Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT, Câu 3: Hãy cho biết vì sao trong nhận thức khoa…

- - - - mối liên hệ
      - mối liên hệ phổ biến
    - - -Khái niệm sự phát triển.
  - - - Thứ nhất, cái chung chỉ tồn tại trong cái riêng, thông qua cái riêng mà biểu hiện sự tồn tại của mình
      - Thứ hai, cái riêng chỉ tồn tại trong mối quan hệ với cái chung
      - Thứ ba, cái riêng là một chỉnh thể, phong phú hơn cái chung, cái chung là cái bộ phận nhưng sâu sắc và bản chất hơn cái riêng
      - Thứ tư, cái đơn nhất có thể chuyển hoá thành cái chung, cái chung có thể chuyển hoá thành cái đơn nhất trong những điều kiện nhất định.
        
        mỗi cá thể ng là một đơn nhất không lập lại
        
        vd : 1 truyền thống of 1 địa phương thì là đơn nhất
      - Một số kết luận về mặt phương pháp luận.
        
        Đối với nhận thức, vì cái chung tồn tại trong cái riêng, nên muốn phát hiện cái chung thì phải xuất phát từ cái riêng, chứ không xuất phát từ ảo tưởng chủ quan.
        
        Đối với thực tiễn: Khi áp dụng cái chung vào từng trường hợp riêng thì cần phải được cá biệt hoá để tránh rập khuôn giáo điều, máy móc. Đồng thời không được tuyệt đối hoá cái riêng, tách rời cái riêng khỏi cái chung để tránh cục bộ địa phương, kinh nghiệm chủ nghĩa.
        
        Trong hoạt động thực tiễn cần phải tạo điều kiện thuận lợi để biến “cái đơn nhất" có lợi cho con người trở thành “cái chung” và loại trừ dần “cái chung” bất lợi.
      - Nguyên nhân và kết quả.
      - -Tính chất của mối liên hệ nhân quả
        
        Tính khách quan
        
        Tính phổ biến thể
        
        Tính tất yếu
      - *Tất nhiên và ngẫu nhiên.
        
        Tất nhiên (tất yếu) là cái bắt nguồn từ bản chất, từ nguyên nhân bên trong của sự vật, hiện tượng quyết định và trong những điều kiện nhất định nó phải xảy ra như thế chứ không thể khác.
        
        Ngẫu nhiên là cái bắt nguồn từ những mối liên hệ không bản chất và bên ngoài, do đó có thể xảy ra hoặc không xảy ra, có thể xảy ra thế này cũng có thể xảy ra thế khác.
        
        -Mối quan hệ biện chứng giữa tất nhiên và ngẫu nhiên.
        
        Nội dung và hình thức.
        
        Nội dung là tổng hợp tất cả những mặt, những yếu tố, những quá trình tạo nên sự vật.
        
        Hình thức là phương thức tồn tại và phát triển của sự vật, là hệ thống các mối liên hệ tương đối bền vững giữa các yếu tố của nó.
        
        -Mối quan hệ biện chứng giữa nội dung và hình thức.
        
        +Nội dung và hình thức bao giờ cũng thống nhất gắn bó với nhau không thể tách rời nhau. Không có hình thức nào không chứa đựng nội dung, ngược lại không có nội dung nào lại không tồn tại trong một hình thức nhất định.
        
        +So với hình thức, nội dung bao giờ cũng giữ vai trò quyết định. Khuynh hướng chủ đạo của nội dung là khuynh hướng biến đổi, còn hình thức là mặt tương đối bền vững của sự vật, nên khuynh hướng chủ đạo của hình thức là khuynh hướng ổn định.
        
        +Hình thức do nội dung quyết định, nhưng hình thức luôn luôn có tính độc lập tương đối và tác động trở lại nội dung.
        
        Bản chất và hiện tượng.
        
        +Phạm trù bản chất gắn liền với phạm trù cái chung, tuy nhiên không phải cái chung nào cũng là cái bản chất.
        
        +Phạm trù bản chất là cùng một loại với phạm trù quy luật, nhưng bản chất là cái tổng hợp hàng loạt quy luật.
        
        +Phân biệt hiện tượng thật và hiện tượng giả (giả tượng), giả tượng cũng là hiện tượng, nhưng nó xuyên tạc bản chất, giả tượng của bản chất này nhưng là hiện tượng của bản chất khác.
        
        -Sự thống nhất biện chứng giữa bản chất và hiện tượng.
        
        +Bản chất và hiện tượng là thống nhất với nhau, không tách rời nhau, bản chất bao giờ cũng bộc lộ ra thông qua hiện tượng, còn hiện tượng bao giờ cũng là sự biểu hiện của bản chất.
        
        +Sự thống nhất giữa bản chất và hiện tượng là sự thống nhất biện chứng, bao hàm mâu thuẫn. Đó là mâu thuẫn giữa bản chất và hiện tượng. Biểu hiện của mâu thuẫn thể hiện ở chỗ: bản chất là cái bên trong, phản ánh cái chung còn hiện tượng là cái bên ngoài, phản ánh cái riêng
        
        Khả năng và hiện thực.
        
        Khả năng là cái hiện chưa có, chưa tới nhưng sẽ có, sẽ tới khi có các điều kiện thích hợp
        
        Hiện thực là cái đã ra đời, đó là những sự vật và hiện tượng đang tồn tại, thực sự.
        
        -Mối quan hệ biện chứng giữa khả năng và hiện thực.

Câu 3: Hãy cho biết vì sao trong nhận thức khoa học và hoạt động thực tiễn, chúng ta phải luôn có cách nhìn nhận toàn diện và phải có quan điểm phát triển, quan điểm lịch sử cụ thể?

Cách nhìn nhận toàn diện: Bởi vì mọi vấn đề, hiện tượng trong thực tế đều có nhiều mặt, nhiều khía cạnh liên quan tới nhau và ảnh hưởng lẫn nhau. Nếu chỉ nhìn nhận từ một góc độ, một khía cạnh cụ thể thì rất dễ bị chệch hướng, không thể nắm bắt được bản chất và toàn bộ mối liên hệ của vấn đề. Hơn nữa, việc nhìn nhận toàn diện còn giúp hóa giải được đối lập, mâu thuẫn, tìm ra giải pháp tốt nhất cho vấn đề.

Quan điểm phát triển: Mọi sự vụ, hiện tượng trong thực tế không ngừng biến đổi, phát triển theo quy luật của nó. Việc ý thức được sự phát triển, biến đổi sẽ giúp chúng ta nắm bắt được xu thế, định hướng của sự vụ, từ đó có những đánh giá, phương pháp giải quyết phù hợp và hiệu quả.

Quan điểm lịch sử cụ thể: Một sự vụ, hiện tượng không chỉ phụ thuộc vào quy luật tổng quát mà còn tác động bởi điều kiện, bối cảnh lịch sử cụ thể. Bởi vậy, việc hiểu rõ quan điểm lịch sử cụ thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất sự vụ, hiện tượng, nhìn nhận đúng và xử lý một cách phù hợp. Quan điểm phát triển giúp chúng ta nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện, từ đó tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và giải quyết vấn đề một cách triệt để.

- - - - Điểm nút là phạm trù triết học dùng để chỉ thời điểm mà tại đó sự thay đổi về lượng đã đủ làm thay đổi về chất của sự vật.
    - - +Những bước nhảy khác nhau về quy mô.
      - +Những bước nhảy khác nhau về nhịp độ.
      - *Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập.
        
        -Phạm trù “mặt đối lập”, và "mâu thuẫn biện chứng"
        
        +Phạm trù mặt đối lập.
        
        +Phạm trù mâu thuẫn biện chứng (sự thống nhất và quá trình đấu tranh của các mặt đối lập) Phạm trù mâu thuẫn biện chứng (sự thống nhất và quá trình đấu tranh của các mặt đối lập)
        
        quả trứng và con gà