Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Digestio Aparatua - Coggle Diagram
Digestio Aparatua
Digestio aparatuak elikagaiak eraldatu eta mantenugaietan bihurtzen ditu zelulek xurga ditzaten, gainerazkoa kanporatuz.
Fisiologia
Lau fisiologia prozesu
Elikagaiak ahoan sartu, listuarekin nahastu, faringera pasa eta hestegorrian zehar urdailera.
Xurgatu gabeko elikagaiak gorotz moduan kanporatzen dira, gorotza ondestean pilatzen da eta uzkitik kanporatu.
Nutrienteak xurgatzeko prozesua, mikrobiloen bidez odolera (eta linfara) pasatzeko prozesua da.
Heste meharrean: mantenugai gehienak, jejunoan eta ileonean xurgatzen dira, mantenugai batzuk (glukosa) gibelera joaten dira eta organismoak behar dituenean zeluletara banatzen dira. Lipidoak linfrara joaten dira eta gero zeluletara
Heste lodian: bakterio sinbionteek K bitamina sortu. Ura, gatz mineralak eta ekoiztutako bitaminak xurgatzen dira.
Elikagaiak mantenugai bihurtu, urdailean digestio gastrikoa gertatzen hasten da.
Bi prozesu ezberdin:
Digestio mekanikoa: urdailean elikagaiak urin gastrikoarekin nahastu, mugimendu peristaltikoen bidez.
Digestio kimikoa: urin gastrikoak jariatu eta elikadura-boloa kimo bihurtu. Kimoa heste meharrera (duodenora) garraiatzean hiru urin ezberdinekin nahasten da.
-
-
-
Hiru fase ezberdin:
Listuatzea: listuak daukan entzima batek,amilasak, gluzidoak birrintzen ditu.
Murtxikatzea: hortzek elikagaiak txikitu, elikadura boloa sortu.
-
Bi ekintza ezberdin
Mekanikoa, elikagaiak mastekatu,moztu eta birrindu.
Kimikoa, makromolekulak apurtu eta molekula sinpleagoak bihurtu.
Anatomia
Digestio hodia:
Zortzi metrotik gorakoa, ahoan hasi eta uzkian amaitzen da. Atal hauek ditu: ahoa, hestegorria, urdaila, heste meharra eta heste lodia.
Ahoa
Hortzak
Faringea
Hestegorria
-
Faringea eta urdaila lotzen ditu. Mugimendu peristaltikoen bidez elikagaik urdailera garraiatzen ditu.
Digestio eta arnas aparatuaren zatia. Epiglotisa dauka, honek ez die uzten elikagaiei arnasbideetara pasatzen uzten.
-
Mihia eta hortzak, hortzek elikagaiak zatitzean mingainaren laguntzaz listurekin nahasten dira.
Digestio-guruinak
Elikagaiak degradatzeko beharrezkoak diren urinak sortzen dituzte, hiru dira; listu-gurunak, gibela eta pankrea.
Listu guruinak
Gibela
Pankrea
Pankrea-urina sortzen du, gluzidoen digestioaz arduratzen diren subtantziak duodenora jariatzen ditu.
Hainbat funtzio ditu; proteinak sintetizatu, glukosaren metabolismoan parte hartu, hainbat produktu (adb. alkohola) sintetizatu, burdina eta bitaminak metatzeko prozesuan parte hartu eta behazuna sortu.
Behazuna behazun xixkuan gordetzen da, ondoren duodenora isuri eta lipidoak disolbatzen ditu.
Listua sortu eta ahora botatzen dute. Hiru daude: mihipekoa, masailpekoak eta parotidak.