Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Hoofdstuk 3: Energiegebruik - Coggle Diagram
Hoofdstuk 3: Energiegebruik
Energiegebruik meten
Directe calorimetrie
Warmteproductie meten
geleiding, straling en verdamping
Energieproductie en snelheid schatten
Voordelen calorimeter: directe meting van warmte, nauwkeurige schatting van het energiegebruik in rust
Nadelen calorimeter: kostbaar en niet geschikt voor inspanning
Indirecte calorimetrie
energiegebruik meten obv VO2 en VCO2
Beperkte opslagcapaciteit voor O2 en CO2
concentratie gemeten van zuurstof en koolzuur om het VO2 en VCO2 te bepalen
berekening van VO2 en VCO2
Wat weten wet?
luchtsamenstelling (73,03% N2 - 20,93% O2 - 0,3% CO2)
Wat meten we?
Ventilatie: volume in en uitgeademde lucht (l/min)
Concentratie O2 en CO2 in de uitgeademde lucht
Hoe bereken je?
berekeningen
VO2 = (VI x FIO2) – (VE x FEO2)
VCO2 = (VE x FECO2) – (VI x FICO2)
V = ventilatie (in/uit) x fractie O2 of CO2
VI = Volume ingeademde lucht
VE = Volume uitgeademde lucht
FIO2 = Fractie (%) ingeademde O2 (zuurstof)
FEO2 = Fractie (%) uitgeademde O2
FICO2 = Fractie (%) ingeademde CO2 (koolstofdioxide)
FECO2 = Fractie (%) uitgeademde CO2
Haldane transformatie
Uitganspunt
luchtsamenstelling
volume ingeademde stikstof = volume uitgeademde stikstof
Berekening
VO2 = (VE) x [(1 – FEO2 + FECO2) x 0,265] – FEO2
van VO2 naar energiegebruik
Vetten als brandstof
Palmitinezuur
koolhydraten als brandstof
glucose
RER
samenvatting indirecte calori meter
aerobe processen
steady state inspanningen (langer dan 3min)
minder nauwkeurig bij toenemende intensiteit
alleen KH + Vetten => geen eiwitten
beste schatting van energie verbruik is => in rust
energiemetabolisme meten met isotopen
Wat?
elementen met een kenmerkend atoomgewicht
radio isotopen en stabiele isotopen
12C-13C-14C-2H
Hoe?
Isotopen => tracer
energiegebruik van de mens (dubbel gelabeld water)
Voordelen en nadelen:
redelijk langzaam, moet enkele weken worden uitgevoerd
tot 98% nauwkeurig
Laag gezondheidsrisico
Energiegebruik schatten
hartslagmeter
Wat? polsslag-pols en borstband-horloge
HF met VO2
inter persoonlijke verschillen
invloed omgevingstemperatuur
sedentaire activiteiten en lage intensiteit
Hoe? Inspanningstest
Pedo meter
WAT? stappenteller => aantal stappen (meest nauwkeurig), afstand (minder nauwkeurig) en energiegebruik (minst nauwkeurig)
Beperkingen
onnauwkeurig (zeker bij lage snelheid)
Alleen stappen (schokken/schudden)
Accelero meter
WAT? snelheid van verandering + energiegebruik
Voordelen
Data opslag
Verschillende intensiteiten
vragenlijsten/activiteitslogboeken
lage nauwkeurigheid
lage betrouwbaarheid
goedkoop, gemakkelijk, toepasselijk voor grote groepen
Vaak als aanvulling in wetenschappelijk onderzoek
Energiegebruik voorspellen
Formules wandelen/lopen
Formules energieverbuik
Fietsergometers
Niet gewichtsdragende inspanning => voorspelt relatieve O2
ZEER vaak gebruikt
Fietseenheid
Vermogen = weerstand x diameter vliegwiel x RPM
Vermogen => omzetten naar Watt = deel vermogen door 6.12
Formule
VO2 rel. = (7 ml.kg-1) + [1,8 x vermogen*]
*ml.kg-1.min-1 / lichaamsgewicht in kg
Rustmetabolisme
snelheid van energieverbuik in rust
metabolisme = snelheid waarmee het lichaam energie gebruikt
VO2 in rust = ~0,3 l/min = 18 l/u = 432 l/dag
RER in rust = ~0,80 (67% vetten – 33% KH)
Calorisch equivalent van RER 0,80 is 4,80 kcal per liter O2
→ Energiegebruik in rust: 432 l O2 x 4,80 kcal per l O2 = 2074 kcal/dag
Basaalmetabolisme
minimum energie voor essentiele fysiologische lichaamsfuncties
gestandaardiseerde meting van energieverbruik in rust:
Ruglig
• Na min 8u slaap
• Na min 12u vasten
• Thermoneutrale omgeving
Beïnvloedbare factoren
1.Vet-vrije massa (merk verschil vrouwen – mannen op !)
Lichaamsoppervlak (groter oppervlak = meer warmteverlies)
Leeftijd (afname met stijgende leeftijd – veelal tgv. daling vet-vrije massa)
Lichaamstemperatuur (BM stijgt met stijgende temperatuur)
Stress (sympathisch zenuwstelsel stijgt = verhoging BM)
Hormonen (FYI: thyroxine én efedrine uit bijnier verhogen BM)
In rust
Energiegebruik in rust
Energiegebruik tijdens inspanning