Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Gaia: Elektromagnetismoa - Coggle Diagram

- - - - Oersted-en esperimentuak frogatu zuen
        
        Korronte elektrikoak eremu magnetikoa sortzen duela bere inguruan
      - Hemendik aurrera, alderantzizko fenomenoa lortu nahi zuten
        
        Eremu magnetikotik korronte elektrikoa sortu edo induzitu
      - Faraday lehena izan zen bere saiakuntzetan
        
        Magnetismoaren bidez korronte elektrikoa sortzen
    - - Esperimentua
        
        Materiala
        
        Hari eroalez egindako bobina bat
        
        Imana
        
        Galvanometroa
        
        Prozedura
        
        Hariaren muturrak galvanometroan konektatuko dizkiogu
        
        Eta imana sartu eta atera
        
        Korronte induzitua neurtzeko
      - Marrazkia
      - Emaitzak
        
        Imana harilera hurbiltzean
        
        Korronte induzitua agertzen da imana higitzen ari den bitartean
        
        Imana urruntzean
        
        Korronte induzitua alderantzizkatu egiten da
        
        Harila eta imana geldi egonez gero
        
        Ez da inolako korronte induziturik sortzen
      - Pentsaera
        
        Imana geldi egonda eta bobina higitzen
        
        Emaitzak berdinak dira
        
        Zeren araberakoa da korronte induzitua?
        
        Imanak higitzen duen abiaduraren araberakoa
        
        Imanaren eremu magnetikoaren intentsitatearen araberakoa
        
        Harilaren espira kopuruaren araberakoa
        
        Faraday-ren interpretazioa:
        
        Zirkuitu batean korronte elektrikoa induzitzeko, beharrezkoa da zirkuitua zeharkatzen duten indukzio-lerroen kopurua aldatzea
    - - Esperimentua:
        
        Materiala:
        
        Burdinezko haga
        
        Bi haril
        
        Bateria bat
        
        Galvanometroa
        
        Etengailua
        
        Prozedura:
        
        Lehenengo harilen muturrak bateriari konektatuko dizkiogu etengailu batekin
        
        Bigarren harilen muturrak galvanometroari konektatuko dizkiogu etengailua itxi eta irekitzean sorturiko korronte induzitua neurtzeko
      - Marrazkia:
      - Emaitzak:
        
        Etengailua konektatzean, korronte elektrikoa induzitzen da bigarren harilean
        
        Bi hariletako korronteek elkarrena aurkako noranzkoak dituzte
        
        Etengailua deskonektatzean, beste korronte elektriko bat induzitzen da bigarren harilean
        
        Kasu horretan induzituriko korronteak aurreko kasuaren alderantzizko noranzkoa du
        
        Lehenengo harileko intentsitatea konstantea ez bada, ez da korronterik induzitzen
        
        Horrek frogatzen du zirkuituan induzituriko korrontea eremu magnetiko aldakorraren ondorioa dela
      - Bi saiakuntza hauek indukzio elektromagnetikoa deritzon fenomenoa ulertzen laguntzen digute
  - - - Zirkuitua zeharkatzen duten induzkio magnetikoaren lerroen kopuruan aldatzean zirkuituan sortzen den korronte elektrikoa da
    - - Gainazal bat zeharkatzen duten indukzio-lerroen kopuruaren neurria da
      - Kasuak:
        
        a) Eremu uniformea eta gainazal laua
        
        Φm = N · B-> · S-> = N · B · S · cos(α) (Wb) Weber
        
        Φm Maximoa:
        
        B eta S norabide eta norantza berekoak
        
        cos (0º) = 1
        
        Φm Minimoa
        
        B eta S norabide berekoak baina aurkako noranzkoak
        
        cos(180º) = -1
        
        Φm Nulua
        
        B eta S perpendikularrak direnean
        
        cos(90º) = 0
        
        b) Eremu aldakorra eta edonolako gainazala
        
        Fluxu magnetikoaren aldaketa dago:
        
        B eremu magnetikoaren
        
        Zirkuituak eremuarekiko duen orientazioaren
        
        Gainazalaren menpe
        
        Faraday-ren saiakuntzetatik ondoriozta daitekeenez
        
        Zirkuitu batean induzituriko korronte elektrikoa zirkuituan zeharreko fluxu magnetikoaren aldakuntzaren ondorioz sortzen da
        
        Kalkulua:
        
        Lenz-en legea:
        
        Induzituriko korrontearen noranzkoa da
        
        Korronte hori sorrarazten duen kausaren aurka egiteari
        dagokiona
        
        Faraday-ren legea:
        
        Berdinak dira zeinuz aldatuta:
        
        Zirkuitu bateko indar elektroeragile induzitua
        
        Zirkuitu horretan zeharreko fluxu magnetikoaren aldaketaren abiadura
        
        Zirkuitu batean korronte induzitua kalkula dezakegu
        
        Ezagutuz gero:
        
        Zirkuituaren erresistentzia
        
        iee Induzitua
        
        Ohm-en legea aplikatuz
        
        Marrazkia:
- - - - Energia mota jakin bat energia elektriko bihurtzen duen edozein dispositibori sorgailu elektrikoa deritzo
    - - Dinamo deritzo:
        
        Sorgailuak korronte elektriko jarraitua sortzen badu
      - Alternadorea deritzo:
        
        Sorgailua korronte alternoa sortzen badu
  - - - Marrazkia
      - Iman iraunkorrek B--> eremu magnetikoa sortzen dute
        
        Bere barruan espira bat dago higitzen ω abiadura konstantez
      - Espiraren muturretan bi eraztun konektaturik daude espirarekin biraka
        
        Bi eskuileen bidez kanpoko zirkuitu batera konektatzen da
      - Eremu magnetikoan espira biraka dabilen bitartean
        
        Espirako zeharreko fluxu magnetikoa aldatuz doa
        
        iee induzitzen da espiran
        
        Horrek korronte elektriko bat sortzen du kanpoko zirkuituan
    - - Espira S azalera duela suposatuz, espiran zeharreko fluxu magnetikoa da:
        
        Φ = B·S·cos θ
        
        Non θ den: B eta S-ren arteko angelua
      - Marrazkiak:
      - Espira ω konstantean biratzen denez:
        
        θ = ω·t
        
        Beraz:
        
        Φ = B·S·cos (ω· t)
      - Faraday-ren legearen arabera:
        
        ε = −dΦ/dt = -B·S·ω·(-sin(ω·t)) = ε0·sin(ω·t)
        
        Non
        
        ε0 = B·S·ω
        
        Indar elektroeragile maximoa den
      - Indar elektroeragile induzitua (iee) era sinusoidalean aldatzen da denboran:
        
        Periodikoa da
        
        Polaritatea aldatuz doa alternatiboki
        
        Indar elektroeragilearen maiztasuna eta espiraren higidurarena berdinak dira
        
        f = ω/2π
        
        Grafikoa
      - Korrontearen intentsitatea Ohm-en legeaz kalkulatzen da:
        
        Non R harilaren erresistentzia den
      - Arrunteko alternadoreetan N espira dituen harila erabiltzen da
        
        Espira bakarra erabili ordez
        
        Horrela fluxu magnetikoa eta indar elektroeragile induzitua
        
        N aldiz handiagotzen da