Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
HLK les 4 Renaissance (1550-1660) historische achtergrond (G en S) -…
HLK les 4 Renaissance (1550-1660) historische achtergrond (G en S)
7 Nederlandse/Vlaamse gewesten
eenheid in verscheidenheid rond 1500
verscheidenheid in talen en dialecten
economisch en bestuurlijke scheidslijn tussen oost, zuid en kust
Oost: Hanzesteden dreven handel met Centraal-Europa en Baltische staten.
Zuid: vooral aangewezen op agrarische productie. Grootgrondbezitters/ adel van belang.
West: vooral steden waren belangrijk
Verstedelijking beperkte de macht van de adel ten gunste van de stedelijke bestuurders.
2.culturele verschillen
Stedelijke bevolking rijp voor vernieuwing door handel en nijverheid.
Stadscultuur had vrijere opvattingen
Ook contacten met islamitische landen zorgde voor een kritische blik t.a.v. de eigen leefwereld.
Het absolute gezag van wereldlijke en geestelijke autoriteiten werd niet meer zonder meer geaccepteerd.
Brabantse en Vlaamse steden wilden als eerste staatsrechtelijke en kerkelijke vernieuwingen.
Uitspraken van de kerk werden niet zonder meer aanvaard.
3.Verzet van leiders -> verzet volk
Keizer Karel V eiste terugdringen en uitroeien van reformatorische ideeën.
Ook wilde hij een centralistisch bestuur voor al zijn landen.
Eerste verzet in de Nederlanden tegen de overheid.
Eerst tegen KarelV, daarna FilipsII
1566 Beeldenstorm
1567 Hertog van Alva en de Bloedraad
Tachtigjarige Oorlog 1533-1584
4.Willem van Oranje (1533-1584) en zijn dood als startschot voor het begin handel in het noorden.
Stadhouder Willem van Nassau, Prins van Oranje
Koos kant opstandelingen
Vermoord door de Fransman Balthasar Gerards 14-7-1584
Spanje onderwierp Antwerpen
rijke protestanten vluchtten naar het noorden
Amsterdam werd nieuw centrum van handel
begin Gouden Eeuw
1648 Vrede van Munster: Republiek der Zeven verenigde Nederlanden.
5.humanisme (1500)
kenmerkend is oriëntering op zowel de Latijnse als Griekse oudheid.
geleerdheid, eruditie en wijsheid (bonnae litterae)
Desiderius Erasmus
Hij streefde naar een vereniging van bonae en sacrae litterae.
!!! Kon antieke beschaving en wetenschap worden verbonden met religie?
nieuwe vorm van theologie, vanuit de bijbeltekst
filologie: vergelijken van verschillende oude tekstbronnen (bijbel als letterkundige tekst)
individualisme/ slavernij/ vrede/ 'vaderland'
6.reformatie
filologie leidde tot kritiek op de kerk
boekdrukkunst (1450) verspreidde de bijbel in de volkstaal
Martin Luther: woord van God niet alleen van geestelijken om te lezen en interpreteren.
Deze vroegmoderne tijd betekende het uiteenvallen in allerlei geloofsrichtingen.
Renaissance eerst in Italië
Dante en Petrarca
De belangstelling voor de klassieke talen bleek een stimulans voor de ontwikkeling van nationale talen.