Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Spinal and spinal cord injury - Coggle Diagram
Spinal and spinal cord injury
สาเหตุ
1.อุบัติเหตุทางรถยนต์
2.ตกจากที่สูง
3.การเล่นกีฬา
4.ถูกยิง ถูกแทง
กลไกการบาดเจ็บ
1.Hyperflexion
ก้มคอเต็มที่ เกิดจากใช้ความเร็วสูงและหยุดกระทันหัน บาดเจ็บชนิดนี้มีการเคลื่อนที่ของกระดูกสันหลังด้านหน้าและหมอนรองกระดูก อาจมีการฉีกขาดของเอ็นด้านหลังและไขสันหลังอาจมีเลือดออกหรือบวม พบบ่อยที่ C5, C6
2.Hyperextention
แหงนคอเต็มที่ พบบ่อยในผู้สูงอายุ จากการเสื่อมของกระดูก เช่น ตกบันได บาดเจ็บชนิดนี้มักพบที่ C4,C5 ทำให้มีปัญหาในการหายใจ
3.Excessive rotation
คอบิดหรือหมุนรุนแรง ทำให้เอ็นด้านหลังมีฉีกขาด ข้อต่อกระดูกสันหลังหลุด
4.Vertical compression/Axial loading
บาดเจ็บในแนวดิ่ง เช่น ตกจากที่สูงโดยเท้าหรือก้นกระแทก ทำให้เกิดกระดูกสันหลังยุบลง หรือ Vertebral compression fracture
5.Penetrating injury
มีแผลทะลุทะลวง เช่น ถูกยิง ถูกแทง
อาการ
1.อาการปวด
2.อาการทางระบบประสาท
-อ่อนแรง
-ขยับไม่ได้ quadriplegia, paraplegia
-อ่อนแรงแต่ขยับไม่ได้ quadriparesis, paraparesis
3.อาการชา
4.urinary retention
5.Neurogenic shock
6.Spinal shock
7.paradoxical respiration
ประเภท
2.Complete cord injury
ประเมิน Spinal shock
หลังได้รับการบาดเจ็บ 24-48 ชม. มีreflexนี้
-Bulbocavernous reflex โดย บีบ gland of penis, clitoris หรือกระตุก foley’s cath
1.Incomplete cord injury
-Anterior spinal cord syndrome อ่อนแรงทั้งแขนและขา
-Central spinal cord syndrome พบบ่อย แขนอ่อนแรงมากกว่าขา
-Brown-Sequard syndrome (Hemicord lesion) อ่อนแรงซีกเดียวกับที่ไขสันหลังบาดเจ็บ
-Posterior cord syndrome พบน้อย ไม่พบการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ
ประเมิน Neurosign shock
-hypotension
-neurological deficit
-bradycardia
-alteration of conscious
แบ่งระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บไขสันหลังตามเกณฑ์ American Spinal Injuries Association (ASIA)
A (complete) อัมพาตอย่างสมบูรณ์
B (Incomplete) มีความรู้สึก ระดับ S4-5 แต่เคลื่อนไหวไม่ได้เลย
C (Incomplete) ความแข็งแรงกล้ามเนื้อต่ำกว่าระดับ 3
D (incomplete) ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อระดับ 3 ขึ้นไป
E (normal) การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อและการรับความรู้สึกผิดปกติ
การประเมิน ATLS
Primary survey & resuscitation
A : เปิด airway -> Jaw thrust maneuver
B : สังเกต chest movement ใส่ ambu bag ใส่ ICD
C: อาจเกิด Neurogenic/spinal shock - ปรับท่า trendelenberg position + การใช้ vasopressive agent เช่น dopamine’s
D : ประเมิน GCS, pupil & light reflex , neurologic examination, sedation score , motor power, rectal examination -> Bulbocarvernosus reflex
E : ตรวจร่างกายคลำจุดกดเจ็บบริเวณกระดูกต้นคอและกระดูกสันหลังและคลำระยะห่างระหว่าง spinous process , คลำหาการบวมของเนื้อเยื่ออ่อน เพื่อบ่งบอกกลไกการบาดเจ็บได้ เพื่อดูความเกณ้งตัวของกล้ามเนื้อว่าผิดปกติหรือไม่
Secondary survey
หลักการรักษา
การทำให้ส่วนที่หักหรือบาดเจ็บอยู่นิ่ง (Immobilization)
การดึงกระดูกให้เข้าที่ (Reduction/realignment) ทำ Skull traction)
การผ่าตัด (Stabilization)
หลักการดูแล
ระบบทางเดินหายใจ
บาดเจ็บ C4 ขึ้นไป (Phrenic nerve,intercostal muscle เสียหน้าที่)
C5-T6 ขึ้นไป intercostal muscle อ่อนแรง
T6 ขึ้นไป ปอดแฟบ ปอดบวม
การพยาบาล : suction, ส่งเสริมการแลกเปลี่ยน gas อย่างเหมาะสม, ดูแลการใส่ท่อช่วยหายใจ, Breathing -> deep breathing, ABG
ระบบไหลเวียนโลหิต
บาดเจ็บไขสันหลังระดับสูง -> ระบบ sympathetic สูญเสียหน้าที่ -> neurogenic shock
การพยาบาล : ประเมินอาการแสดงของภาวะช็อค, ดูแลภาวะหัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ หลีกเลี่ยงการพลิกตัวอย่างรวดเร็ว , ส่งเสริมการไหลเวียนเลือดของแขนและขา
ระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
การพยาบาล : ประเมิน neuro aign -> GCS, motor power, pupil เฝ้าระวังอาการของ spinal shock , ประเมินอาการเจ็บปวด
ระบบทางเดินอาหาร
การพยาบาล : NPO ทางปาก ให้น้ำเกลือทางหลอดเลือดดำ, ถ้า K ต่ำต้องแก้ไข , ถ้าผู้ป่วยมีอาการโรคกระเพาะ ควรให้ยาลดกรด , ประเมิน bowel sound, ช่วยการขับถ่าย ด้วยการสวนหรือล้างออกทุกวัน , ประเมินภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร
ระบบไตและทางเดินปัสสาวะ
การพยาบาล : ป้องกัน UTI, กระเพาะปัสสาวะคราก (Bladder overdistension)