Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
persh. ontwikkeling: TEMPERAMENT - Coggle Diagram
persh. ontwikkeling: TEMPERAMENT
algemene evidentie voor het belang van vroege individuele verschillen
the dunein study
centrale bevinging
hoe opservatie van 3 jaar temprament
Marry aintsworth
90min stranger situation test
beoordeeld op 22 schaaltjes
uitkomst: 3 clusters
geremd
niet op gemak bij vreemden, sociaal teruggetrokken
ongecontoleerd
onvoorspelbare reactie
goed aangepast
types op 3 jarige voorspellen
A) persoonlijkheidsstructuur
Geremde cluster
: “overcontrolled” persoonlijkheidsprofiel; ↑geremd, ↓positief affect
Goed aangepaste cluster
: ‘gemiddelde’ volwassenen die zich vlot aanpassen
Ongecontroleerde
cluster
: ↑impulsviteit, ↑antisociaal gedrag, ↓trek betrouwbaarheid
B) sociaal functioneren
geremd
: ↓sociaal netwerk
ongecontroleerd
: ↑conflicten, ↑werkloosheid/ontslag
C) psychatische stoornis
C) kindertijd
Ongecontroleerde cluster:
↑externaliserende problemen op 5, 7, 9 en 11 jaar (ouder- en leerkrachtbeoordeling).
Geen enkele cluster heeft link met internaliserende problemen in de kindertijd
D)adolicentie
Ongecontroleerde cluster:
↑externaliserende én ↑internaliserende problemen
Geremde cluster:
↑internaliserende problemen
E)volwassen
Ongecontroleerde cluste
r: ↑antisociale persoonlijkheidsstoornis
Geremde cluster
: ↑depressive
crimineel gedrag
zelfrapport
undercontrolled
pos verband (0.3??)
strafblad
geremd en aangepast
dzelfde score
uncontrolled 13%
psychometrische tekortkomingen
geen modelmatige reprentatie van vroege indiviudele ≠
meet aspect niet op een conceptueel/theoretisch kader
bv FFM
heeft onderzoek naar stabiliteit bemoeilijkd
de schalen die gemeten werden zijn ≠ je vergelijkt appelen met peren
hoe vroeger systematisch onderzoeken
specifieke maten binnen conceptueel kader
kenmerekn
perinatale data+ assesment om de 2 jaar tot 45J
N=1037, 52(M)/48(V)
heel uitgebreide studie
peer- en self-evaluatie
psychatrische stoornissen
fysieke en psyco-sociale
speciale kenmerken
prospectief (landurige)longitunale studie
predictoren voorspellen voor X aantal jaar tov geboorte
beperkte uitval: 2-3%!!! (97-98% participatie)
≠ disciplines: ≠ predictoren + veel criterua
door grote steekproef: veel controle van cofounders,...
bijdrage
pioneerstudie
betekenis vroege indivudele ≠ voor later funcitoneren
eerste grootschalie evidentie
sterke associatie tussen temprament
bewijst tegen randomness
hoe ≠ tussen kinderen meten? (benaderingen)
adhv: tempramentmodellen
paradigma shift
tijdsgeest :vooral behaviorisme en psychodynamica
extrerne factoren (prikkels,trauma,...) beinvloeden ontw kind
tempramnetmodellen
genetische invloed
mensen
aangeboren
reactiepatroon en
stabiel
over tijd heen (5jaar angstig ook op 21j)
onderlinge verschillen tussen temp.modellen
aard en dimensies
≠ in focus/ klemtonen
emotioneleprocessen
aandachtsprocessen
stilistische componenten
≠ onderzoeksstrategieen
vragenlijsten vs observatie
=> moeilijke integratie over modellen heen door verschillen
3 modellen
Thomas & chess
inleiding
2 psychaters
sommige goeie kinderen met slecht opvoeding en slechte kinderen met goeie opvoeding
studie opgestart: New York Longitudinal Study (NYLS)
Observaties, diepte-interviews, psychiatrische (en gedragsmatige) assessments van 138 baby’s en hun ouders
gedragsstijlen: stilistische component
HOE
kind gedragd
bv hoe intens
minder van wat en wrm (bv wrm huilt hij veel?)
9 dementies
9dim. om gedrag te beschrijven 0-10j
adhv vragenlijsten, aangepast op leeftijd
dimenis
regelmaat
activiteit
aanpassen
toenadering
intensiteit
drempelwaarde
stemmingkwaliteit
afleidbaarheid
taakvolharding
3 configuraties van ph bij jonge kinderen (cfr dunendin)
gemakkelijk kind
traag op gang
moeilijk kind
goodness of fit
optimale ontw bij kinderen met goeie fit
evalutie
positief
baanbrekend temperament onderzoke
vandaag vaak vertegenwoordigd in wetsch lit.
neg
onderwardering van motivationele en emotionele compo
weinig empirische evidentie van dimenties
BUSS & plomin
aanpassing van thomas en chess
temprament ligt vast bij geboorte en PH ontwikkeld zich daaruit
strenger tov van T&C: 5 criteria dan pas temp-trek
5 critea
erfelijk
relatief stabiel tijdens kindertijd
je moet iets kunnen hebben wat je door ≠ jaren dzelfde schaal hebt ( appelen met appelen vergelijken)
continuiteit tot in volwassenheid
evlutionair adaptieve functie
terug te vinden in andere genetische verwante soorten
4 dimensies: EAS(I)
emotionaliteit
mate van emotioneel arousaal
activiteit
kwantiteit van motorische avivtieti
sociabiliteit
voorkeur om bij andere te zijn
impulsitiveit
later uitgelaten omdat ze minder evidentie
maar later toch evidentie
bewijs gevonden bij MZ(+) otv DZ
evalutatie
sterkte
vragenlijst voor 3 trekken
voor een hele range
criteria zorgt er voor dat goed is afgelijnt
zwakte
sommige componenten niet vertegenwoordigd (zelfregulatie
Rothbart
verder opbouwen van T&C maar toeving van emotionele en aandachtsprocessen
individuele versch.
reactiviteit op prikkels
emotionele reacties
motorische reacties
orientende reactie
zelfregulatie
proccessen die reactiveit controleren en moduleren
Factor analyse leeftijd groepen
reactiviteit
negatief affect
surgency
zelfrgulatie
effortfull control
relatief constisten over tijd; invloed gen , rijping en ervaring
evaluatie
pos
hedendaags vaak gebruikt in wet lit
neg
psychometrische zwakheden
verschillend vragenlijst bemoeilijk longitudinaal onderzoek
gemeenschappelijke elementen
4 grote gemeenschap dimentei
emotionaliteyt
extraversie
activiteit
percistence
temperament en opvoeding ( zie dia)
adhv Persoonlijkhiedsmodellen
TOP down ( start bij volwassen instrument)
kinderen en adolecenten als informant
parker
NEO-FFI bij adolicenten
replicatie terug gevonden BF
kritiek dat het hoogbegaafde waren
defruyt
grote representative groep
factorlading terug te vinden
cross-cult
goed terug te vinden
peer-nominatiestudies
lagere school kinderen moeten over hun klasgenoten vragen beantwoorden
25 pos-25 neg
wie is de stilste- wie is de luidste
elk vragen kan je linken op FFM
niet alle trekken appart (soms combo
Iintelect-concentieusheid
extraversie- emotinele stabilitet
agrrbels
bespreking resultaten
Minder gedifferentieerde persoonlijkheidsstructuur
Mogelijke redenen
cogn capa
Evaluatieve aard van peernominaties?
Geselecteerde nominatieschalen/nominatieprocedure op zich?
volwassen als informant
Goldberg
digman apart gevalueerd
FFM kwam terug
besluit
als evaluatie van volw. FFM gebruikt wordt op kinderen vind je dez ook terug.
digman
leerkracht evaluatie
factor analyse op evaluatie
dezelfde FFM komt eraan
bottem up
nadelen top down
geen zicht op andere factoren die belang zijn voor assement op jonge leeftijd
geen garantie dat 5 factoren zijn gemeten
start bij individuele verschillen ie er bestaan bij kinderen en adolescenten --> Vervolgens onderzoeken welke dimensies hieraan ten grondslag liggen: VFM?
HiPiC
heel veel ouder beschrijving van kind
veel beschrijvingen gedaan en Factor analyse gedaan
resultaten
Categorieën met meest aantal classificaties representeren de Big Five
Ongeveer ¾ van de beschrijvingen kan gesitueerd worden binnen de Big Five
Replicatie over culturen heen
Samenhang met andere neo-pir maten (= convergente validiteit)
ffm is valide als model voor beschrijving jonge leetijd
integratie en besluit temperament vs PH
temprament vs PH
eerder gelijknissen
Genetische basis persoonlijkheid als temperament
Beiden vroeg observeerbaar
beide
stabiel
en
verandering
doorheen tijd
klassieke visie= sequentiele relatie
eerst temprament
dan pH
more alike then differnt
beide betrouwbare talen
