Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Myeloproliferatieve ziekten - Coggle Diagram
Myeloproliferatieve ziekten
Myelodysplastische syndromen en acute leukemieën
Acute leukemie
Etiopatho
2 hit hypothese
1e: zorgt dat de cellen niet goed diff (PML-RARA, AML-ETO1, CBF-beta)
2e hit: clonale expansie van deze onuitgerijpte (c-kit, Flt3, bcr-abl)
= clonale prolif met uitrijpingsst, door een maligne mut in stamcel of voorlopercel
secundaire: straling, toxische, door MDS, cytostatica
volw vs kinderen: volw AML en kids ALL
ALL
cellulaire classificatie
4: cytochemie, cytomorfo, cytogenetica en immunologisch membraan en intracellulaire merkerstudie
net zoals bij CML: BCR-ABL maar ander fusie punt en korter fusiegen
therapie
3 fasen
inductie chemo
CZS behandeling
remissie continuatie/ onderhoud
duur: 1,5-3j
volw en kids: risico op CZS lokalisatie is zo hoog dat er telkens en pre-emptieve intra thecale beh + evt radio cerebrospinaal
< 55j met goede sct donor: in fase 3 (vroeg of laat) (minste relaps kans)
inductie chemo
volw: 60-80% met grote relaps waardoor 30-40%
Kids: 70-90%
evt aangevuld met een tyrosine kinase inhib (imatinib of dastinib)
AML
labo
Leukocytose met aanw blasten maar zonder verdere uitrijpende mergvoorlopers in het bloed
sec AML: vaak ook pancytopenie
stijging LDH en tumorlysis (hyperK, hyperP, hyperuricemie)
zware anemie en trombopenie
cytogenetisch
sommigen hebben een betere prognose prognose
therapie afh: MLL, FLT3, NPM
slechte: monosomie of deletie 5 of 7, chr afwijkingen ch 3 of 11, Phi ch
typering
cytogenetisch, flowcytometrie en cytomorfologie -> bepalen van prognose
APL: t(15,17) --> invloed op de retinoïnezuur
therapie: tretinoin po
therapie
omgekeerde isolatie voor 8 w (vaan pancytopene toestand)
minstens 2 fasen doorlopen
remissie inductie:
MRD met 10^9-10^10 tumorcellen
Remissie consolidatie:
laatste vermoorden met hoge d chemo soms met ook sct
remissie = er kan geen onderscheid meer gemaakt worden met een normaal beenmerg (normocellulair en <5% blasten)
Kliniek
acute leukemie
ALL en sommige AML: neuro afwijkingen door meningeale invasie
ALL: splenomegalie en vergrote klieren
AML: splenomegalie en tandvleeshypertrofie
APL: DIC
Algemeen: trombopenie, anemie en imm def
--> koorts, infectie, vermoeidheid en bloeding
secundaire AML
toenemende trombopenie
Infectie
Vermoeidheid
risicofact: apart blaadje
Chronische Myeloproliferatie ziekten
Essentiële trombocythemie
= myeloproliferatieve aandoening met een verhoging van het aantal bloedplaatjes; kan zowel gepaard gaan met bloedingen (2/3) als thrombosen (1/3)
Klachten en Kliniek
Arteriële thrombose/ bloedingsdiathese op verschillende plaatsen
Microcirculatie: erythromelalgie en hoofdpijn
splenomegalie afw
Diagnose
Blijven thrombocytose
Zonder inflamm bloedbeeld of andere argumenten voor een secundair
Zonder toename van de rode of megakaryocytaire cellijn
Therapie
Acetylsalicylzuur:
bij toevallig gevonden, asympto zonder bloedingen en met matige trombocythemie
Hydroxyureum of anagrelide:
>60j of aanw gedocumenteerde trombocytopenie en/of cv risk fact of hoge waarden
Trombocytenaferese:
urgentie maatregel
Jak2 mut (essentieel voor signaaltransductie epo en trombopeoëtine): gezien bij PV, Ess Trom en myelofibrose
Chronische myeloïde leukemie
Algemeen: Ph, 40-60j en zelden bij kinderen maar deze hebben dan wel een betere prognose
Kliniek
In het begin indolent
Nadien: Anemische klachten, Koorts, nachtzweten, vermageren en klachten van splenomegalie
Diagnose
Leukocytose met aanwezigheid van mergvoorlopers in het perifeer bloed
Trombocyten: verhoogd, normaal (of verlaagd - normale evolutie, splenomegalie)
Ph ch: testen in merg zodat ook zicht op aantal blasten
Fasen
Acceleratiefase: anemie, trombopenie en mergfibrose
Blastencrisis
Chronische
Therapie
Polycythemieën (vermeerdering van het aantal RBC)
Polycythemia rubra vera (Vacquez)
Algemeen
oude mannen
JAK2 bij iedereen
Toename RBC massa (met hypervolemie) en veralgemeende prolif van het merg tgv verworven stamceldysfunctie
Kliniek
circulatiestoorrnissen
GI klachten
Spleno en hepatomegalie
Bot pijn
hoofdpijn, evenw en oorsuizen
Verhoogd urine zuur: jicht
Conjunctivale injectie
Huidjeuk
Rode huid
Vasculaire stoornissen
Labo
PBO
Gestegen trombocyten
Gestegen totaal bloedvolume
Gestegen Hct (tot 70%)
Leukocyturie (met linksverschuiving 40%)
Gestegen LDH en urinezuur
Gedaalde sedimentatie
Gestegen RBC
Normale Hb saturatie
Beenmerg
hyperplasie witte, rode en plaatjes = panmyelocytose
Soms ook fibrose
Er bestaat nu een PCR test voor JAK2
Diagnose: onderscheid maken tussen relatieve en secundaire
2 major of 1 major en 2 minor
Major
Hb man >18.5 en vrouw >16.5
JAK2 mutatie
Minor
laag EPO
Beenmerg heeft kenmerken van PV
endogene CFU-E in vitro
Therapie
Allopurinol = zyloricr
Aspirine
Celremmende therapie
Jeuk
Aderlating
Secundaire polycythemie
door een verhoogde EPO stimulus
Fysiologische EPO stijging
Gedaalde SaO2
Pulmonale aandoeningen
Cardiale aandoeningen met rechts-links shunt
Grote arterioveneuze aneurysma
Hoogte
Normale Sa O2
tox die hb omzetten
hormoon (andro, cushing, vir prod ov tum)
idiopatishe
Niet-fysiologische EPO stijging
nierziekte
epodosage laat de diff toe tussen prim (laag) en secundaire (hoog of normaal)
Vermeerdering RBC, met toename Hb en Hct
kan relatief zijn: vermindering plasmavolume
Kan absoluut zijn: toename rode bloedcel massa
secundair aan verhoogde epo stimulans
gevolg van een primaire myeloproliferatieve ziekte: secundaire polycythemie of polyglobulie
Myelofibrose met myeloïde metaplasie
fibrose: secundair op stamcel ziekte; tombocytaire cytokines uit abnormale megakaryoblasten zorgen voor toename van fibrocyten en collageenvorming
Kliniek
Anemie, splenomegalie, Botpijn, jicht
lichamelijk onderzoek
Hepatomegalie
Anemische uitingen, bloedingen, tekenen portale HT (ascites) en vermagering
Splenomegalie
Sluipend vanaf middelbare leeftijd
Labo
Bloed
Freq: anemie met matige leukocytemie en thrombocytemie
Leukoerytroblastair bloed
erytros hebben druppelvorm
Alkalische fosfaat kleuring: zwak tot sterk positief (itt cml)
Chromosoomafwijkingen
uricemie en LDH vaak gestegen
Beenmerg: drytap
Histologie: fibr en coll
Behandeling
Transfusie als Hb<7
Splenectomie: voorzichtig mee zijn want is soms de enige plek waar hematopoiese; milt radiatie kan een oplossing zijn
Geen als geen symptomen (tenzij allopurinol bij ur zuur)
Algemeen
Onderscheid
Chronische myeloproliferatieve
PV, CML, Ess thrombocytemie, myelofibrose met myeloïde metaplasie
woekering met celuitrijping
Acute myeloproliferatieve en Myelodysplasieën
AML: woekering van onrijpe cellen en ziektebeelden met beenmergdysplasieën
=ziekte gekenmerkt door een mutatie in een stamcel waardoor prolif van 1 of meerdere cellijnen