz lortzen da elektrizitatea
Biomasa. Materia organikoa (nekazaritzako edo hirietako hondakinak) errez sortzen da beroa
Eguzkia. Eguzkiaren energia baliatzen da ura berotu eta lurruna sortzeko, eta eguzki energia fotovoltaikoaren bidez argia elektrizitate bihurtzen da
Hidrogenoa. Lurrean gehien dagoen elementua da, eta erregai sintetikoak egiteko alternatiba bat.
Energia zinetikoa. Pertsonen urratsak argi edo bero bihurtzen ditu. Jende asko ibiltzen den tokietan erabiltzen da.
Energia fotosintetikoa. Landareen eta algen fotosintesia erabiltzen da, eta horren bidez, argi energia sortzen da.