6. Gaia: Atomoa
1. Atomoa eta Eredu Atomikoa
Atomoa: Materiaren osagairik/materiarik txikiena
Eredu Atomikoa: Historiaren zehar atomoa azaltzeko eman/sartu diren teoriak dira.
Eredu Atomikoaren Teoriak:
Thomson
Rutherford
Dalton
Elementu kimiko baikoitzaren atomoak berdinak dira.
Atomoak esfera zatiezinak dira.
e- nukleoaren inguruan biraka daude.
Nukleoan protoiak (p+) daude.
Atomoaren nukleo bolumen txikia, masa handikoa eta karga positiboa da
Angurria/Plump cake eredua.
Atomoa neutroa denez → karga. post=karga nez kop.
Elektroiak aurkitu zituen. Atomoen barruan ausazko posizioan eta finko daude.
Atomoen gehiena hutsa da
Atomoak karga elektrikoak dituzte.
Bohr
Konfigurazio Elektronikoa (Laburdura: K.e)
Elektroiak duten energia mailaren arabera (1,2,3,4) eta azpimailaren (s, p, d, f, g, b) antolatzen dira.
Atomoaren azalaren antolaketa azaldu zuen.
Energia maila bakoitzean n 2 · n^2 a- daude.
2. Zenbaki atomikoa eta Masa zenbakia
A= elementu kimiko baten nukleoiak= p+ + n-+
Z= elementu baten p+ kopurua (Elementu kimikoa neutroa bada) p+ kop=e- kop
4. IOIA
5. Elektroien Antolaketa
3. Isotopoak
Def: Elementu beraren atomoak dira, protoi kopuru berdina dutenak, baina neutroi kopuru desberdina dutenak.
Sailkapena
Ezegonkorrak=Erradioaktiboak: Denborarekin atomoaren nukleoak aldatzen doaz neutroiak jaurtikiz eta denborarekin hurbilen duten isotopo egonkorra bihurtuko da.
Egonkorra: Ez dira denborarekin aldatzen.
Def: Elementu kimiko baten elektroiak jaso eta elektroiak ematen dituenean oreka elektrikoa apurtzen da. Kasu horretan elementu kimikoa kargatua dago eta IOIA deitzen zaio.
Motak
Elektroiak konparatu/ematen baditu. Adibidez: X-2e= x^2+ gehienezko/gutxienezko Elektroiengatik. Karga positiboko IOIEI Katioia (=ioi positiboa) deritzogu.
Elektroiak jasotzen baditu. Adibidez: X+2e= x^2. Karga negatiboko IOIEI Anioia (=Ioi negatiboa) deritzogu.
Elektroien antolaketa=Konfigurazio Elektronikoa: "n" izkiaz adierazten da n= (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7). Azpimailak letrekin adierazten dira (s, p, d, f, g, h, i)= SuPer DelFin Grande Hermoso
Def: Konfigurazio Elektronikoa, elementu kimiko baten elektroien antolaketari deritzogu. Energia maila bakoitzean (n), elektroi kopuru mazimo bat egon daiteke. Max= 2·n^2
Unax Simón