ระยะหลังคลอด หมายถึง ช่วงระยะเวลาตั้งแต่ทารก รก และเยื่อ หุ้มรก คลอดเสร็จสิ้นสมบูรณ์แล้วไปจนถึง 6 สัปดาห์หลังคลอด หรือประมาณ 40 วัน หลังคลอด

จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์ (Gravida) , มารดามีภาวะเบาหวาน ครรภ์แฝด , มีภาวะปัสสาวะคั่งค้าง(full bladder) , รกค้าง (Retained placenta) , มีการอักเสบของมดลูก , มีเนื้องอกบริเวณกล้ามเนื้อมดลูก , มีการ early ambulate น้อย , ได้รับยาแก้ปวดขณะรอคลอดมากเกินไป

รอยเส้นหน้าท้อง ขณะตั้งครรภ์ มีเส้นกลางหน้าท้อง (linea nigra) และรอยที่เกิดจากการขยายของผนังหน้า ท้องขณะตั้งครรภ์ (striae gravidarum) รอยเหล่านี้จะ ไม่หายไป แต่ค่อยๆ จางลงในระยะหลังคลอด

ปากมดลูกมีรอยช้ำ นุ่มมาก จากการถูกกดของส่วนน้าของทารก ในระยะคลอด ระยะหลังคลอดปากมดลูกจะเปิด และจะหดสั้น ลงไม่สามารถสอดนิ้วได้ มีรอยฉีกขาด เปลี่ยนรูปร่างเป็นลักษณะ

Pure milk (ระยะนมแม่) เริ่มสร้าง 2 สัปดาห์ หลังคลอดขึ้นไป ประกอบด้วย ไขมัน พลังงานแคลอรี เป็นสิ่งที่ช่วย เสริมสร้างการเจริญเติบโต และสุขภาพ ที่แข็งแรงของทารก

เป็นสิ่งที่ถูกขับออกจากโพรงมดลูกเกิดจากการขาดเลือด มาเลี้ยงกล้ามเนื้อมดลูกขณะที่มดลูกหดรัดตัว

1. Lochia rubra เป็นน้้าคาวปลาที่ ถูกขับออกมาใน 3 วันแรกหลัง คลอด จึงมีลักษณะสีแดงสด น้้าตาล เข้ม ประกอบด้วย เลือดที่เกิดจาก แผลในโพรงมดลูก ไข ขน ขี้เทา
2. Lochia serosa อยู่ในระยะ 4 – 9 วัน หลังคลอด สีน้้าตาลจาง ประกอบด้วย เม็ดเลือดขาว เยื่อบุโพรงมดลูก
3. Lochia alba อยู่ในช่วง วันที่ 10 หลัง คลอดเป็นต้นไป มีสีจางๆ ขาวครีม เหลือง จางๆ ประเกอบด้วย เม็ดเลือดขาว และ เยื่อบุโพรงมดลูกที่สลายตัว แล้ว

เป็นภาวะปกติที่มารดาสามารถเกิดขึ้นได้ในช่วง 3 –10 วัน หลังคลอด เกิด จากการมีระดับฮอร์โมน estrogen และ Progesterone ลดลงอย่างรวดเร็ว หลังคลอด มีความวิตกกังวล เครียด เกี่ยวกับภาวะที่ต้องแบกรับหลังคลอด มารดามีอาการหงุดหงิด อารมณ์แปรปรวน ร้องไห้โดยไม่ทราบสาเหต