Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Digestio-sistemak elikagaiak eraldatzen ditu, nola gertatu xurgapena?, 1-…
Digestio-sistemak elikagaiak eraldatzen ditu
NUTRIZIO-FUNTZIOAN PARTE HARTZEN DUTEN SISTEMAK
NUTRIZIO-FUNTZIOA
NUTRIZIOA ZER DA?
MANTENUGAIAK + ENERGIA ESKURATZEA
HAZTEKO, MUGITZEKO, EHUNAK BERRITZEKO, UGALTZEKO...
HONDAKINAK KANPORATZEA
4 SISTEMA
ARNAS SISTEMA
OXIGENOA ESKURATU AIRETIK (1)
CO2 KANPORATU (3)
ZIRKULAZIO SISTEMA
MANTENUGAI + OXIGENOA GARRAIATU ZELULETARA (2)
HONDAKINAK BILDU (2)
DIGESTIO-SISTEMA
ELIKAGAIAK IRENTSI + DIGERITU (1)
IRAITZ SISTEMA
GERNU-SISTEMAK ZELULEN HONDAKINAK KANPORATU (3)
DIGESTIO-SISTEMAREN ANATOMIA
DIGESTIO-HODIA
AHOTIK UZKIRAINO
6 ATAL
FARINGEA
DIGESTIO + ARNAS SISTEMA
EPIGLOTISA
ELIKAGAIAK ARNAS HODIRA EZ PASATZEKO
ESOFAGOA
FARINGETIK URDAILERA ELIKAGAIAK ZEHARKATU
MUGIMENDU PERISTALTIKOA
PARETEN UZKURDURAK
AHOA
MINGAINA
DASTAMEN-PAPILAK
ORGANO GIHARTSUA
ELIKAGAIK LISTUAREKIN NAHASTU
HORTZAK
ELIKAGAIAK MASTEKATU
ELIKAGAIAK DIGESTIO-HODIRA SARTZEKO
URDAILA
DIGESTIO HODIAREN ZABALGUNEA
PARETETAN MUSKULU INDARTSUAK
balbulak
kardia
elikagaiak sartzeko
piloroak
heste- mehera bideratu elikagaik
HESTE LODIA
HESTE MEHARRA INGURATU
1,5 METRO INGURU
UZKIA
KANPOALDEAREKIN KONEKTATU
3 ATAL
KOLONA
ONDESTEA
HESTE ITSUA
APENDIZEA (LUZAPEN BAT)
HESTE MEHARRA
7/8 METRO
URDAILA ETA HESTE LODIA KONEKTATU
3 ATAL
JEIUNOA
ILEONA
DUODENOA
DIGESTIO GURUINAK
DIGESTIO-URINAK SORTU
DIGESTIO-ENTZIMAK IZAN
elikagaien molekula organikoen kateak mozten dituzte zati txikiagoetan
gantza
lipasa
glizerina eta gantz-azidoak
proteina
proteasa
aminoazidoak
gluzidoa
amailasa
glukosa
motak
heste-guruinak
txiki eta ugariak
hesteen barruko paretan
gibela
urdailaren alboan
behazuna sortu
duodenora isuri gantz asko daudenean
behazun-xixkuan geratu
guruinik handiena
gantzak apurtzen lagundu entzimei
urdail guruinak
txiki eta ugariak
urdailaren barruko paretan
pankrea
urdailaren azpian
pankreako urina sortu
duodenora isuri
listu guruinak
gurin pareak
submaxilarrak
parotidak
mihipekoak
ahora isuri urinak
listua
DIGESTIO-SISTEMA
MANTENUGAI BIHURTU IRENTSITAKO ELIKAGAIAK
DIGESTIOA
DIGESTIO-HODIAK + DIGESTIO GURUINAK OSATU
ELIKAGAIEN ERALDAKETA DIGESTIO-HODIAN ZEHAR
IRENSKETA
1- elikadura boloa ahotik faringera igaro
epiglotisa ixi trakean ez sartzeko
2- elikadura boloa esofagora igaro
esofagoko muskuluak uzkurtu + erlaxatu
elikagaia urdailera eramateko
mugimendu peristaltikoak
URDAILEKO DIGESTIOA
1- elikagai urdail urinarekin nahastu
azido klorhidrikoa izan
pepsima entzima
urdaileko paretak
muki batek babestu
urdail urinek ehunak ez kaltetzeko
2- elikadura boloa kimo bihurtu
3- piloroan barrena atera urdailetik
DIGESTIOA AHOAN
elikagaiak mastekatu
elikagaiak txikitu
listuarekin nahastu
entzima bat da
amilasa
gluzidoen digestioa hasi
almidoiaren kate luzeak txikiagoetan deskonposatu
mihiaren laguntzarekin
elikadura-boloa sortu
MANTENUGAIEN DIGESTIOA ETA XURGAPENA HESTE MEHARREAN
1- kimoa nahasi
pankrea urinarekin
heste urinekin
behazunarekin
gantzen, gluzidoen eta proteinen digestioa hasi
2- kimoa esne hitxura hartu
kiloa deitu
DIGESTIO KIMIKOA ETA MEKANIKOA
digestio mekanikoa
prozesu fisikoak
elikagaien neurria txikitu
hodian zehar aurrera egiten lagundu
digestio kimikoa
digestio uruinek
elikagaiak substantzia kimiko bakun bihurtu
digestioan
irentsitako elikagaiak substantzia bakun bihurtu
xurgapenaz arduratuta dauden zelulen mintza xeharkatu
GOROZKIEN SORRERA
digeritu gabeko elikagaien hondarrak
ur kantitate handiarekin heldu heste lodira
heste lodia zeharkatzean
ura xurgatu
hondarrak solidoagoak egin
gorozkia sortu
heste lodian
bakterio ugari
hesteetako mikrobiota
bitaminak sortu
xurgatuak izan
gorozkiak
uzkitik kanporatu
sabeluzte prozesuaren bidez
DIGESTIO-SISTEMARENTZAKO OHITURA OSASUNGARRIAK
kirola egin
jan ondoren hortzek + mingaina garbitu
etiketa kontsultatu alergia / intolerantzia izatekotan
elikagaiak garbitu kontsumitu aurretik
haragia ego arraina izoztu edo kozinatu jan aurretik
egoera txarrean / iraungitako elikagaiak ez jan
jan aurretik eskuak garbitu
zuntz asko duten elikagaiak jan (fruta) azukrearen kontsumoa murriztu
DIGESTIO-SISTEMAKO GAIXOTASUNA
txantxarra
elikagai hondarrak deskonposatzean
bakterioak sortu
hortzetako esmaltea suntsitu
apendizitisa
sabeleko min handiak eragin
barruan hondarrak metatzeagatik
apendizearen hantura
gibeleko zirrosia
organoaren funtzionamenduari erasatu
zuntz ehunak ordezkatu
gibeleko zelulak suntsitu
beherakoa
infekzio betengatik / egoera txarreko elikagaiak jateagatik / elikadura-intolerantziengatik
gorozki urtsu eta ugariak
heste lodiaren mugikortasun handiegia
gastritisa
sendagai / elikagai narritagarriak kontsumitzeagatik
mina + bihotzerrea sortu
urdaileko mukiaren narritadura
idorreria
barazki gutxi jateagatik
hondakinak astiro mugitu heste lodian zehar
ur asko xurgatu
gorozkiak uztu ezina
gastroenteritisa
gorakoa / sabeleko mina / sukarra
infekzioa
bakterio / birus / parasitoek sortu
urdaila / hestea eragin
nola gertatu xurgapena?
heste bilio + mikrobiloak
heste-biloak
xurgapen azalera handitzeko
hestearen tolesturak
mirobiloak
zelulen minz plasmatikoa tolestuta
epitelioa
heste-bilioz estalita
mantenugaiak xurgatu
zelula geruza bakarra izan
azpian odol kapilar ugari
mantenugaien xurgapena
epitelio zelulen mintza zeharkatu
odol-hodi / linfa-hodietara iritsi
organismo osoan zehar banatu
1--> MANTENUGAIAK HARTU
2--> MANTENUGAIAK BANATU ETA HONDAKINAK BILDU
3--> HONDAKINAK KANPORATU