Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
SANG THU (nhu355044@gmail.com) - Coggle Diagram
Ý nghĩa nhan đề
Tác phẩm
-
Gtri nội dung
- Là sự cảm nhận tinh tế của tgia về vdep tnhien vs những bước chuyển mình từ hạ sang thu.
- Đồng thời, qua tác phẩm còn nói lên nỗi xúc động, những suy ngẫm và triết lí trong khoảnh khắc giao mua của ntho.
Hoàn cảnh sáng tác: Mùa thu năm 1977, 2 năm sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đây là một trong những mùa thu hòa bình đầu tiên của đất nc.
Xuất xứ: In lần đầu trên báo Văn nghê, sau đó in trong tập "Từ chiến hào đến thành phố" - 1991.
-
-
-
MCX
Mở đầu = những tín hiệu thu về trong cảm nhận ngỡ ngàng, bất ngờ của ntho.
P.triển thành quang cảnh về tnhien, đất trời lúc thu sang.
Khép lại = những chuyển biến âm thầm của cảnh vật và những suy ngẫm mang ý nghĩa triết lí sâu sắc về cdoi và con ng của ntho.
Gtri nghệ thuật
Giàu hình ảnh, giàu sức biểu cảm, cảm xúc tinh tế, sâu lắng, kết hợp tấm lòng chân thành của ntho.
-
- Gợi khoảnh khắc giao mùa của thiên nhiên, khi đất trời chuyển từ hạ sang thu.
- Ngõ ở đây vừa là ngõ thực, vừa ẩn dụ chỉ cửa ngõ tgian từ hạ sang thu
Những cảm nhận tinh tế của tgia trước những tín hiệu giao mùa trong kgian gần và hẹp: K1
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
- Động từ "phả" gợi hương thơm nồng nàn như sánh lại, đậm đà.
- Cnhan = thị giác: "sương".
- Phép nhân hóa qua từ láy "chùng chình" gợi làn sương mỏng nhẹ giăng mắc nơi ngõ xóm như cố ý chậm lại, thong thả sang thu.
- Giúp làn sương vô tri hiện ra như 1 thiếu nữ thướt tha, duyên dáng, mang tâm trạng lưu luyến, bịn rịn nửa muốn sang thu, nửa còn luyến tiếc mùa hạ.
- Từ "bỗng" dta sự bất ngờ, đột ngột, gợi cảm giác ngỡ ngàng, ngạc nhiên, gợi sự xao xuyến, xúc động của tgia trc tín hiệu giao mùa.
- Tín hiệu báo thu về k phải = sắc vàng tươi của hoa cúc, cx k phải hương hoa sữa hay vị thơm ngon của cốm mà là từ hương ổi chín thơm.
- Trc hết tgia cảm nhận tín hiệu giao mùa = khứu giác: hương ổi.
- Hương ổi trộn lẫn vào trong gió se - làm thức dậy cả 1 kgian ngõ xóm.
- Cnhan = xúc giác: "gió se" là cơn gió đầu thu hơi lạnh và khô, đặc trưng của mthu đất Bắc.
- Tình thái từ "hnhu" gợi cảm giác mơ hồ, k rõ ràng, chưa chắc chắn đã dta đc tâm trạng ngỡ ngàng của ntho trc sự tdoi của đất trời.
- Câu thơ như lời thầm hỏi, có chút nghi hoặc, chưa rõ ràng.
= sự cảm nhận tinh tế, nhạy cảm, ntho đã mở rộng các giác quan để cảm nhận thu về thể hiện tyeu tnhien, mthu tha thiết của tg.
1,2,3. Phép liệt kê: "sông", "chim", "đám mây".
1,2. Hình ảnh đối lập tương phản k chỉ giúp lời thơ giàu nhạc điệu, đối xứng hài hòa mà còn giúp kgian rộng mở từ dòng sông đến bầu trời.
- Từ láy + phép nhân hóa gợi tả sự chuyển động nhẹ nhàng, êm đềm, hiền hòa.
Cảm nhận về sự chuyển biến của đất trời sang thu trong kgian cao, rộng: K2
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
- Từ láy + Phép nhân hóa "vội" cho thấy những chú chim hối hả, gấp gáp bay về phương Nam tránh rét.
- Từ "bdau" tinh tế cho thấy ms chỉ chớm thu, chx hẳn đã sang thu.
- Phép nhân hóa + ẩn dụ "vắt" khiến cho đám may có hồn, mỏng & dài hơn, trôi như dải lụa vắt ngang trên bầu trời.
- Hình ảnh dòng sông chậm rãi, thong thả như 1 con ng đang lắng lại, trầm tư, suy ngẫm.
- Dòng sông khi sang thu k còn cuồn cuộn chảy như khi mùa hè mưa lũ mà h đây nó "được lúc" dềnh dàng nghỉ ngơi, tận hưởng giay phút này từ rất lâu.
3,4. Ranh giới nửa bên này bồng bềnh sắc hạ, nửa bên kia man mác sắc thu, mang tâm trạng vấn vương, lưu luyến mùa hạ & bâng khuâng mthu.
3,4. Đám mây như 1 nhịp cầu duyên dáng nối 2 bờ của kgian & tgian giữa hạ - thu.
3,4. Dta sự vận động của tgian, hình ảnh "mây" là thực còn ranh giới mùa là ảo => bước đi tgian trở nên hữu hình, cụ thể.
1,2. Từ ngừ chỉ mức độ, ước lượng: “vẫn còn”, “bao nhiêu”, “vơi”, “bớt” được sắp xếp theo trình tự giảm dần, cho thấy dấu hiệu của mùa hạ đang nhạt dần và những dấu hiệu của mùa thu ngày một đậm nét hơn.
Cảm nhận tiết trời sang thu và suy ngẫm của tác giả về đời người lúc chớm thu: K3
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
1,2. Nghệ thuật đối qua hình ảnh “vẫn còn” >< “vơi dần”; “nắng” >< “mưa” đã tái hiện sự vận động trái chiều của hai hiện tượng thiên nhiên.
1,2. Hình ảnh “nắng” và “mưa” là những hiện tượng của thiên nhiên, vận hành theo quy luật và có thể dự báo.
1,2. Tác giả đã mượn những hiện tượng thiên nhiên quen thuộc, dễ nắm bắt để cụ thể hóa khoảnh khắc giao mùa.
- Sấm là ẩn dụ chỉ những lao động bất thường của ngoại cảnh, là những khó khăn, trắc trở của cuộc đời.
- Hàng cây đứng tuổi là cách nói ẩn dụ nhân hóa, chỉ con người đã từng trải đã sang thu.
3,4. Hình ảnh “sấm” đi liền với lối miêu tả “bớt bất ngờ” và “hàng cây đứng tuổi”:
- Sang thu, tiếng sấm như nhỏ dần, không còn đủ sức làm lay động những hàng cây đã qua bao mùa thay lá.
3,4. Là một ẩn dụ về những con người từng trải, giờ đến tuổi xế chiều thì trở nên vững vàng hơn, ung dung hơn trước những đổi thay, biến động của cuộc đời.
- H/ả tả thực chỉ hiện tượng tnhien của đất trời lúc sang thu.