Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

SINH LÝ TUẦN HOÀN, SINH LÍ HỆ TUẦN HOÀN, NOTE, _50b48c6b-2eb8-4416-a0c5…

- - - - kênh Na+ nhanh
      - kênh Ca2+ L-type (Ca chậm): nồng độ Ca trong bào tương tăng, tuy nhiên chưa đủ để co cơ (Ca bên ngoài)
      - kênh K+
    - - RYR2
      - SERCA
        
        sarco/endoplasmic reticulum Ca2+ - ATPase
        
        =SR Ca2+ - ATPase
    - - Khử cực chậm
      - Pha 0 ít dốc hơn
      - Không có tái cực sớm
      - Pha bình nguyên không kéo dài và không nằm ngang
      - Sự chuyển tiếp từ pha bình nguyên qua pha tái cực ít khác biệt
      - Gồm: tế bào nút xoang và nút xoang nhĩ thất
  - - - Tâm nhĩ thu (0,1s)
      - Tâm thất thu (0,3s)
        
        Sự co tâm thất đóng val nhĩ thất
        
        Tiếng tim thứ nhất
        
        Bắt đầu tăng trương lực co
        
        Co đồng thể tích/co đẳng trường (0,02 - 0,03s)
        
        Áp lực tim tăng lên (chưa bơm máu ra)
        
        Co đẳng trương (giai đoạn bơm máu ra ngoài)
        
        Áp lực buồng thất tăng
    - - Giãn đồng thể tích
      - Thầy giảng cái gì mà lộn tâm thu qua tâm trương tùm lum luôn á ~~ Em hỏng biêt note sao luôn
  - - - Tiền tải (preload): thể tích hay áp suất của tâm thất cuối kì tâm trương - máu trở về tối đa, liên quan đến định luật Frank-Starling
      - Hậu tải (afterload): thất trái là áp suất trong ĐMC. Các mạch máu ngoại vi quan trọng (tiểu động mạch) co lại gây tăng lực ngoại biên --> tăng hậu tải --> tim tăng sức co bóp co tim --> tăng áp suất tâm thu trong thất --> đẩy máu ra ĐM
      - Định luật Frank-Starling: Điều hòa nội tại của cơ tim là trong giới hạn sinh lý khi sợi cơ tim bị kéo căng giãn ra hơn trong kỳ tâm trương khi máu trở về tâm thất thì lực co bóp kì tâm thu sẽ tăng và lượng máu bơm vào động mạch chủ tăng
  - - - Tăng nhịp tim (chronotrope dương tính)
      - Tăng lực co bóp của cơ tim (inotrope dương tính)
      - Tăng tốc độ dẫn truyền xung động trong tim (Dropmotrope)
      - Tăng tốc độ giãn của cơ tim (lusitrope dương tính)
      - Cơ chế
        
        Trung gian qua hoạt hóa thụ thể B1, thụ thể B1 + Gs
        
        Hoạt hóa adenyl cyclase
        
        tạo cAMP từ ATP
        
        Hoạt hóa Kinase A (PK A)
        
        Phosphoryl hóa kênh Ca2+ (L-type)
        
        1 more item...
        
        Liên quan đến 2 Protein được phosphoryl hóa làm tăng Ca2+ nội bào
        
        (1) Phosphoryl hóa kênh Ca2+ ở màng tế bào cơ tim
        
        (2) Phosphoryl hóa phospholamban là protein điều hòa Ca2+ ATPase ở lưới nội bào
      - Tăng lưu lượng tim
    - - Kích thích TKPGC + ACh
        
        Tác động inotrope âm tính chủ yếu trên tâm nhĩ
        
        qua trung gian thụ thể muscarinic
        
        gắn với Gi (protein Gk) - ức chế
        
        làm giảm nhịp và giảm tính co của cơ tim
    - - Thụ thể phản xạ thể tích: ĐL Frank-Starling
      - Thụ thể phản xạ áp suất
    - - Ở hành não có trung khu điều hòa
      - Thông qua GC và PGC
  - - - DI = VL – VR : hiệu số điện thế giữa tay trái và tay phải
      - DII = VF – VR : hiệu số điện thế giữa chân trái và tay phải
      - DIII = VF – VL : hiệu số điện thế giữa chân phải và tay phải
    - - Phức hợp QRS: khử cực tâm nhĩ
      - P - QRS - T
- - - - là áp suất cao nhất trong chu kì tim của ĐM sau khi máu được bơm từ thất trái vào ĐM, thể hiện sức bơm của tim
    - - là áp suất thấp nhất trong chu kì tim của ĐM khi thất trái giãn ra và không bơm máu vào ĐM, thể hiện sức cản của mạch
    - - Hai yếu tố quyết định áp suất trung bình
        
        Lưu lượng tim
        
        Sức cản ngoại biên
      - là áp suất trong ĐM trong cả chu kì tim
      - Công thức: Huyết áp trung bình = HA TT + 1/3 hiệu số HA
    - - 2 yếu tố ảnh hưởng
        
        Thể tích nhát bóp
        
        Độ đàn hồi của ĐM
      - AS mạch = HA tối đa - HA tối thiểu
    - - Tuổi
      - Trọng lực
        
        Khi đứng thẳng, HA trung bình ở ĐM ngang tim là 100mmHg
        
        Pa ĐM lớn ở đầu, cách tim 50cm = 100-(0,77.50)=62mmHg
        
        Pa của ĐM lớn ở chân, cách tim 100 cm = 100+(0,77.100)=177mmHg
        
        Do ảnh hưởng của trọng lực, ĐM cao hơn tim 1cm thì huyết áp giảm 0,77 mmHg, ĐM thấp hơn tim 1cm thì huyết áp tăng 0,77mmHg
      - Chế độ ăn: ăn nhiều muối HA tăng
      - Vận động
  - - - Liên quan đến giao cảm và phó giao cảm
  - - - TKGC và TKPGC
      - Thụ thể áp suất (baroreceptor)
      - Trung tâm điều hòa tim mạch ở cấu trúc lưới ở hành não và 1/3 dưới ở cầu não, trung tâm này nhận thông tin thụ thể áp suất
      - Thụ thể hóa học trung ương ở hành não, các thụ thể này nhạy với CO2 và pH hơn là với O2
      - Phản xạ nhĩ (Phản xạ Bainbridge)
  - - - Sự co mạch theo nhịp: đặc tính nội tại của cơ trơn thành mạch và không phụ thuộc vào các tác nhân bên ngoài
      - Sự thay đổi áp suất xuyên thành mạch (chính là áp lực trong lòng mạch trừ đi áp lực quanh mạch) tăng lên (do tăng áp lực phía đầu TM hoặc giãn các tiểu ĐM) sẽ làm co các tiểu ĐM để hạn chế bớt lượng máu đổ vào giường mao mạch và ngược lại
      - Các yếu tố thần kinh, thể dịch: Khi O2 quá thấp --> chất giãn mạch được phóng thích ---> giãn mạch máu tiền mao mạch --> tăng lượng máu tưới cho mô
      - Mao mạch không có cơ trơn, tuy nhiên tế bào nội mô mao mạch có chứa sợi actin và myosin giúp thay đổi hình dáng trước các kích thích hóa học
    - - Prostacyclin (PGl2)
        
        từ acid arachidonic
      - Nitric oxit (NO)
      - Endothelin
    - - Q: Lượng dịch di chuyển qua thành mạch
      - Pc: Áp suất thủy tĩnh trong lòng mao mạch
      - Pi: Áp suất thủy tĩnh trong mô kẽ
      - πp: Áp suất keo của huyết tương
      - πi: Áp suất keo của dịch mô kẽ
- - - - nằm ẩn dưới thượng tâm mạc nơi TMC trên đổ vào tâm nhĩ phải
      - 2 loại TB chính
        
        tb P tròn nhỏ
        
        TB tạo nhịp
        
        tb dài
        
        dẫn truyền xung động trong mô nút đến các vùng lân cận
      - ĐM nuôi
        
        ĐM vành phải (60%)
        
        ĐM vành trái (40%)
      - chịu sự chi phối của TK phế vị phải
      - phát nhịp trung bình 60 -100 lần/phút
      - phát xung nhanh nhất nên là nút dẫn nhịp cho toàn tim
      - có hình dấu phẩy
    - - các TB biệt hóa chủ yếu là có khả năng dẫn truyền xung động
      - nối từ nút xoang đến nút nhĩ thất
    - - có hình bầu dục, mặt phải lõm, mặt trái lồi
      - nằm ở mặt phải phần dưới vách liên nhĩ, giữa van 3 lá và xoang vành
      - chủ yếu làm nhiệm vụ dẫn truyền
      - phát xung động 50 - 60 lần/phút
      - từ nhĩ xuống thất chỉ truyền duy nhất qua nút này
        
        đây là con đường độc đạo
    - - có đường đi trong vách liên thất
      - gồm các sợi dẫn truyền nhanh đi song song và có TB có tính tự động cao
    - - bó His chia ra 2 nhánh
        
        nhánh phải
        
        đi trong vạch liên thất phải
        
        nhỏ, mảnh, dài
        
        rất dễ bị nghẽn
        
        nhánh trái
        
        đi trong vách liên thất trái
        
        lớn, ngắn hơn
        
        đến 1/3 trên và 1/3 giữa chia ra
        
        nhánh trước trên trái
        
        nhánh sau dưới trái
    - - hệ giao cảm
        
        bắt nguồn từ cột giữa bên của 1 hay 2 đoạn cổ cuối và đoạn ngực trên 5 - 6
        
        TK giao cảm sau hạch đến đáy tim theo mạch máu lớn, sau đó phân thành mạng vào cơ tim, thường là theo sau mạch vành
      - hệ phó giao cảm
        
        bắt nguồn từ trong hành não, tại nhân vận động lưng của dây X
        
        dây X phải phân phối nút xoang nhiều
        
        dây X trái phân phối nút nhĩ - thất nhiều
        
        các dây phó giao cảm đến cơ nhĩ mà không đến cơ thất
  - - - điện thế màng của tim
        
        trung bình điện thế âm ở trong màng so với ngoài màng là -90mV
        
        duy trì bằng hoạt động của bơm Na-K ATPase trên màng TB
        
        chuyển 3 Na+ từ bào tương ra ngoài dịch kẽ
        
        chuyển 2 K+ từ dịch kẽ vào bào tương
      - điện thế động của tim
        
        ngay khi có kích thích, màng TB bị khử cực, điện thế màng trở nên dương (từ -90mV lên +30mV)
        
        do sự vận chuyển các ion qua màng TB
        
        gồm 5 pha (loại đáp ứng nhanh)
        
        pha 0 (pha khử cực nhanh)
        
        Na+ di chuyển ồ ạt qua kênh Na+ nhanh
        
        bị ức chế bởi chất tetradotoxin
        
        pha 1 (pha tái cực sớm)
        
        có sự kích hoạt kênh K+
        
        K+ đi từ trong ra ngoài
        
        pha 2 (pha bình nguyên)
        
        Ca++ đi vào TB nhiều qua kênh Ca++ type L (long-lasting)
        
        Ca++ tăng bởi catecholamine
        
        Ca++ giảm bởi các thuốc ức chế kênh Ca++ (diltiazem)
        
        1 ít Na+ cũng vào TB
        
        K+ ra ngoài TB theo bậc thang nồng độ và điện thế
        
        pha 3 (pha tái cực nhanh)
        
        Ca++, Na+, K+ đi ra khỏi TB
        
        pha 4 (pha nghỉ hay phân cực, điện thế màng trở về trị số lúc đầu và ổn định)
        
        về -90mV
        
        có 2 loại
        
        điện thế động loại đáp ứng nhanh
        
        xảy ra ở
        
        TB cơ tim bình thường trong tâm nhĩ, tâm thất và trong mô dẫn truyền Purkinje
        
        điện thế động loại đáp ứng chậm
        
        xảy ra trong
        
        nút xoang
        
        nút nhĩ - thất
        
        sự khác nhau về điện thế động của loại đáp ứng chậm và loại đáp ứng nhanh
        
        phân cực màng yếu
        
        sau tái cực chỉ có thể đạt -65 đên -60mV
        
        do loại TB đáp ứng chậm nghỉ không có dòng K+ thẩm thấu ra ngoài TB
        
        khử cực chậm hơn
        
        do sự khử cực không dựa vào dòng Na+
        
        dựa vào dòng Ca++ qua kênh Ca++ type L
        
        không có pha bình nguyên
        
        do xảy ra quá trình tái cực chậm ngay sau khi khử cực
        
        pha 4 không ổn định hay TB loại đáp ứng chậm không tồn tại điện thế nghỉ thật sự
        
        sau khi tái cực đạt đến -65mV
        
        từ từ khử cực 1 cách tự phát (khử cực tâm trương)
        
        TB giảm tính thấm K+ (do kênh K+ bị bất hoạt)
        
        1 more item...
        
        Na+ vào TB qua kênh If (funny current)
        
        1 more item...
        
        Ca++ vào TB
        
        1 more item...
    - - tính hưng phấn tự nhiên của TB cơ tim
        
        còn gọi là tính tự động
        
        tính chất đặc trưng của những TB biệt hóa cơ có khả năng tự khử cực mà không cần 1 xung động kích thích ban đầu
        
        hệ TK có vai trò điều hòa nhịp tim và lực co cơ tim
        
        theo nguyên tắc "tất cả hoặc không có gì"
      - tính nhịp nhàng
        
        là khả năng tự phát nhịp kế tiếp làm cho tim có tần số đập
        
        bình thường tần số phát nhịp được điều hòa bởi hoạt động của hệ TK thực vật
        
        tăng hoạt động giao cảm
        
        tăng phóng thích norepinephrin
        
        nhịp tim tăng
        
        tăng hoạt động phó giao cảm
        
        phóng thích acetylcholine
        
        làm nhịp tim chậm
      - tính dẫn truyền
        
        tính dẫn truyền của TB cơ tim loại đáp ứng nhanh
        
        điện thế màng đạt đến trị số ngưỡng, khoảng -70mV
        
        vận tốc dẫn truyền
        
        1 - 4 m/s cho các sợi dẫn truyền đặc biệt trong nhĩ và thất
        
        0,3 - 1 m/s cho TB cơ tim
        
        tính dẫn truyền của TB cơ tim loại đáp ứng chậm
        
        điện thế ngưỡng vào khoảng -40mV
        
        vận tốc dẫn truyền 0,02 - 0,1 m/s
      - tính trơ có chu kỳ
        
        tùy thuộc vào điện thế động
        
        loại đáp ứng nhanh
        
        thời kỳ trơ tuyệt đối (ERP)
        
        khoảng tg từ lúc bắt đầu điện thế động cho đến khi sợi cơ tim không thể dẫn truyền 1 điện thế động khác
        
        thời kỳ trơ tương đối (RRP)
        
        giai đoạn còn lại của pha 3 (giữa sau giai đoạn tái cực nhanh)
        
        loại đáp ứng chậm
        
        giai đoạn trơ tương đối khá dài, ngay cả sau khi TB đã hoàn toàn tái cực
        
        đôi khi khó gây ra 1 đáp ứng lan truyền đế tiếp
    - - nguyên nhân
        
        rối loạn tạo xung động
        
        rối loạn dẫn truyền xung động
        
        rối loạn hỗn hợp giữa tạo xung và dẫn xung
      - gây nên các rối loạn nhịp tim
      - cơ chế chính của 3 nguyên nhân trên
        
        hiện tượng lẫy cò (trigger activity)
        
        gọi là xung động kích hoạt
        
        luôn luôn xuất hiện sau 1 điện thể động trước đó, hay nó được tạo ra do hiện tượng hậu khử cực
        
        có 2 loại hậu khử cực
        
        hậu khử cực sớm (EADs: early afterdepolarisation)
        
        xảy ra khi xung động kích hoạt rơi vào pha 2, pha 3
        
        thường xảy ra khi nhịp tim chậm
        
        hậu khử cực muộn (DADs:delay afterdepolarisation)
        
        xảy ra khi xung động kích hoạt rơi vào pha 4 khi hoạt động điện thế là gần như hoàn toàn tái cực
        
        ổ phát xung tự động (ổ ngoại vi)
        
        1 ổ phát xung động không phải nút xoang nhưng phát xung ở điện thế hoặc tần số xung cao hơn nút xoang
        
        xung động đó được dẫn truyền
        
        hiện tượng vào lại (re-entry)
        
        xung động ở tim tái kích vùng mà nó vừa đi qua trước đó
        
        hiện tượng ức chế do làm việc quá sức (overdrive suppresion)
        
        nhịp tim bình thường là 70 nhịp/phút
        
        nếu có 1 ổ lạc nhịp trong tâm nhĩ phát xung động với tần số cao hơn
        
        nó sẽ trở thành nút tạo nhịp cho toàn tim
        
        khi ổ lạc nhịp ngưng phát xung động đột ngột
        
        nút xoang có thể giữ im lặng 1 tg do bị ức chế
        
        giai đoạn phục hồi của nút xoang
        
        là khoảng tg từ cuối giai đoạn ức chế đến lúc nút xoang phát xung động trở lại
  - - - chuyển đạo được định nghĩa là cách mắc 1 cặp điện cực gồm 1 điện cực dương (điện cực thăm dò) và 1 điện cực âm
        
        để ghi nhận sự thay đổi điện thế giữa 2 vị trí khác nhau trên bề mặt cơ thể
    - - 6 chuyển đạo chi (limb leads)
        
        3 chuyển đạo lưỡng cực (bipolar leads)
        
        có nguồn gốc từ tam giác Einthoven (DI, DII, DIII)
        
        chuyển đạo DI
        
        đo sự chênh lệch điện thế giữa tay phải và tay trái
        
        tay trái là nơi đặt điện cực dương, tay phải là nơi đặt điện cực âm
        
        trục DI là đường thẳng nối vai phải - vai trái có chiều dương hướng từ phải sang trái
        
        chuyển đạo DII
        
        đo sự chênh lệch điện thế giữa tay phải và chân trái
        
        điện cực dương được đặt ở chân trái
        
        chiều dương hướng từ trên xuống dưới
        
        chuyển đạo DIII
        
        đo sự chênh lệch điện thế giữa tay trái và chân trái
        
        định luật Einthoven: DII = DI+ DIII
        
        3 chuyển đạo đơn cực (unipolar leads)
        
        để đo điện thế từng chi riêng biệt
        
        chuyển đạo đơn cực chi chuẩn
        
        VR
        
        VL
        
        VF
        
        chuyển đạo đơn cực chi tăng cường
        
        aVR
        
        aVL
        
        aVF
      - 6 chuyển đạo trước ngực (precordial leads)
        
        điện cực thăm dò để ở các vị trí định trước ở trước ngực
        
        V1
        
        cách bờ phải xương ức 2cm trên khe liên sườn 4
        
        có điện cực thăm dò đặt ở vùng thành ngực sát trên mặt thất phải
        
        gọi là chuyển đạo trước tim phải
        
        phản ánh biến đổi điện thế của thất phải
        
        V2
        
        cách bờ trái xương ức 2cm trên khe liên sườn 4
        
        V3
        
        giữa V2 và V4
        
        phản ánh các biến đổi điện thế ở mỏm tim
        
        V4
        
        điểm gặp giữa đường giữa xương đòn với khe liên sườn 5
        
        V5
        
        điểm gặp giữa đường nách trước và khe liên sườn 5
        
        đặt ở thành ngực sát trên thất trái
        
        gọi là chuyển đạo trước tim trái
        
        phản ánh các biến đổi điện thế của thất trái
        
        V6
        
        điểm gặp giữa đường nách giữa và khe liên sườn 5
  - - - sóng P
        
        ý nghĩa: sóng khử cực 2 nhĩ
      - khoảng PR
        
        ý nghĩa: tg dẫn truyền xung từ nhĩ đến thất, tg tâm nhĩ co
      - phức hợp QRS
        
        ý nghĩa: tg khử cực 2 thất
      - Đoạn ST
        
        ý nghĩa: tg 2 thất hoàn toàn bị khử cực, bắt đầu từ cuối phức hợp QRS đến bắt đầu sóng T
      - khoảng QT
        
        ý nghĩa: tg thu tâm điện cơ học của tim, bắt đầu từ phức hợp QRS đến cuối sóng T
      - sóng T
        
        ý nghĩa: sóng tái cực 2 tâm thất
      - sóng U
        
        ý nghĩa: nguồn gốc sóng U không chắc chắn, bình thường không thấy trên điện tâm đồ hay chỉ là 1 sóng nhỏ sau sóng T
- - - - tâm nhĩ thu
        
        là kết quả của sự lan tỏa sóng điện thế dẫn nhịp từ nút xoang ra toàn bộ 2 tâm nhĩ
        
        hiện tượng tâm nhĩ thu bắt đầu xảy ra ngay trên đỉnh sóng P trên điện tâm đồ
        
        tg tâm nhĩ thu là 0,1s
        
        lúc này van nhĩ thất vẫn còn đang mở, tâm nhĩ co đẩy 30% tổng lượng máu về tâm thất trong toàn thời kỳ tâm trương
        
        máu từ nhĩ xuống thất gây nên tiếng tim thứ 4 trên tâm thanh đồ
        
        tạo sóng a trên đường biểu diễn áp suất tâm nhĩ
        
        tg tâm nhĩ giãn là 0,7s
      - tâm thất thu
        
        là kết quả co cơ khi sóng điện thế lan khắp tâm thất
        
        tg tâm thất thu là 0,3s
        
        tính từ lúc đóng van nhĩ thất đến lúc đóng van bán nguyệt
        
        thời kỳ căng tâm thất
        
        còn gọi là pha co đồng thể tích/pha co cơ đẳng trường
        
        dài 0,05s
        
        chiều dài cơ tim không đổi, áp suất trong tâm thất tăng nhanh
        
        thời kỳ tâm thất thu đi cùng với đỉnh sóng R trên điện tâm đồ
        
        khi van nhĩ thất đóng lại tạo tiếng tim thứ 1 trên tâm thanh đồ
        
        buồng thất là buồng đóng kín vì van nhĩ thất và van tổ chim đều đóng
        
        thời kỳ tim bơi máu ra ngoài
        
        còn gọi là co cơ đẳng trương
        
        kéo dài suốt tg còn lại của thu thất, khoảng 0,25s
        
        khi áp suất tâm thất trái vượt quá áp suất tâm trương của ĐMC (80mmHg), áp suất tâm thất phải vượt quá áp suất của ĐMP (10mmHg)
        
        van tổ chim mở, tâm thất bắt đầu bơm máu ra ngoài
        
        2 more items...
        
        khối lượng máu được tống ra từ mỗi tâm thất vào các ĐM trong thời kỳ tâm thu gọi là thể tích tâm thu
        
        mỗi lần tâm thất thu
        
        tim bơm ra ngoài 1 lượng máu từ 70-90 ml
        
        còn lại trong tâm thất khoảng 50 ml
    - - bắt đầu từ lúc van tổ chim đóng lại và kết thúc khi tâm nhĩ bắt đầu co
      - giai đoạn kéo dài 0,5s
      - tâm thất trương
        
        giai đoạn giãn đồng thể tích
        
        hay còn gọi là giãn cơ đẳng trường
        
        áp suất trong tâm thất giảm nhanh
        
        tâm thất trong giai đoạn này là 1 buồng kín
        
        van nhĩ thất và van tổ chim đóng, thể tích tâm thất không thay đổi
        
        giai đoạn máu về tim
        
        khi áp suất trong tâm thất giảm thấp hơn áp suất trong tâm nhĩ
        
        van nhĩ thất mở
        
        gồm 2 thời kỳ
        
        máu về tim nhanh
        
        chiếm khoảng 1/3 đầu tâm trương làm áp suất trong tâm thất tăng dần
        
        70% lượng máu về tâm thất trong giai đoạn này
        
        khi máu về tâm thất chạm vào thành tâm thất gây tiếng tim thứ 3
        
        máu về tim chậm
        
        1/3 giữa của tâm trương, chỉ có 1 ít máu chảy vào tâm thất
        
        máu này từ TM về tâm nhĩ không dừng lại ở nhĩ mà đi thẳng xuống tâm thất
        
        1/3 cuối tâm trương còn lại trùng với giai đoạn tâm nhĩ thu
        
        tâm nhĩ đẩy 30% lượng máu về thất
        
        thể tích máu trong tâm thất cuối tâm trương gọi là thể tích cuối tâm trương
      - tâm nhĩ trương
        
        sau khi kết thúc giai đoạn tâm nhĩ thu, tâm nhĩ giãn ra trong suốt tg còn lại của chu chuyển tim (0,7s)
  - - - ở đầu kì tâm thu, khi van nhĩ thất đóng lại tạo nên tiếng tim thứ nhất T1
        
        tiếng T1 trầm và kéo dài, gọi tượng thanh là "bùm"
        
        có 2 thành phần
        
        van 2 lá đóng trước
        
        nghe rõ ở mỏm tim
        
        van 3 lá đóng sau
        
        nghe rõ ở bờ dưới xương ức
        
        khi nghe rõ 2 thành phần này
        
        gọi là T1 tách đôi
        
        gợi ý có bất thường trong tim
      - ở cuối kì tâm thu, đầu kì tâm trương, khi van tổ chim đóng lại tạo nên tiếng tim thứ hai T2
        
        tiếng T2 thanh và ngắn, gọi tượng thanh là "tặc"
        
        có 2 thành phần
        
        van ĐMC A2 đóng trước
        
        van ĐMP P2 đóng sau
        
        ở người bình thường có hiện tượng T2 tách đôi sinh lí liên quan đến hô hấp
      - tg từ T1 đến T2 ứng với thì tâm thu
        
        khoảng yên lặng ngắn, kéo dài khoảng 0,3s
      - tg từ T2 đến T1 ứng với thì tâm trương
        
        khoảng yên lặng dài, kéo dài khoảng 0,5s
      - tiếng T3 và T4 chỉ nghe được trên tâm thanh đồ, không nhận biết được khi nghe
        
        khi nghe thấy được các tiếng này
        
        có sự dãn bất thường của thất
        
        thường đi kèm tinh trạng suy tim
  - - - là tỷ lệ giữa thể tích máu bơm từ thất trái trong mỗi nhịp với thể tích máu trong thất trái cuối kỳ tâm trương
    - - là lượng máu do tim bơm ra trong 1 phút
      - được tính theo công thức: CO = HR x SV
        
        HR: nhịp tim (heart rate)
        
        SV: thể tích nhát bóp (stroke volume)
      - người bình thường: CO = 80 ml x 70 lần/phút = 5600 ml/phút
  - - - điều hòa ngay tại tim - định luật Frank-Starling
        
        sự co rút tâm thất thay đổi trực tiếp theo thể tích cuối tâm trương
        
        hay lực co tim tỷ lệ thuận với chiều dài sợi cơ tim trước khi co
        
        sự giãn cơ tim trong mức độ nhất định làm tăng lực co tim
        
        nhưng khi giãn quá mức làm các cầu nối myosin khó gắn vào actin làm chúng khó trượt lên nhau
        
        lực co cơ tim bị giảm
        
        mục đích chủ yếu giữ cân bằng đồng thời thể tích tống máu tâm thu của 2 tâm thất
        
        nhằm tránh mọi sự ứ trệ (phù phổi) trong tuần hoàn phổi hoặc bơm máu không hữu ích
    - - hệ TK TV
        
        trung tâm tim mạch ở hành não nhận các luồng xung động truyền về
        
        từ các thụ cảm cảm giác ở ngoại vị
        
        từ trung tâm cao hơn như hệ viền, vỏ não
        
        xung động đáp ứng truyền ra theo
        
        các dây giao cảm
        
        chi phối nút xoang, nút nhĩ thất và phần lớn cơ tim
        
        Norepinephrin, hóa chất trung gian của hệ giao cảm
        
        kích thích giao cảm làm tăng khả năng co bóp của cơ tim
        
        làm tăng thể tích máu được bơm
        
        tăng áp suất tống máu
        
        từ hành não đến cột sống, từ tủy sống ngực
        
        các dây phó giao cảm
        
        đến tim theo dây TK X phải và trái
        
        chi phối nút xoang, nút nhĩ thất và cơ nhĩ
        
        acetylcholin được giải phóng
        
        làm giảm tốc độ khử cực tự phát, tăng sự phân cực của TB nút xoang
        
        tg đạt đến ngưỡng chậm hơn và làm giảm nhịp tim
        
        kích thích phó giao cảm chỉ làm giảm 20-30% sức co bóp của tim
        
        vì sợi dây TK số X không được phân bố ở tâm thất mà chỉ tâm nhĩ
      - các phản xạ điều hòa nhịp tim
        
        các chất thụ cảm
        
        chất thụ cảm bản thể
        
        1 vđv chuẩn bị chạy, tư thế của chi, cơ sẽ tác động vào các proprioceptor
        
        tăng xung động truyền về tim mạch, làm tăng nhịp tim
        
        chất thụ cảm hóa học
        
        tiếp nhận những thay đổi hóa học trong máu, như
        
        nồng độ O2 và CO2
        
        pH...
        
        chất thụ cảm áp suất
        
        tiếp nhận những thay đổi về áp lực ở các ĐM và TM lớn
        
        quai ĐMC
        
        xoang ĐM cảnh
        
        phản xạ giảm áp
        
        chỉ trong giới hạn 70-160 mmHg
        
        khi áp suất tăng ở quai ĐMC và xoang ĐM cảnh
        
        xung động truyền theo dây Cyon Luwig và dây Hering về hành não
        
        giảm kích thích giao cảm
        
        tim đập chậm, huyết áp giảm
        
        tăng kích thích TK số X
        
        phản xạ tim - tim (phản xạ Bainbridge)
        
        khi máu về tim nhiều, gốc TMC đổ vào nhĩ phải làm căng áp suất ở đây
        
        các thụ cảm áp suất sẽ truyền xung động theo dây X đến hành não
        
        xung động truyền ra theo dây giao cảm, ức chế dây X
        
        tăng nhịp tim và sức co rút
        
        1 more item...
        
        phản xạ mắt - tim
        
        ấn mạnh lên 2 nhãn cầu làm kích thích đầu mút dây TK V
        
        xung động truyền về hành não
        
        kích thích dây X, làm tim đập chậm
        
        phản xạ Goltz
        
        nếu đánh mạnh vào vùng thượng vị có thể gây ngừng tim
        
        phản xạ này từ đám rối dương theo dây tạng lên hành não kích thích dây X mạnh
        
        trong phẫu thuật, sự co kéo mạnh các tạng ở bụng có thể gây ngừng tim
        
        phản xạ hô hấp
      - ảnh hưởng của vỏ não và những trung khu TK khác
        
        những trạng thái hoạt động của vỏ não
        
        cảm xúc
        
        sợ hãi
        
        đều ảnh hưởng đến sự thay đổi hoạt động của tim
        
        lo lắng...
        
        ảnh hưởng từ hoạt động của trung khu hô hấp
        
        khi hít vào trung khu hô hấp hưng phấn làm tim đập nhanh (ức chế trung tâm giảm nhịp)
        
        khi thở ra thì tim đập chậm
    - - Hormon: epinephrin, norepinephrin, thyroxin, insulin, glucagon làm tăng co bóp, tim đập nhanh
      - Ion: Na+, K+, Ca++ có tác động lớn đến chức năng của tim
      - ảnh hưởng của khí hô hấp trong máu
        
        PCO2 tăng, PO2 giảm làm tim đập nhanh và ngược lại
      - pH máu: giảm pH máu làm giảm độ nhạy của sợi cơ với Ca++
        
        pH càng thấp lực phát triển càng yếu
- - - - tính đàn hồi
        
        là cơ sở vật lý giúp ĐM giảm sức cản và tạo dòng chảy liên tục trong ĐM
        
        giảm theo độ tuổi
        
        khi ĐM đàn hồi tốt, máu chảy qua mao mạch trong suốt chu kỳ tim
        
        khi mạch xơ cứng, máu qua mao mạch lúc tâm thu, nhưng không qua mao mạch lúc tâm trương
      - tính co thắt
        
        thành ĐM có cơ trơn nên có thể thay đổi đường kính
        
        nhất là ở các tiểu ĐM
    - - phương pháp đo huyết áp
        
        đo trực tiếp
        
        cho ống thông vào ĐM, đo áp suất máu bằng huyết áp kế thủy ngân (Lugwig)
        
        đo gián tiếp
        
        ép ĐM có đường kính tương đối lớn (thường là ĐM cánh tay) bằng 1 túi hơi, bơm túi hơi để tạo áp suất khí
        
        từ đó đo áp suất khí trong túi hơi và suy ra huyết áp của ĐM
        
        phương pháp bắt mạch
        
        phương pháp nghe
      - huyết áp ĐM là lực của máu tác động lên 1 đơn vị diện tích thành ĐM
    - - các yếu tố quyết định huyết áp ĐM và hiệu áp (áp suất đẩy)
        
        yếu tố vật lí
        
        thể tích máu trong ĐM
        
        sức đàn hồi thành ĐM
        
        sức đàn hồi cao làm giảm sức cản ngoại biên, thuận lợi cho sự bơm máu của tim
        
        ở người già, thành mạch cứng lại, làm sức cản ngoại biên tăng
        
        cản trở sự bơm máu của tim, hiệu áp giảm
        
        yếu tố sinh lí
        
        cung lượng tim
        
        nếu cung lượng tim tăng gấp đôi, trong khi nhịp tim và sức cản ngoại biên không đổi
        
        hiệu áp sẽ tăng gấp đôi
        
        sức cản ngoại biên
        
        phụ thuộc vào tình trạng của thành mạch
        
        thành mạch dày lên và cứng lại
        
        thành mạch hẹp lại
        
        thành mạch gồ ghề, không trơn láng
      - những biến đổi sinh lí của huyết áp
        
        tuổi
        
        tuổi càng cao thì huyết áp càng tăng
        
        mức độ tăng huyết áp song song với độ xơ cứng ĐM
        
        tăng huyết áp tâm trương, sau đó tăng huyết áp tâm thu
        
        trọng lực
        
        huyết áp trung bình ở ĐM ngang tim là 100mmHg
        
        ĐM cao hơn tim 1cm thì huyết áp giảm 0,77 mmHg
        
        ĐM thấp hơn tim 1cm thì huyết áp tăng 0,77 mmHg
        
        chế độ ăn
        
        ăn mặn quá làm huyết áp tăng
        
        ăn nhiều thịt, protein trong máu nhiều làm tăng độ nhớt
        
        huyết áp tăng
        
        vận động
        
        khi vận động
        
        huyết áp tăng ở giai đoạn đầu
        
        sau đó huyết áp giảm dần, nhưng vẫn cao hơn bình thường
        
        lao động nặng
        
        huyết áp giảm là dấu hiệu tim không đáp ứng nổi nhu cầu, không đủ hiệu lực hoàn thành chức năng bơm máu
  - - - áp suất nhĩ phải gọi là áp suất TM trung ương
      - áp suất TM trung ương ở nhĩ phải ở tư thế nằm vào khoảng 3 mmHg, khi ở tư thế đứng là 0 mmHg
      - 1 cm dưới nhĩ phải, áp suất tăng 0,77 mmHg
      - 1 cm trên nhĩ phải, áp suất giảm 0,77 mmHg
    - - trực tiếp bằng cách đo CVP (central venous pressure)
    - - co thắt cơ
      - van TM
      - cử động hô hấp
      - lực bơm, hút của tim
      - áp suất TM trong đầu
  - - - cơ chế khuếch tán
        
        là phương thức quan trọng nhất
        
        khi máu qua mao mạch, 1 lượng nước và chất hòa tan khuếch tán qua thành mao mạch
        
        sự khuếch tán là do các chuyển động nhiệt của phân tử nước và chất hòa tan di chuyển theo 2 chiều, do
        
        áp suất thủy tĩnh của mao mạch
        
        áp suất keo của protein huyết tương
      - cơ chế ẩm bào
        
        lipoprotein
        
        polysaccharide
        
        proteoglycan
      - cơ chế siêu lọc
        
        trao đổi chất qua thành mao mạch phụ thuộc
        
        áp suất thủy tĩnh mao mạch
        
        áp suất thủy tĩnh dịch kẽ
        
        áp suất keo mao mạch
        
        áp suất keo dịch kẽ
  - - - cân bằng thể dịch, hấp thu protein
        
        khoảng 24 lít dịch đi từ các mao mạch vào dịch kẽ mỗi ngày
        
        chỉ có 85% đi từ dịch kẽ trở lại mao mạch
        
        15% còn lại đi vào các mạch bạch huyết trở về máu
      - hấp thu chất béo
        
        các mạch bạch huyết này gọi là các bạch mạch nằm ở lớp lót ruột non
        
        bạch huyết đi qua các mạch bạch huyết này gọi là dường trấp, có dạng sữa vì có chứa mỡ
      - bảo vệ
- - - - trong 1 số mô, lưu lượng máu được điều hòa bởi hoạt động chuyển hóa của mô
      - khi áp suất của mạch tăng, mạch co lại
      - khi áp suất của mạch giảm, mạch giãn ra
      - đáp ứng này độc lập với TB nội mô
      - thấy rõ ở
        
        thận
        
        màng ruột
        
        cơ
        
        não
        
        gan
        
        tim
    - - TB nội mô thành mạch tiết ra endothelin, 1 polypeptide có tính co mạch
      - khi tăng vận tốc máu, nội mô tiết ra chất gây giãn mạch là EDRF
    - - bất cứ nguyên nhân nào làm giảm cung cấp O2 cho nhu cầu mô đều làm tăng tác dụng tại chỗ làm giãn mạch
      - PO2 tăng gây co mạch, PO2 giảm gây giãn mạch
  - - - nằm ở 2 bên chất lưới của hành não và phần ba dưới của cầu não
      - có các vùng chính
        
        vùng co mạch
        
        nằm ở phần trên của hành não, tiết ra noradrenalin
        
        vùng ức chế
        
        nằm ở nửa dưới của hành não, các sợi TK từ đó chạy lên ức chế vùng co mạch
        
        vùng cảm giác
        
        nằm ở bó đơn độc ở hành não và nửa dưới cầu não
    - - từ thụ thể áp suất
        
        từ các thụ thể áp suất ở xoang cảnh, xụng động sẽ theo dây TK Hering đến dây TK thiệt hầu về hành não
        
        từ các thụ thể áp suất ở ĐMC, xung động sẽ theo dây TK Cyon về đến hành não
      - vùng hạ đồi
        
        kích thích vùng hạ đồi trước gây giảm huyết áp, tim đập chậm
        
        kích thích vùng hạ đồi sau và bên làm tăng huyết áp và tim đập nhanh
      - não
        
        vỏ não cũng ảnh hưởng đến phân phối lưu lượng máu qua cơ thể
        
        kích thích vùng vận động và tiền vận động có thể ảnh hưởng trên huyết áp và thường gây co mạch
      - da và nội tạng
        
        căng nội tạng cũng gây đáp ứng giãn mạch
        
        kích thích đau đớn ngoài mặt cơ thể thường gây co mạch
      - phản xạ phổi
        
        căng phổi thường gây giãn mạch và hạ huyết áp
        
        xẹp phổi gây co mạch ngoại biên
        
        các kích thích do căng phổi ức chế trung tâm vận mạch
      - từ các thụ thể hóa học ngoại biên
        
        là những thụ thể nhỏ ở quai ĐMC và ở bên xoang cảnh
        
        các thụ thể này nhạy cảm chủ yếu với sự thay đổi của PO2
      - các thụ thể hóa học trung ương
        
        tăng PCO2 trong máu ĐM kích thích các vùng hóa cảm thụ ở hành não
        
        gây giãn mạch
        
        giảm PCO2 trong máu ĐM dưới mức bình thường (khi tăng thông khí)
        
        gây co mạch
    - - phó giao cảm
        
        kích thích phó giao cảm gây giãn mạch
      - giao cảm
        
        hệ giao cảm cho tín hiệu co mạch đến các ĐM, tiểu ĐM, TM
  - - - gây co cơ trơn nội tạng
      - làm giãn cơ trơn mạch máu, tăng tính thấm mao mạch
        
        thu hút bạch cầu và gây đau khi chích dưới da, làm tăng lưu lượng máu đến mô
    - - do tâm nhĩ bài tiết, làm giảm huyết áp
    - - nồng độ thấp gây giãn mạch (tác dụng lên thụ thể β trong cơ)
      - nồng độ cao gây co mạch (tác dụng lên thụ thể α)
    - - hormon ADH
      - Angiotensin II
      - Serotonin
  - - - cơ chế TK
        
        phản xạ thụ thể áp suất
        
        giãn mạch ngoại biên, tim đập chậm, huyết áp giảm, giảm co bóp tim
        
        các thụ thể áp suất trong xoang cảnh
        
        chỉ kích thích từ trên 60 - 180 mmHg
        
        các thụ thể áp suất ở quai ĐMC
        
        chỉ kích thích từ trên 90 - 180 mmHg
        
        phản xạ thụ thể hóa học
        
        kích thích do các khí trong máu (O2 giảm, CO2 và H+ tăng, pH giảm)
        
        gây giãn mạch
        
        phản xạ do thụ thể phổi và nhĩ
        
        các cảm thụ vùng áp suất thấp (low pressure receptor)
        
        cảm thụ căng giãn ở tâm nhĩ và ĐMP
        
        khi lượng máu về tâm nhĩ nhiều sẽ làm tâm nhĩ và ĐMP căng giãn
        
        các thụ thể này sẽ phát xung ngăn chặn sự tăng huyết áp do tăng thể tích máu
        
        phản xạ nhĩ thận hay phản xạ thể tích
        
        tăng lượng máu về tim làm tâm nhĩ giãn ra gây phản xạ thải nước qua
        
        giãn tiểu ĐM vào tiểu cầu thận làm tăng áp suất mao mạch cầu thận
        
        tăng độ lọc cầu thận và tăng thải nước tiểu
        
        truyền nhanh tín hiệu đến vùng dưới đồi làm giảm bài tiết ADH
        
        làm tăng nước thải ra
        
        phản xạ Bainbridge
        
        phản xạ thiếu máu ở hệ TKTW
        
        khi lưu lượng máu tới não giảm
        
        kích thích các nơ ron trong trung tâm vận mạch
        
        gây co mạch và làm tăng huyết áp
        
        có thể làm huyết áp tăng đến 270 mmHg
        
        phản xạ này chỉ có khi huyết áp giảm dưới 50 mmHg
        
        mạnh nhất khi giảm còn 20 mmHg
        
        là cơ chế điều hòa khẩn cấp, nhanh, mạnh
        
        co TM
        
        khi huyết áp giảm, phản xạ giao cảm gây co TM
        
        co cơ xương
        
        khi có kích thích giao cảm co mạch, trung tâm vận mạch...
        
        truyền xung động 1 cách ngẫu nhiên đến co, nhất là cơ bụng
        
        co cơ bụng gây tăng cung lượng tim và tăng huyết áp
      - cơ chế thể dịch
        
        tủy thượng thận tiết catcholamin
        
        norepinephrin (noradrenalin)
        
        làm tăng huyết áp tâm thu, tâm trương, giảm nhịp tim do phản xạ của thụ thể áp suất
        
        co mạch hầu hết các cơ quan, làm tăng sức cả ngoại biên
        
        epinephrin (adrenalin)
        
        làm tăng nhịp tim, tăng cung lượng tim, tăng huyết áp tâm thu, giãn mạch tại cơ vân và cơ tim
        
        liều cao
        
        gây co mạch tại cơ, làm tăng sức cản ngoại biên, tăng huyết áp tâm trương
        
        hệ thống renin - angiotensin
        
        khi thể tích dịch ngoại bào giảm, huyết áp giảm
        
        hệ giao cảm kích thích TB cận tiểu cầu tiết renin
        
        renin biến đổi angiotensinogen (tạo ở gan) trong máu thành angiotensin I
        
        qua phổi, dưới tác động của men chuyển hóa ở mô phổi
        
        1 more item...
        
        angiotensin II gây tăng huyết áp
        
        co mạch nhanh và mạnh các tiểu ĐM và cả TM
        
        gây giữ muối và nước ở thận thông qua co mạch thận
        
        1 more item...
        
        với điều hòa huyết áp lâu dài
        
        1 more item...
      - cơ chế tại chỗ
        
        di chuyển dịch tại mao mạch
        
        trong trường hợp tăng huyết áp, áp suất thủy tĩnh trong longf mao mạch tăng, làm tăng đẩy dịch ra khỏi lòng mạch
        
        giúp làm giảm dịch trong lòng mạch, từ đó giảm huyết áp
        
        cơ chế thích ứng của mạch
        
        sự thay đổi khẩu kính mạch máu giúp mạch máu thích ứng với sự thay đổi thể tích máu
        
        khi truyền dịch, huyết áp tăng đáng kể lúc đầu trong 10p đến 1 giờ đầu
        
        nhờ cơ chế thích ứng này, mạch máu có khuynh hướng dãn nhẹ giúp huyết áp có khuunh hướng trở về bình thường dù thể tích máu tăng đến 30%
      - để nhanh chóng nâng cao huyết áp khi cần thiết
        
        cần 3 loại biến đổi lớn đi song song và tương tác tăng cường với nhau
        
        các TM và các mạch máu lớn đều phải co mạnh để chuyển máu về tim nhiều qua cơ chế Starling
        
        tăng huyết áp
        
        toàn bộ tiểu ĐM co làm tăng sức cản ngoại vi để giữ máu ở vùng ĐM
        
        làm tăng huyết áp
        
        tim cần được hệ giao cảm kích thích trực tiếp để tăng tần số tim, tăng lực co cơ tâm thất
        
        tăng cung lượng tim và huyết áp
    - - vai trò của hệ thận - thể dịch
        
        huyết áp tăng do cơ thể có nhiều dịch ngoại bào
        
        huyết áp tăng sẽ tác dụng trực tiếp làm thận bài xuất lượng dịch thừa giúp huyết áp trở lại bình thường
        
        tăng áp suất máu làm tăng thải nước và Na+ ở thận
      - hệ thống renin - angiotensin - aldosteron
        
        thông qua tác dụng trực tiếp co mạch cơ thể và giáp tiếp qua thận bằng con đường giảm lọc cầu thận và tăng hấp thu muối nước ở ống thận dưới tác dụng của aldosteron
      - các yếu tố thể dịch khác
        
        hi huyết áp giảm, vùng hạ đồi tăng tiết vasopressin (ADH)
        
        bradykinin, histamine, prostaglandin có tác dụng giãn mạch, tang tính thấm mao mạch
        
        dẫn đến tăng huyết áp