Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
II. TÔN GIÁO TRONG THỜI KÌ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH - Coggle Diagram
II. TÔN GIÁO TRONG THỜI KÌ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH
Bản chất, nguồn gốc và tính chất của tôn giáo
Bản chất
Chủ nghĩa Mác – Lênin coi tín ngưỡng, tôn giáo là một hình thái ý thức xã hội phản ánh một cách hoang đường, hư ảo hiện thực khách quan.
Tôn giáo là một hiện tượng xã hội - văn hóa do con người sáng tạo ra
Nguồn gốc
Nguồn gốc tự nhiên, kinh tế - xã hội
Trong xã hội nguyên thủy, do trình độ lực lượng sản xuất thấp kém con người cảm thấy yếu đuối và bất lực trước thiên nhiên rộng lớn và bí ẩn, vì vậy họ đã gắn cho tự nhiên những sức mạnh, quyền lực to lớn, thần thánh hóa những sức mạnh đó. Từ đó, họ xây dựng nên những biểu hiện tôn giáo để thờ cúng.
Khi xã hội phân chia thành giai cấp đối kháng, con người cảm thấy bất lực trước sức mạnh của thế lực giai cấp thống trị. Họ không giải thích được nguồn gốc của sự phân hóa giai cấp và áp bức, bóc lột, tội ác … tất cả họ quy về số phận và định mệnh. Từ đó, họ đã thần thành hóa một số người thành những thần tượng có khả năng chi phối suy nghĩ và hành động người khác mà sinh ra tôn giáo.
Nguồn gốc nhận thức
Ở những giai đoạn lịch sử nhất định, nhận thức của con người về tự nhiên, xã hội và bản thân mình còn có giới hạn. Mặt khác, trong tự nhiên và xã hội có nhiều điều khoa học chưa khám phá và giải thích được nên con người lại tìm đến tôn giáo.
Sự nhận thức của con người khi xa rời hiện thực, thiếu khách quan dễ rơi vào ảo tưởng, thần thành hóa đối tượng.
Nguồn gốc tâm lý
Do sự sợ hãi, lo âu của con người trước sức mạnh của tự nhiên và xã hội mà dẫn đến việc sinh ra tôn giáo.
Ngay cả những tâm lý tích cực như lòng biết ơn, sự kính trọng cũng có khi được thể hiện qua tôn giáo.
Tính chất
Tính lịch sử
Tôn giáo được con người sáng tạo ra, nó tồn tại lâu dài nhưng chỉ mang tính chất một phạm trù lịch sử. Khi khả năng tư duy trừu tượng của con người đạt tới mức độ nhất định tôn giáo sẽ xuất hiện.
Thời đại thay đổi, tôn giáo cũng thay đổi: Tôn giáo là một sản phẩm của lịch sử. Bước qua mỗi giai đoạn lịch sử, tôn giáo có sự biến đổi cho phù hợp với kết cấu chính trị - xã hội của thời đại đó.
Tính quần chúng
Tôn giáo là một nơi sinh hoạt văn hóa, tinh thần của một số bộ phận quần chúng nhân dân lao động. Hiện nay, số lượng tín đồ của các tôn giáo chiếm tỷ lệ dân số khá cao trên thế giới. (Trên thế giới hiện đang có khoảng 1/3 đến 1/2 dân số thế giới chịu ảnh hưởng của tôn giáo).
Mặc dù tôn giáo phản ánh hạnh phúc hư ảo, nhưng bên cạnh đó nó phản ánh khát vọng của những người bị áp bức về một xã hội tự do, bình đẳng, bát ái… Bởi vậy, còn nhiều người ở trong các tầng lớp khác nhau của xã hội tin theo.
Tính chính trị
Khi xã hội đã phân chi giai cấp tính chính trị của tôn giáo xuất hiện, nhờ tính chính trị này mà các giai cấp thống trị đã lợi dụng tôn giáo để phục vụ lợi ích của mình.
Trong nội bộ tôn giáo, các cuộc đấu tranh giữa các dòng, hệ, phái nhiều khi cũng mang tính chính trị. Những cuộc đấu tranh ý thức hệ, thì tôn giáo thường sẽ là một bộ phận của đấu tranh giai cấp.
Sự xuất hiện các tổ chức quốc tế của tôn giáo với thế lực lớn đã tác động đến nhiều mặt như: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Nguyên tắc giải quyết vấn đề tôn giáo trong thời kì quá độ lên CNXH
Tôn trọng, bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng của nhân dân
Khắc phục dần những ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo phải gắn liền với quá trình cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới
Phân biệt hai mặt chính trị và tư tưởng của tôn giáo trong quá trình giải quyết vấn đề tôn giáo
Quan điểm lịch sử cụ thể trong giải quyết vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo
Tôn giáo ở VN và chính sách tôn giáo của Đảng, nhà nước ta hiện nay
Đặc điểm
Việt Nam là quốc gia có nhiều tôn giáo
Tôn giáo ở VN đa dạng, đan xen, chung sống hòa bình và không có xung đột, chiến tranh tôn giáo
Tín đồ các tôn giáo VN phần lớn là nhân dân lao động, có lòng yêu nước, tinh thần dân tộc
Hàng ngũ chức sắc các tôn giáo có vai trò, vị trí quan trọng trong giáo hội, có uy tín, ảnh hưởng với tín đồ
Các tôn giáo ở VN đều có quan hệ với các tổ chức, cá nhân tôn giáo ở nước ngoài
Chính sách
Tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tinh thần của một bộ phận nhân dân, đang và sẽ tồn tại cùng dân tộc trong quá trình xây dựng CNXH
Thực hiện nhất quán chính sách đại đoàn kết dân tộc
Nội dung cốt lõi của công tác tôn giáo là công tác vận động quần chúng
Công tác tôn giáo là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị
Mọi tín đồ đều có quyền tự do hành đạo tại gia đình và cơ sở thờ tự hợp pháp theo quy định của pháp luật