การประยุกต์ใช้แนวคิดเชิงออกแบบในการวางแผนและการบริหารทรัพยากรทางการศึกษาให้เกิดการพัฒนา

ความหมาย หลักการของแนวคิดเชิงออกแบบ

ความสัมพันธ์ของแนวคิดเชิงออกแบบกับการวางแผนและการบริหารทรัพยากรทางการศึกษา

ความหมาย

ในไทย

อวรรณา (2561). กระบวนการทางความคิดในการพยายามทำความเข้าใจสมมติฐานต่างๆ และการกำหนดปัญหา และวิธีแก้ปัญหา เป็นการพัฒนาวิธีคิดและการทำงานเป็นทีม เพื่อให้เกิดความสนใจอย่างลึกซึ่ง

พิมพิลัย (2563). กระบวนการคิดเพื่อแก้ปัญหาหรือโจทย์ให้ถูกจุด ตลอดจนพัฒนาแนวคิดใหม่ๆ เพื่อพื่แก้ไขปัญหาหรือโจทย์ที่ตั้งไว้ เพื่อที่จะหาวิถีทางที่ดีที่สุดและเหมาะสมที่สุด

บาทหวงเอกรัตน์ (2564). กระบวนการคิดเพื่อให้เกิดการพัฒนาแนวคิด และนวัตกรรมใหม่ๆ สำหรับการแก้ไขปัญหาที่ตรงจุด ตามวิถีทางที่ดีที่สุfและเหมาะสมที่สุด บนพื้นฐานของการพิจารณาตามความต้องการของมนุษย์

ในต่างประเทศ

เดวิด เคลลี่ (2015) การคิดเชิงออกแบบเป็นวิธีสร้างความคิดใหม่อย่างก้าวกระโดด นอกกรอบเดิม โดยเฉพาะสำหรับโครงการและปัญหาที่ซับซ้อน ต้องใช้ทีมที่มีความชำนาญหลากหลายศาสตร์ จำเป็นต้องสร้างและทดลองต้นแบบกับผู้ใช้ เปลี่ยนความคิดเรื่องบทบาทจากเป็นนักออกแบบสู่การเป็นนักคิดเชิงออกแบบ

Dex Space (2016) กระบวนการคิดที่ใช้การทำความเข้าใจในปัญหาต่างๆ อย่างลึกซึ้ง โดยเอาผู้ใช้เป็นศูนย์กลางและนำเอาความคิดสร้างสรรค์ และมุมมองจากคนหลายๆ สายมาสร้างไอเดีย แนวทางการแก้ไข และนำเอา
แนวทางต่างๆ มาทดสอบและพัฒนาเพื่อให้ได้แนวทางหรือนวัตกรรมที่ตอบโจทย์ผู้ใช้และสถานการณ์นั้นๆ

Rikke (2019) การคิดเชิงออกแบบเป็นวิธีการที่ให้แนวทางการแก้ปัญหา เนื่องจากจะช่วยให้เข้าใจความต้องการของมนุษย์ที่เกี่ยวข้อง ปรับกรอบปัญหาใหม่ด้วยวิธีที่มีมนุษย์เป็นศูนย์กลาง สร้างแนวคิดมากมายในการระดมความคิด และนำแนวทางลงมือปฏิบัติเพื่อการสร้างต้นแบบและการทดสอบ

แนวคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking)

การคิดเชิงออกแบบของมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด (Stanford d.school)

Empathize (เข้าใจปัญหา) ทำความเข้าใจกับปัญหาให้ถ่องแท้ในทุกมุมมอง

Define (กำหนดปัญหาให้ชัดเจน) กำหนดหรือบ่งชี้ปัญหาอย่างชัดเจน เพื่อที่จะเป็นแนวทางในการปฏิบัติการต่อไป

Ideate (ระดมความคิด) การนำเสนอแนวความคิดตลอดจนแนวทางการแก้ไขปัญหาในรูปแบบต่างๆ อย่างไม่มีกรอบจำกัด ควรระดมความคิดในหลากหลายมุมมอง หลากหลายวิธีการ

Prototype (สร้างต้นแบบที่เลือก) การลงมือปฏิบัติหรือทดลองทำจริงตามแนวทางที่ได้เลือกแล้ว ตลอดจนสร้างต้นแบบของปฏิบัติการที่เราต้องการจะนำไปใช้จริง

Test (ทดสอบ) เพื่อทดสอบประสิทธิภาพ ตลอดจนประเมินผล เสร็จแล้วก็นำเอาปัญหาหรือข้อดีข้อเสียที่เกิดขึ้นเพื่อนำมาปรับปรุงแก้ไข ก่อนนำไปใช้จริงอีกครั้ง

กลุ่มเป้าหมาย (Empathize)

หรือ Discover และการตั้งกรอบโจทย์ (Define)

  • การวางแผนและการกำหนดอัตรากำลังบุคลากรทางการศึกษา
  • การสรรหาและเลือกสรรบุคลากรทางการศึกษา
  • การนิเทศงานและการพัฒนาบุคลากรทางการศึกษา
  • การประเมินผลปฏิบัติงาน

การสร้างสรรค์ (Create) หรือ Develop

การบริหารงบประมาณเพื่อการศึกษา เป็นการควบคุมการใช้จ่ายงบประมาณให้เป็นไปตามรายงานและแผนงาน หรืองานที่ฝ่ายบริหารได้รับอนุมัติงบประมาณมาใช้จ่ายจากรัฐ เพื่อป้องกันการรั่วไหล โดยวิธีการอนุมัติเงินประจำงวด การเบิกจ่ายเงิน การตรวจสอบ การใช้จ่ายเงิน รวมตลอดถึงการรายงานผลต่างๆ ที่ใช้ในงานนั้นๆ

การเตรียมส่งมอบสู่ผู้ใช้ (Deliver) คือ ช่วงแห่งการทดสอบและพัฒนาเพื่อเตรียมการส่งมอบสู่ผู้ใช้ ได้แก่ การสร้างต้นแบบ (Prototype) และการทดสอบ (Test)

แหล่งทรัพยากรในท้องถิ่น

ตัวอย่างโรงเรียนที่ใช้แนวคิดเชิงออกแบบกับการบริหารทรัพยากรทางการศึกษา

ในไทย

VERSO International School

การสร้างโรงเรียนที่เป็นแหล่งการเรียนรู้แห่งอนาคต และพัฒนาศักยภาพของผู้เรียน เพื่อให้สามารถค้นพบตัวตน สร้างความมั่นใจ ตลอดจนส่งเสริมให้พวกเค้าได้มีทักษะและทัศนคติที่พร้อมรับมือกับกาเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของโลกอนาคตได้

โรงเรียนนานาชาติเวอร์โซ ได้นำหลักการของ Design Thinking เข้ามามีบทบาทตั้งแต่ขั้นตอนการรับฟัง ความคิดเห็นจากผู้ปกครองของนักเรียนรวมไปถึงการไปสำรวจโรงเรียนที่ขึ้นชื่อว่าเป็น โรงเรียนแห่งนวัตกรรมในหลายๆประเทศทั่วโลก เพื่อนำตัวอย่างและแรงบันดาลใจจากโรงเรียนที่ดีที่สุด มาปรับใช้ให้เหมาะที่สุดกับสังคมไทย จนได้มาเป็นหลักสูตรการสอนของโรงเรียนที่เป็นเอกลักษณ์

พื้นที่การเรียนรู้ต่างๆในโรงเรียน ไม่ว่าจะเป็น ห้องเรียน หรือ อาคารเรียน ยังถูกออกแบบมาเพื่อเสริมสร้างจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ของเด็กๆ และสามารถปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับลักษณะการเรียนในรูปแบบต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการเรียนแบบกลุ่มหรือเดี่ยว

คุณครูของที่นี่ จะเรียกว่า Learning Designer เพราะจะเป็นผู้ออกแบบการเรียนการสอนต่างๆให้กับเด็ก ซึ่งนอกจากการเรียนวิชาพื้นฐานที่สำคัญทั่วไปแล้ว Learning Designer จะนำทักษะแนวคิดแบบ Design Thinking มาฝึกให้เด็กๆได้ทดลองใช้ในทุกโปรเจคที่เรียน

ในต่างประเทศ

Hasso Plattner Institute

อุปกรณ์เกือบทั้งหมดเป็นแบบเคลื่อนที่ได้ มีล้อเลื่อนเคลื่อนไหวได้ ทุกอย่างสามารถเลื่อนไปมาได้ สิ่งนี้สร้างความยืดหยุ่นในการใช้ห้องและยังช่วยให้สมองของนักคิดด้านข้างเคลื่อนที่และสนับสนุนการค้นหานวัตกรรมอย่างมีประสิทธิภาพ

แนวคิดเชิงออกแบบของเรามีองค์ประกอบหลัก 3 ประการ คือ ประการแรก คือ ความหลากหลาย เราทำงานในทีมขนาดเล็กที่มีหลายสาขา ประการที่สอง คือ พื้นที่ เราได้สร้างห้องที่ช่วยให้ทีมทำงานร่วมกันได้อย่างยืดหยุ่น ประการที่ 3 คือ กระบวนการ การคิดนอกกรอบเดิมและทำซ้ำแล้วซ้ำอีก จนเราได้สร้างต้นแบบมากมายเพื่อพัฒนาผลลัพธ์ที่ดีขึ้นเรื่อยๆ

นางสาวมาริษา พินิจศักดิ์กุล รหัสนักศึกษา 66U54620105