Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

DỊCH TỄ HỌC - Coggle Diagram

- - - - NC tương quan/sinh thái
      - Báo cáo các ca bệnh
- - - - NC cắt ngang (hiện mắc)
        
        Tỉ lệ mới mắc điểm
        
        Tỉ lệ HM điểm= người đang có bệnh or đặc điểm ở thời điểm xác định / dân số có nguy cơ cùng thời điểm xác định
        ĐV: %
        
        Tỉ lệ mới mắc khoảng
        
        Phép đo hiện mắc
        (bệnh mạn tính có tg bệnh kéo dài)
        
        Tỉ lệ HM khoảng= người có bệnh or đặc điểm ở thời khoảng xác định / dân số bình quân or giữa cùng thời khoảng xác định
        ĐV: %
        
        Các yếu tố ảnh hưởng
        
        Yếu tố làm TĂNG tỉ lệ hiện mắc
        -Tg mắc bệnh dài
        -Tuổi thọ tăng nhưng bệnh ko khỏi
        -Tăng xuất hiện ca mới
        -Ca bệnh di chuyển đến
        -Người khỏe mạnh di chuyển đi
        -Cải thiện công cụ chuẩn đoán
        
        Yếu tố làm GIẢM tỉ lệ hiện mắc
        -Tg mắc bệnh ngắn
        -Tỉ suất tử vong do bệnh cao
        -Giảm ca xuất hiện bệnh mới
        -Ca bệnh di chuyển đi
        -Người khỏe di chuyển đến
        -Cải thiện điều trị dứt điểm
        
        Phân tích số liệu
        
        Độ mạnh mối liên quan
        So sánh tỉ lệ hiện mắc trong từng nhóm
        
        PR=Pe/P0=(a/a+b)/(c/(c+d)
        
        Bệnh cấp tính
        
        POR= Oe/O0=axd/bxc
        
        Bệnh mạn tính
        
        Dễ gặp các sai lệch
        
        Do độ dài thời gian (lengh-time bias)
        
        Dễ gặp gặp những bệnh có thời gian sống sót dài và bỏ qua những bệnh có tg ngắn nếu chỉ tầm soát 1 năm 1 lần
        
        Do sống sót (Neyman bias)
        
        Do chỉ thu thập từ người sống và bỏ qua người đã chết
        
        Do nhớ lại (recall bias)
        
        Người mắc bệnh có xu hướng nhớ lại YTTX hơn người ko mắc bệnh
      - NC bệnh- chứng (hồi cứu)
        Bằng chứng trung bình về mối liên hệ nhân quả
        Quan tâm đến tình tạng có hay ko có bệnh
        
        Số chênh (tỉ số)
        
        Số chênh= Số người có bệnh/ Số người ko bệnh
        
        NC Bệnh chứng ko bắt cặp
        
        Tỉ số chênh: tỉ số ca bệnh/ ca ko bệnh
        OR=Oe/O0=axd/bxc
        
        Khả năng bị bệnh do tiếp xức với yếu tố nguy cơ cao gấp OR lần so với không tiếp xúc với YTNC
        
        NC bệnh chứng bắt cặp
        
        Tỉ số chênh: OR=X/Y
        Bệnh có chứng ko/ Bệnh ko chứng có
        
        Khả năng bị bệnh do tiếp xúc với YTNC cao gấp OR lần sao với ca chứng có tiếp xúc với YTNC
      - NC đoàn hệ (tiến cứu)
        Bằng chứng mạnh về mối liên hệ nhân quả
        Quan tâm đến yếu tố tiếp xúc
        
        Tỉ suất mới mắc dồn (tỉ lệ)
        
        Phép đo mới mắc (bệnh cấp tính)
        
        Tỉ suất mới mắc dồn= Số ca mới mắc bệnh trong khoảng tg xác định / dân số ko bệnh đầu thời khoảng
        ĐV: %
        
        Trọng suất mới mắc (tỉ suất mới mắc, tỉ suất người/tg) (Tỉ suất)
        
        Trọng suất mới mắc= Số ca mắc bệnh mới xuất hiện trong khoảng tg xác định / Tổng người-tg trong nguy cơ của dân số theo dõi
        ĐV: người-thời gian
        
        Chỉ số báo cáo
        
        Tỉ số nguy cơ RR= (a/a+b)/(c/c+d)
        
        Với RR > 1: nguy cơ mắc bệnh ở nhóm có tiếp xúc cao hơn nhóm không tiếp xúc - nhóm tiếp xúc có liên quan tới việc tăng nguy cơ mắc bệnh.
        (yếu tố nguy cơ)
        
        Với RR < 1: nguy cơ mắc bệnh ở nhóm có tiếp xúc thấp hơn nhóm không tiếp xúc - nhóm tiếp xúc có liên quan tới việc giảm nguy cơ mắc bệnh (yếu tố bảo vệ).
        
        Với RR = 1: nguy cơ mắc bệnh bằng nhau ở 2 nhóm → không có mối liên quan giữa tiếp xúc và bệnh
        
        AR=(a/a+b)-(c/c+d)
- - - - Thử nghiệm lâm sàng
        (Người bệnh)
        Bằng chứng mạnh nhất về mối liên hệ nhân quả
        
        Chỉ số báo cáo
        
        Độ giảm nguy cơ tuyệt đối ARR=R0-Re
        
        Nguy cơ tương đối RR=Re/R0=(a/a+b)/(c/c+d)
        
        Số người cần được điều trị NNT=1/ARR
        
        Độ giảm nguy cơ tương đối RRR=1-RR
      - Thứ nghiệm thực địa
        (Người lành)
      - Thử nghiệm cộng đồng
        (Tất cả người dân)
        
        Nguy cơ quy trách AR= nguy cơ nhóm tiếp xúc-nguy cơ nhóm ko tiếp xúc=Re-Ro
        
        →15.5 ca NMCT mỗi 100,000 người mỗi năm là nguy cơ dôi ra được quy cho thừa cân.
        → Nếu không bị thừa cân thì nguy cơ NMCT giảm đi 15.5 ca mỗi 100,000 người mỗi năm.
        
        Phần trăm nguy cơ quy trách ARP=AR/Re=Re-Ro/Re=RR-1/RR
        
        → 34.4% ca NMCT ở nhóm thừa cân được quy cho việc thừa cân
        → Nếu không thừa cân, chúng ta có thể giảm được 34.4% trường hợp NMCT ở nhóm thừa cân.
        
        Nguy cơ quy trách trong dân số PAR=ARxPe=ARx(a+b/a+b+c+c)
        Pe là tỉ lệ người tiếp xúc nguy cơ trong dân số
        
        → Trong toàn bộ dân số, nguy cơ thêm 7 ca NMCT mỗi 100,000 người trong 1 năm có thể được quy cho việc thừa cân.
        
        phần trăm nguy cơ quy trách trong dân số PAF=PAR/Rp=PAR/ (a+c/a+b+c+d)
        Rp là tỉ suất mới mắc trong dân số
        
        → 17.95% trường hợp NMCT trong toàn bộ dân số có thể loại bỏ được nếu không bị thừa cân.