Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
EUSKAL LITERATURA: ABANGUARDISMOA - Coggle Diagram
EUSKAL LITERATURA: ABANGUARDISMOA
ABANGUARDISMOA, XX. mendeko azken herenean garatu zen Euskal Herrian. Hainbat gorabehera ekonomiko izan ziren. Abangoardismo hitzak, Tradizioarekin hautsi eta beste joera batzuk ezartzea zuen helburu.
TESTUINGURU POLITIKOA, 36ko gerraren eta 1 Mundu gerraren ondorengo egoera latzek arrazoiarekiko eta pentsamenduarekiko mesfidantza eragin zuen. Honegatik mugimendu abangoardista sortu zen. Artean, kulturan, filosofian eta literaturan eragina izan zuen.
EZAUGARRI NAGUSIAK:
-Tradizioarekin hasutea
-Inkonformismoa
-Norbanakakoaren askatasuna
-Berrikuntza
-Esperimentazioa
POESIARI DAGOKIONEZ:
Neurriari eta erritmari garrantzia kendu.
Hitzez harago joan, forma eta soinuak poesia sortzeko.
HORRETARAKO ZENBAIT TEKNIKA
IRUDIAREKIN JOKATZEA, koloreak, letra motak... erabili hitzekin irudiak sortzeko. Hitzekin marrazkiak osatu.
SOINUEKIN JOKATZEA, hotsekin doinuak sortu.
NARRATIBA:
-Existentzialistak edukiari eta gaiari garrantzia
-Abanguardismoak teknikei eta moldeei
TEKNIKAK
PERSPEKTIBISMOA, gertaera berdina ikuspuntu edo perspektiba ezberdinetik kontatu.
NARRAZIO ESTILOEN NAHASKETA, estilo batetik bestera salto egin.
HIZKUNTZA ERREGISTROEN ANIZTASUNA, herri hizkerak, dialektoak... agertzen dira nahasturik.
NARRAZIO LINEALAREN HAUSTURA, gertakariak kronologikoki azaldu ordez. Denboran nahasmenduak egoten dira.
GARAIKO IDAZLEAK
ARANTXA URRETABIZKAIA
-Donostia, 1947an jaio, orain 73 urte, ondarribian bizi.
-Euskal idazle eta kazetaria.
-Euskaltzain urgazle 1983. Kazetaritzan, EITB eta El Diario Vasco hedabideetan jardun.
-Lanak: Zergatik Panpox
ARTZE
-Joxe Artze Agirre (Usurbil, 1939-2018). -Euskal idazle eta txalapartaria.
-Euskal Kantagintza Berria mugimenduan Ez Dok Amairu taldearen sortzailea. Abanguardismoaren barruan, etengabeko bilaketa izan da berea, beti berritzaile izateko asmoz eta irakurleari erakartzeko asmoz.
-Lanak:
Isturitzetik Tolosan barna laino guztien(1969)
Laino guztien azpitik(1973)
Eta sasi guztien gainetik(1973)
Bide bazterrean hi eta ni kantari(1979)
Ortzia lorez, lurra izarrez(1987)
ATXAGA
-Joseba Irazu(Asteasu, 1951) - Euskara irakasle, irratiko gidoilari, liburu-sailtzaile, ekonomialari.
-Hizkuntza jaso legez euskarak duen adierazkortasunaren eta sendotasunaren erreferentzia saihestezin eta bikain bihurtu da.
-Lanak:
Bi anai(1985)
Obabakoak(1988)
Gizona bere bakardadean(1993)
Zeru horiek(1995)
Soinujolearen semea(2003)
Zazpi etxe Frantzian(2009)
Nevadako egunak(2013)
MIREN AGUR MEABE
-Lekeition 1962an
-Maistra ikasketak
-Haur eta gazte literaturan hainbat ekarpen egin ditu.
-Lanak: Uneka... gaba(1986)