Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Ежелгі заман тіл білімі - Coggle Diagram

- - - - Үнділер тілдегі барлық сөздерді есім, етістік, шылау, демеулік деп төрт топқа бөлген де, әрқайсысының өзіндік ерекшеліктерін жан-жақты сипаттаған. Етістіктің шаққа бөлінуі, есімдерде жеті түрлі септік жалғаудың барлығы, т.б. көптеген грамматикалық мәселелер өте дәлдікпен шешілген.
        
        Үнділер тілдік негізгі тұлға — сөйлем, өйткені ой тек сөйлем арқылы ғана беріледі дегендерімен, синтаксис мәселелеріне жеткілікті көңіл бөлмеген.
        
        Ежелгі Үндістан лингвистикасында грамматикадан кейінгі мол зерттелген мәселе — фонетика. Фонетика ежелгі заман тіл білімінің ешқайсысында да Үндістандағыдай зерттеудің жоғарғы сатысына көтеріле алған жоқ.
        
        Дыбыстардың физиологиялық сипаттары, сөйлеу органдарының тіл дыбыстарын жасаудағы артикуляциясы, дыбыстардың дауысты, дауыссыз, шұғыл, ызың болып кездесетіндіктері, олардың себептері жан-жақты және дұрыс сөз етілген.
- - - - Грамматикалық теория жазба ескерткіштер тілдерін зерттеуден туған. Сондықтан ежелгі дәуір лингвистикасы, әдетте, филология дәуірі деп те аталады. (Филология — грек сөзі. Мағынасы — сөзді сүю).
- - - - Грамматикалық ілім қытайлардың көне жазуы — иероглифке негізделген. Қытай иероглифі біздің жыл санауымыздың бірінші ғасырының өзінде-ақ белгілі нормаға келтіріліп, уставтық, жартылай уставтық және жылдам жазу делініп үш стильге бөлінген, грамматикаға байланысты пікірлер де осы иероглиф жазуын талдап түсіндіруге негізделген.
        
        Иероглифтік грамматикаларда морфема, сөздер мағынасы, этимология мәселесі болмаса, қалыпты грамматикалық әдебиеттердегідей грамматикалық категория мәселелері сөз болмаған. Қытай лингвистикасының өзіндік ерекшелігі, өзіндік дәстүрі де осында.
- - - - Ежелгі Грекияда тіл білімі жөнінен туғызған басты 2 мәселе бар. Біріншіден, ол басқа елдердегідей Үнді, Қытай сынды ат қою проблемасы, Зат пен құбылыстың оның атауымен арадағы байланысы. Тағы бір проблема бұл - тілдің шығуы жөніндегі мәселе болды.
        
        Грамматика саладағы алғашқы пікір Платон мен Аристотель еңбектерінде кездеседі. Платон тілдегі сөздерді есім, етістік деп екі топқа бөлсе, Аристотель алдыңғы екеуі үстіне жалғауыш дегенді қосып, үш топқа бөледі. Аристотель — грамматика мен логика арасындағы қарым-қатысты алғаш сөз еткен ғалым. Оның логика мен поэтика жәніндегі ілімі кейінгі заман оқымыстыларына да күшті ықпал жасады. Бірақ Платон да, Аристотель де сөздерді тапқа бөлгенде біздің қазіргі түсінігіміздей тілдік категория ретінде емес, логикалық категория ретінде қарайды. Есім мен етістік — пайымдаудың мүшелері, бұлардан басқа сездер осы екеуі төңірегіне топталып, жалғауыштық қызметтер атқарады деп түсіндіреді.