Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Fisika. AZKENA - Coggle Diagram

- - - - Gorputz opakuak zeharkatzeko
      - Airea ionizatzeko
      - Plaka fotografikoak inpresionatzeko
      - Zenbait substantziaren fluoreszentzia kitzikatzeko
  - - - Lege estatistikoen arabera dago arauturik
    - - No
        
        Hasierako aldiunean desintegratu gabe dauden nukloeoen kopurua
      - λ:
        
        Konstante erradioaktiboa
      - N
        
        Oraindik desintegratu gabe dauden nukleo kopurua
    - - Ao:
        
        Hasierako aldiuneko aktibitatea
    - - No-ren erdiak desintegratzeko pasatu behar den denbora
  - - - Helio nukleoak dira
        
        Alfa partikulak
        
        Bi protoiz eta bi neutroiz osatuta
      - MeV baten inguruko energia zinetikoz igortzen dira
    - - Elektroi bizkorrak dira
        
        Beta partikulak
        
        Nukleoko neutroien desintegraziotik datozenak
        
        Neutroi bakoitzak protoi bat eta elektroi bat emanez
      - MeV baten inguruko energia zinetikoz igortzen dira
    - - Erradiazio elektromagnetikoak dira
        
        Fotoiak
      - Haien energia kasu gehienetan izaten dira
        
        keV
        
        MeV bitartekoak
    - - Medikuntzan
        
        Minbiziaren tratamendu eta diagnostikorako
        
        Organoen azterketerako...
      - Industrian
        
        Erradiografiak ateratzeko, balio dutenak aztertzeko
        
        Altzairuzko xaflak
        
        Eraikinak
      - Kimikan
        
        Produktu kimikoak fabrikatzeko
  - - - Helio-nukleoa nukleo gurasotik irtetzen da
        
        Alfa partikula
      - Horrela, nukleo berriaren
        
        Zenbaki masikoa
        
        Lau unitate txikiagoa da
        
        Zenbaki atomikoa
        
        Bi unitate txikiagoa
    - - Nukleo gurasoaren neutroi bat desintegratuz sortzen dira
        
        Elektroi bat
        
        Beta partikula
        
        Protoi bat
        
        Antineutrino bat
      - Zenbaki masikoa ez da aldatzen
        
        Zenbaki atomikoa unitate bat handiagoa bihurtzen da
    - - Nukleo kumea ere ezegonkorra izaten da
      - Beste desintegrazio bat pairatzen du
        
        Beste nukleo bat sortuz
      - Oro har
        
        Ondoz ondoko desintegrazioak gertatzen dira
        
        Azken nukleo egonkorra lortu arte
      - Prozesu hori osatzen duten
        
        Erradioisotopo guztien multzoari
        
        Familia erradioaktiboa deritzo
- - - - Nukleo hori zatitu
      - Bi nukleo arin sortzen diren
    - - Zenbait neutroi
      - Energia kantitate handia
  - - - Beharrezkoa da aktibazio-energia bat berenganatzea
      - Nukleoak neutroia irenstean lortzen duena, hain zuzen
    - - Pisu atomiko handiena dutenak
      - Gehien erabiltzen direnak
        
        Uranio-235
        
        Plutonio-239
    - - Beste nukleo batzuen fisioan parte hartzen dute
      - Kate-erreakzio nuklear bat sortuz
  - - - Fisioan askaturiko neutroien kopurua handiegia denean
      - Gehiegizko neutroiak xurgatzeko materiala sartzen da
      - Horrela erreakzioaren leherketa sahiesten da
      - Gertatzen dira erreakzio kontrolatuak
        
        Zentral nuklearretan
        
        Urpekoen eta koheteen sorgailu laguntzaileetan
    - - Ez da elementu kontrolatzailerik erabiltzen
        
        Gehiegizko neutroiak xurgatzeko
        
        Beraz, erreakzio leher daiteke
      - Era honetako erreakzio kontrolgabeak
        
        Bonba nuklearretan erabiltzen dira
      - Kutsadura
        
        Fisio-nuklearrak etekin energetiko handiak lortzen dituen arren
        
        Kutsadura erradioaktiboa sor dezake
        
        Haren hondakin guztiak suntsitzea ezinezkoa da
  - - - Bere nukleoi isolatuak
        
        Nukleoa eratzeko biltzean
      - Askaturiko energia
    - - Nukleoi isolatuen multzoa baino egonkorragoa
      - Eraketan energia askatzen delako
    - - Nukleoiek masa parte bat galtzen dute nukleoa eratzean
        
        Masa defektua deritzona
      - mp
        
        Protoiaren masa
      - mn
        
        Neutroiaren masa
      - MN
        
        Nukleoaren masa
- - - - Nukleo astunago bat ateratzen da
    - - Energia kantitate oso handia
  - - - Fusio nuklear bat abiarazteko
        
        Aktibazio-energia bat behar da
      - Fusioaren kasuan
        
        Energia termiko oso handia emanez
    - - Pisu atomiko txikienak
    - - Eguzkian eta izarretan
        
        Astro horien barneko tenperaturari esker
      - Era artifizialean gizakiak leherketa modura baino ez ditu lortu
  - - - Oraindik ez da lortu era errentagarrian
      - Oso zaila delako
        
        Erreaktiboak konfinatzea
        
        Horrela mantentzea
      - Hain tenperatura handian plasma-egoeran daudelako
    - - Hidrogeno-bonba atomikoan lortu da
      - Fusio-erreakzioa gertatzeko behar den tenperatura lortzen da
      - Aurretik leherrarazten den fisiozko bonba atomiko batekin
  - - - Bere nukleoi isolatuak
        
        Nukleoa eratzeko biltzean
      - Askaturiko energia
    - - Nukleoi isolatuen multzoa baino egonkorragoa
      - Eraketan energia askatzen delako
    - - Nukleoiek masa parte bat galtzen dute nukleoa eratzean
        
        Masa defektua deritzona
      - mp
        
        Protoiaren masa
      - mn
        
        Neutroiaren masa
      - MN
        
        Nukleoaren masa