Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Giza Elikadura - Coggle Diagram

- - - - Organikoak, nagusiki karbonoz osatuta dauden molekulak dira
        
        Gluzidoak (karbohidratoak): energetikoak eta egituratzaileak.
        
        Sailkapena
        
        Bakunak: gozoak eta uretan disolbagarriak. Ohikoenak; glukosa,fruktuosa..
        
        Konplexuak: Ez dira gozoak eta ez dira uretan disolbatzen. Gluzido sinpleak elkartuz eratzen dira, energia askoko organoentzat beharrezkoak dira.
        
        Lipidoak: energia-erreserba eta egituratzailea
        
        Sailkapena
        
        Bakunak: energia erreserba nagusiak dira.
        
        Konplexuak: zelula mintzaren osagai nagusi dira, egiturazko funtzioa.
        
        Proteinak: aminoazido molekulak elkartzean eratzen da, egituratzailea eta erregulatzaileak.
        
        Sailkapena
        
        Zuntzezko proteinak: Egiturazko funtzioak
        
        Proteina globularrak: Funtzio erregulatzailea dute
        
        Bitaminak:Kopuru txikietan hartzen ditugun molekulak, ezinbestekoak dira gorputzak behar bezala funtzionatzeko. Erregulatzailea.
        
        Sailkapena
        
        Lipodisolbagarriak: ez dira uretan disolbatzen (A eta D bitaminak).
        
        Hidrodisolbagarriak: Uretan disolba daitezke (B eta C)
        
        Zuntza: Zelulosaz dago osatuta. Gizakiak ezin du digeritu eta uzkitik kanporatzen da baina hesteetako hondakinak kanporatzen laguntzen du.
      - Ez-organikoak, ura eta gatz-mineralak
        
        Ura: bizidunaren osagai nagusia, giza pisuaren %65 ura da.
        
        Funtzioak
        
        Egituratzailea: zelulei bolumena eman
        
        Erregulatzailea: gorputzeko tenperatura erregulatu eta erreakzio kimikoak bertan (uretan) gauzatzen dira.
        
        Gatz mineralak: gorputzaren beharrezko funtzioak betetzeko beharrezkoak dira. Giza gorputzaren %6.
        
        Funtzioak
        
        Egituratzailea: Kaltzioak(Ca) eta fosforoak(P) hezurrak eta hortzak eratu
        
        Erregulatzailea: Burdinari esker oxigenoa odolean garraiatzen da, maginesioak giharren uzkurdura erregulatzen du.
  - - - Elikagai energetikoak
        
        Gluzidoetan aberatsak diren elikagaiak: ogia, pasta, zerelaka, azukreak...
        
        Lipidoetan aberatsak direnak: olioa, gantza, gurina...
      - Elikagai egituratzaileak
        
        Esnea eta esnekiak: batez ere proteina eta kaltzioetan aberatsak direnak.
        
        Proteinetan aberatsak direnak: haragia, arraina, arrautzak, lekaleak,fruitu lehorra...
      - Elikagai erregulatzaileak
        
        Bitamina eta gatz mineraletan aberatsak direnak: barazkiak eta frutak